Aort damarı, kalpten çıkan ve tüm vücuda oksijenli kanı taşıyan en büyük atardamardır. Bu damar, göğüs ve karın bölgesinden geçerek kollara, bacaklara ve organlara dallanır. Tıptaki adı ‘aort diseksiyonu olan aort damarı yırtılması ise, kalpten çıkan ana atardamarın iç kısmının yırtılması durumudur. Çok ciddi ve acil bir tıbbi durum olan aort damarı yırtılmasında kan, damar duvarının katmanları arasına girer ve bu katmanları birbirinden ayırır. Bu duruma da aort damarı yırtılması yani aort diseksiyonu adı verilir. Yırtılma ilerledikçe damarın tamamen patlama riski doğar.
Aort yırtılmasının en yaygın nedeni yüksek tansiyondur. Bunun dışında bağ dokusu hastalıkları, damar sertliği, travmalar ve kalp ameliyatları da risk faktörleri arasında yer almaktadır. Hastalık genellikle ani, yırtıcı tarzda ağrıyla başlar ve bu ağrı sırta, boyna veya karna yayılabilir. Ayrıca nefes darlığı, bayılma, terleme ve nabız farkları gibi belirtiler görülebilmektedir. Aort damarı yırtılması tedavi edilmediğinde çok hızlı şekilde ölümcül olabilen bir durumdur. Bu yüzden belirtiler fark edildiğinde zaman kaybetmeden doktora başvurmak hayati önem taşımaktadır.
Aort Damarı Neden Yırtılır?
· Yüksek tansiyon
· Aort duvarında doğuştan gelen zayıflık
· Damar sertliği
· Travmalar (trafik kazası, düşme vs.)
· Kalp cerrahisi veya anjiyografi sonrası komplikasyonlar
· Yoğun fiziksel zorlanma
Aort Damarı Yırtılmasının Belirtileri Nelerdir?
· Aniden başlayan, çok şiddetli ve yırtıcı tarzda göğüs, sırt veya karın ağrısı
· Ağrı bazen sırta, bele, boyna veya çeneye yayılabilir.
· Nefes darlığı
· Baş dönmesi, bayılma
· Terleme, mide bulantısı
· Nabız farkları (iki kolda farklı nabız)
· Kan basıncında ani düşüş
Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Acil cerrahi: Aortun yırtıldığı bölgeye göre acil ameliyat gerekir (özellikle göğüs kısmı).
İlaç tedavisi: Bazı durumlarda tansiyonu düşürmeye yönelik ilaçlarla takip edilebilir (özellikle diseksiyon alt aort bölgesindeyse).
Stent uygulamaları: Bazı hastalarda endovasküler yöntemle (damar içinden girilerek) stent takılabilir.
Risk Faktörleri Nelerdir?
Tedavi edilmediğinde ölüm oranı çok yüksektir (ilk 24 saatte ölüm oranı yüzde 20-30 arasındadır). Ameliyat sonrası komplikasyon riski de vardır fakat tedavi edilmezse sonuç çok daha ağırdır.
