ABD Başkanı Donald Trump'ın açıkladığı yeni gümrük tarifeleri küresel piyasaları olumsuz etkiledi. ABD’nin korumacı ticaret politikaları, dünya ekonomisinde risk algısını yükseltirken, piyasalarda sert dalgalanmalara neden oldu.
Dün Beyaz Saray’da düzenlenen etkinlikte ABD Başkanı Donald Trump, diğer ülkelerle karşılıklı tarife uygulamalarını içeren bir kararnameyi imzaladı. Bu yeni düzenlemeye göre ABD’nin birçok ticaret partnerinden ithal edilen mallara yüzde 10 ila yüzde 50 arasında değişen oranlarda gümrük tarifesi uygulanmaya başlandı.
Bu çerçevede Avrupa Birliği’ne (AB) yüzde 20, Çin’e yüzde 34, Vietnam’a yüzde 46, Tayvan’a yüzde 32, Japonya’ya yüzde 24, Hindistan’a yüzde 26, Güney Kore’ye yüzde 25, Tayland’a yüzde 36, İsviçre’ye yüzde 31, Endonezya’ya yüzde 32, Malezya’ya yüzde 24, Kamboçya’ya yüzde 49, Güney Afrika’ya yüzde 30, Bangladeş’e yüzde 37 ve İsrail’e yüzde 17 oranında gümrük vergisi getirildi.
Bunun yanı sıra Türkiye, Birleşik Krallık, Brezilya, Avustralya, Birleşik Arap Emirlikleri, Yeni Zelanda, Mısır ve Suudi Arabistan gibi bazı ülkeler için yüzde 10 oranında gümrük vergisi uygulanacağı açıklandı.
ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, diğer ülkelerin misilleme yapmamaları gerektiğini belirterek, aksi takdirde daha yüksek vergi oranlarının devreye alınabileceği uyarısında bulundu.
Analistler, bu kararların dünya ekonomisine etkilerini değerlendirirken, birçok ülkenin misilleme yapma olasılığının yüksek olduğunu ifade ediyor. Ticaret savaşlarının yeniden alevlenmesi durumunda, küresel enflasyonun artabileceği ve büyüme hızının yavaşlayabileceği belirtiliyor.
Piyasalarda Satış Baskısı ve Güvenli Liman Arayışı
ABD’nin yeni tarife kararlarının ardından küresel piyasalarda satış baskısının arttığı gözlemlendi. Yatırımcılar, risk algısının yükselmesiyle birlikte güvenli liman varlıklara yönelirken, tahvil piyasalarında da hareketlilik yaşandı.
ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi, yatırımcıların artan tahvil talebiyle 13 baz puan gerileyerek yüzde 4,07 seviyesine düştü. Aynı zamanda altının ons fiyatı 3.167,86 dolarla rekor seviyeye ulaştıktan sonra 3.132 dolar civarında yatay bir seyir izlemeye başladı.
Dolar endeksi, yüzde 0,2’lik bir düşüşle 103,1 seviyesinde bulunurken, Brent petrolün varil fiyatı önceki kapanışın yüzde 0,8 altında 73 dolardan işlem görüyor.
ABD piyasaları kapandıktan sonra Trump’ın açıklamaları vadeli piyasalarda sert satış dalgasına yol açtı. Ancak Trump’ın açıklamalarından önce kapanan New York Borsası’nda S&P 500 endeksi yüzde 0,67, Nasdaq endeksi yüzde 0,87 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,56 değer kazandı.
Ancak yeni güne başlarken endeks vadeli kontratlarının negatif seyirde olduğu gözlemlendi.
Avrupa Birliği’nden Sert Tepki
ABD’nin korumacı politikaları, Avrupa Birliği (AB) tarafından büyük bir tepkiyle karşılandı. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, tarifeleri "küresel ekonomiye büyük bir darbe" olarak nitelendirerek, bu tür politikaların dünya genelinde ekonomik belirsizliği artıracağını ve ticarette daha fazla korumacı önlemleri tetikleyeceğini ifade etti.
Von der Leyen, "Belirsizlik artacak ve daha fazla korumacılığı tetikleyecek. Sonuçları korkunç olacak" diyerek, küresel ticaret sisteminin risk altında olduğuna vurgu yaptı.
AB’nin, öncelikle diyalog temelli bir çözüm arayışında olduğu belirtilirken, müzakerelerden sonuç alınamaması durumunda ABD’ye karşı ticari düzenlemeler ve ek tarifelerin masaya yatırılabileceği öngörülüyor.
Avrupa piyasaları dün negatif bir seyir izledi. Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,66, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,22, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,30 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,27 düşüş gösterdi. Avrupa’daki endeks vadeli kontratlarının da yeni güne negatif başladığı bildirildi.
Asya Piyasaları ve Çin’in Tepkisi
Trump’ın tarife açıklamaları, Asya piyasalarında da olumsuz bir etki yarattı. Çin Ticaret Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, ABD’nin kararının haksız ve tek taraflı olduğu belirtilerek, Çin’in haklarını korumak adına karşı tedbirler alacağı vurgulandı.
Çin hükümeti, "Bu tipik bir tek taraflı zorbalık uygulamasıdır ve yalnızca ABD’ye değil, küresel ekonomiye de zarar verecektir" ifadelerini kullanarak sert bir tepki gösterdi.
Bu gelişmelerin ardından Asya borsalarında satıcılı bir seyir izlendi. Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 3, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,8, Çin’de Şanghay Bileşik endeksi yüzde 0,4 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,8 düştü.
Türkiye ve Yurt İçi Piyasalar
Yurt içinde de piyasalarda dalgalanmalar gözlemlendi. Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, dün satış ağırlıklı bir seyir izleyerek yüzde 1,41 değer kaybetti ve 9.523,31 puandan kapandı. Bugün gözler, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanacak mart ayı enflasyon verilerine çevrildi.
AA Finans Enflasyon Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistler, mart ayında Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) yüzde 2,87 artmasını bekliyor. Bu beklenti doğrultusunda, yıllık enflasyonun yüzde 39,05’ten yüzde 38,66’ya gerileyeceği öngörülüyor.
Dolar/TL kuru dün yatay bir seyir izleyerek 37,9467 seviyesinde kapanırken, bugün bankalararası piyasada 37,9350 seviyesinden işlem görüyor.
Bugünün Önemli Verileri ve Takip Edilecek Gelişmeler
Analistler, küresel piyasalarda yaşanan bu tür gelişmelerin ekonomik verilere olan duyarlılığı artırdığını belirtiyor. Bugün açıklanacak veriler arasında şunlar öne çıkıyor:
-
10.00 Türkiye, mart ayı TÜFE ve Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE)
-
10.55 Almanya, mart ayı hizmet sektörü ve bileşik PMI
-
11.00 Avro Bölgesi, mart ayı hizmet sektörü ve bileşik PMI
-
12.00 Avro Bölgesi, şubat ayı ÜFE
-
14.30 ECB toplantı tutanakları
-
15.30 ABD, dış ticaret dengesi ve haftalık işsizlik başvuruları
-
17.00 ABD, ISM hizmet sektörü PMI
