Avrupa Birliği (AB) Adalet Divanı, Malta'nın "altın pasaport" olarak bilinen yatırım karşılığı vatandaşlık sistemini sonlandırması gerektiğine hükmetti. AB'nin en yüksek yargı organı, 29 Eylül 2022'de açılan davada, Malta'nın bu uygulamayı devam ettiremeyeceğine karar verdi.
Mahkeme, AB Komisyonu tarafından başlatılan dava sonucunda verdiği kararda, Malta'nın vatandaşlık verme sürecinin "ticari bir işlem" haline geldiğini belirtti ve bunun AB Anlaşmaları'na aykırı olduğuna karar verdi. Kararda, "Bir AB üyesi ülkenin vatandaşlık vermesinin, bu statünün ticarileştirilmesi anlamına geldiği ve bu durumun AB'nin temel hukuki çerçevesiyle bağdaşmadığı" vurgulandı.
Mahkeme, para karşılığı vatandaşlık edinmenin, AB içinde bir ülkenin vatandaşı olmanın temel kriterlerinden biri olmadığına dikkat çekti. Bu karar, mali bedel karşılığında AB vatandaşı olmanın yolunu hukuken kapatmış oldu.
2020 yılında AB Komisyonu, Malta'ya karşı başlattığı ihlal süreci çerçevesinde, bu uygulamanın AB yasalarına aykırı olduğunu belirtmişti. AB, Malta'nın Rusya'nın Ukrayna'ya savaş açmasının ardından bu programı Rus ve Belaruslu bireyler için durdurmasına rağmen, diğer ülke vatandaşlarına yönelik devam ettirmesini eleştirmişti.
AB vatandaşı olan bir kişi, Avrupa Birliği içindeki serbest dolaşım hakkına, iç pazara erişim ve Avrupa Parlamentosu ile üye ülkelerin seçimlerinde oy kullanma gibi önemli haklara sahip olabiliyor. AB ülkelerinden birinin pasaportuna sahip olanlar, tüm bu haklardan faydalanma imkanı buluyor.
Malta, 2011-2019 yılları arasında 130 bin kişiye altın pasaport ve yatırım karşılığı oturum izni vererek bu uygulamadan 21,8 milyar avro gelir elde etti. Ancak zaman içinde diğer AB ülkeleri bu uygulamaları sonlandırırken, Malta bu politikayı sürdürmüş ve Avrupa'da bu alanda öne çıkmıştı.
