ABD'de konut piyasası artan krediler, faiz oranları ve fiyatlar sonrası zor günler geçirmek durumunda kalıyor.
ABD'de konut piyasası düşük arz ve artan faizler sonucu zorluklarla baş etmeye çalışıyor.
ABD'de düşük konut stoku, artan mortgage (konut kredisi) faiz oranları ve yüksek konut fiyatları konut piyasası üzerinde baskı oluşturmaya başladı.
ABD Merkez Bankası'nın (Fed) Kovid-19 salgını sonrası yüksek enflasyona karşı devam ettirdiği para politikası sıkılaşması, ülkede artan faiz oranlarıyla konut piyasasını önemli ölçüde gerilere düşürdü.
Fed'in Mart 2022'den bu yana dek gerçekleştirdiği "agresif" faiz artışları, mortgage faiz oranlarının 23 yılın en yüksek seviyesine çıkmasına yol açtı.
Mortgage Bankalar Birliği (MBA) verileri doğrultusunda, 30 yıl vadeli mortgage için ortalama faiz oranı, ağustos ayının son haftalarında yüzde 7,31 ile Aralık 2000'den bu yana en yüksek seviyeye çıktı.
Ülkede 30 yıl vadeli mortgage için ortalama faiz oranının geçen hafta 23 yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 7,31'den yüzde 7,21'e gerilemesine rağmen mortgage başvuruları, Aralık 1996'dan bu yana en düşük seviyeyi gördü.
Analistler, muhtemel yatırımcıların düşük konut stoku ve yüksek mortgage oranları nedeniyle piyasanın dışında kaldığını, bu durumun hem satın alma hem de yeniden finansman başvurularında düşüşe sebep olduğunu belirtti.
ABD'de Kovid-19 salgını sonrası yükselen konut fiyatları, düşük konut arzından dolayı faiz artışlarındaki yükseliş kadar hızlı bir düşüş kaydedemedi.
Ulusal Emlakçılar Birliği'nin (NAR) verileri doğrultusunda, ikinci el konut piyasasında medyan konut fiyatları, temmuzda geçen yıla oranla yüzde 1,9 artarak 406 bin 700 dolara çıktı.
ABD Ticaret Bakanlığı'nın son verilerine göre ise ülkede temmuz ayında satışa çıkan yeni konutların medyan satış fiyatı, geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 9 civarında azalarak 436 bin 700 dolara geriledi. Yeni konutların medyan satış fiyatı, söz konusu dönemde aylık bazda ise yaklaşık yüzde 5 yükseldi.
S&P CoreLogic Case-Shiller'ın son verilerine göre de ulusal konut fiyat endeksinin haziranda aylık bazda mevsim etkilerinden arındırılmış olarak yüzde 0,7 arttığını gösterdi. ABD'nin 20 kentindeki konut fiyatlarına yönelik endeks ise aylık bazda mevsim etkilerinden arındırılmış olarak yüzde 0,9 ile üst üste 5. ayda artış kaydederken, yıllık bazda yüzde 1,2 geriledi.
Analistler, konut fiyatlarının aylık bazda artmayı sürdürdüğünü ve bölgesel farklılıkların dikkat çekici olduğuna işaret etti.
Güçlü kalmayı sürdüren konut fiyatlarındaki artış, satışa sunulan konut stokunun sınırlı olması ve yüksek mortgage faiz oranları sebebiyle konut satın almanın zorlu olmaya devam ettiğine işaret eden analistler, mevcut konut satışları ile satın alma başvurularının yavaşladığını belirtti.
Gayrimenkul Yatırımcıları Üzerinde de Baskı Var
ABD'de yüksek konut fiyatları, düşük konut stoku ve artan mortgage faiz oranlarının bir araya gelmesi konut satın almayı zor bir durum haline getirdi. Bu durum, konut almak isteyenler, hatta gayrimenkul yatırımcıları üzerinde de baskı oluşturuyor.
Böyle bir ortamda ev sahibi olmak isteyen Amerikalılarla birlikte yatırımcıların da piyasaya girmesi güçleşti.
Dijital emlak şirketi Redfin'in verileri doğrultusunda, ABD'de gayrimenkul yatırımcılarının konut alımları bu yılın ikinci çeyreğinde yıllık bazda yüzde 45 ile 2008'den bu yana en büyük düşüşü gösterdi, genel konut satışları da yüzde 31 azaldı.
NAR'ın son verileri de ABD'de ikinci el konut satışlarının, temmuzda aylık bazda yüzde 2,2 azalarak ocak ayından bu yana en düşük seviyeye indiğini gösterdi. İkinci el konut satışları, temmuzda geçen yılın aynı ayına göre ise yüzde 16,6 azaldı.
ABD'de ikinci el konutlarda yaşanan stok sıkıntısı alıcıları yeni konutlara yöneltti. ABD Ticaret Bakanlığı'nın verileri doğrultusunda, yeni konut satışları, temmuzda aylık bazda yüzde 4,4, yıllık bazda yüzde 31,5'lik artış gösterdi.
Arz Açığı Dolana Kadar Mortgage Düşebilir
Analistler, yeni konut inşaatlarının arz açığını doldurana kadar artan mortgage oranlarına rağmen konut fiyatlarının önemli ölçüde düşmesinin muhtemel olmadığına dikkat çekiyor.
ABD'nin bir diğer dijital emlak şirketi Zillow'un son yayımladığı analizde, konut fiyatlarının 2024'e kadar yüzde 6,5 daha artabileceğinin tahmin edildiği belirtildi. Analizde, sıkı konut stokunun ve yüksek mortgage oranlarının sürmesinin de gelecek aylarda satış hacmini sınırlamaya devam edeceği kaydedildi.
Realtor.com da ağustosta ev ilanlarında art arda 4. ay düşüş yaşandığı belirtildi. Bu durum "yüksek fiyatların devam edeceği" şeklinde değerlendirildi.
NAR Başekonomist Yardımcısı ve Araştırma Başkan Yardımcısı Jessica Lautz ise, ABD'de konut fiyatlarının yeniden yükselişe geçtiğini ve konut stokunun inanılmaz derecede sınırlı olduğunu kaydetti.
Konut yapımı hızlanırken yeni yapıların tamamlanmasının zaman aldığını anlatan Lautz, satışa çıkarılan evlerin istenen fiyatın üçte biri oranında daha fazla fiyat teklifi aldığını söyledi.
Lautz, piyasada satılabilecek daha fazla ev olsaydı konut satışlarının daha yüksek olacağını dile getirerek, mevcut konut sıkıntısı sebebiyle ev satışlarının büyük ölçüde sınırlı olduğunun altını çizdi.
Mortgage faiz oranlarının yüzde 7'nin üzerinde olduğuna vurgu yapan Lautz, "Mortgage faiz oranlarının 2024'te beklendiği gibi düşmesi halinde piyasanın dışında kalan alıcılar, piyasaya girme fırsatına sahip olacak." değerlendirmesinde bulundu.
AA
