Mustafa Kemal Atatürk’ün, Çek Cumhuriyeti’nin Karlsbad kentinde tedavi gördüğü dönemde kaleme aldığı notlar, belgesel haline getirildi. Polemik Medya ve Hakan Kılıç’ın yapımcılığını üstlendiği belgesel, Atatürk’ün devrimlerinin temel taşlarını nasıl oluşturduğunu gözler önüne seriyor.
Dönemin ruhunu yansıtan bu belgeselde, Egemen Bağış, tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı, Emekli Korgeneral Alparslan Erdoğan ve Dr. Doğu Perinçek’in anlatımları yer alıyor.
Karlsbad’da Küllerinden Doğan Bir Lider
Atatürk, 1918 yılında böbrek rahatsızlığı nedeniyle doktorlarının tavsiyesiyle Karlsbad’a gitti. Burada, yalnızca sağlık sorunlarıyla ilgilenmekle kalmadı; aynı zamanda Türkiye’nin geleceğine dair derin düşüncelere daldı. O dönemde kaleme aldığı notlarında, devrimlerinin temelini oluşturan fikirleri şekillendirdiğini görmek mümkün.
Egemen Bağış, Atatürk’ün bu dönemdeki fikir dünyasını şu sözlerle özetliyor: "O anıları daha sonra incelediğimizde, aslında Cumhuriyet’in kuruluş felsefesinin o zamanlar kafasında şekillenmeye başladığını görüyoruz."
Atatürk, Karlsbad günlerinde bir yandan sağlık sorunlarıyla mücadele ederken, bir yandan da kadın hakları, eğitim reformu ve modern bir toplum inşası üzerine planlar yapıyordu.
Kadın Hakları ve Toplumun Modernleşmesi
Atatürk’ün en çok üzerinde durduğu konuların başında kadın hakları geliyordu. O, Karlsbad’da Batı toplumlarındaki kadın-erkek eşitliğini gözlemlemiş ve bu konudaki fikirlerini notlarına yansıtmıştı. Dr. Doğu Perinçek, Atatürk’ün kadın haklarıyla ilgili düşüncelerini şu sözlerle anlatıyor: "Kadın özgür olmadan, eşit olmadan, modern bir toplumun kurulamayacağını hep vurguluyor. Burada kaleme aldığı hatıralarında Mustafa Kemal Paşa yalnız eğitimle kadının özgürleşemeyeceğini, hayatta her alanda; laboratuvarda, üniversitede, üretimde, çarşıda, pazarda kadına inisiyatif verildiğinde modern bir toplumun kurulacağını söylüyor."
Atatürk, Karlsbad notlarında kadınların toplumda daha aktif olması gerektiğini vurgularken, Türkiye’ye döndüğünde bu fikirleri hızla hayata geçirecekti.
Dil Devrimi Üzerine Çalışmalar
Karlsbad günlerinde Atatürk’ün ilgisini çeken bir diğer konu dil devrimiydi. O dönemde farklı diller öğrenme çabasında olan Atatürk, Fransızca ve Almanca üzerine çalışmalarda bulunuyordu. Emekli Korgeneral Alparslan Erdoğan, Atatürk’ün dil öğrenme sürecine dair şu bilgileri paylaşıyor: "Atatürk diyor ki, Almancayı yazmam çok iyiydi, ancak konuşma konusunda sıkıntım var. Onun için de bir hoca buluyor. Birinci hoca geliyor, onun bilgisini beğenmiyor ve ikinci hocayı tutuyor. Kör bir Fransızca öğretmeninden de dersler alıyor. Kadın sonunda diyor ki, ‘Sizin hiçbir eğitime ihtiyacınız yok, siz normal yaşamınıza dönün’.”
Dil devrimi, ilerleyen yıllarda Türk toplumunun modernleşmesi açısından büyük bir adım olacaktı. Atatürk, Karlsbad’da bu devrim için de zihninde planlar yapıyordu.
Bir Önderin Vizyonu
Tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı, Atatürk’ün Karlsbad’da geçirdiği zamanın sadece bir tedavi süreci olmadığını, aksine onun fikir dünyasının gelişmesinde önemli bir dönem olduğunu belirtiyor: "Avrupa'da bulduğu kitaplar mesela Karl Marx. Bunu okuduğunu Afet İnan Hoca söylemişti. Fransız İhtilali üzerine bir şeyler okuyor. Kaldığı sürece oradaki erkanla çeşitli temasları da oluyor."
Atatürk, Karlsbad günlerinde yalnızca sağlık sorunlarıyla ilgilenmedi; aynı zamanda Türkiye’nin geleceğini nasıl inşa edeceğinin detaylarını düşündü ve planladı.
Tarihe Işık Tutan Belgesel
Polemik Medya tarafından hazırlanan belgesel, Atatürk’ün Karlsbad günlerini tüm ayrıntılarıyla ele alıyor. Yapımcı Hakan Kılıç, belgeselin amacını şu sözlerle ifade ediyor: "Mustafa Kemal Atatürk’ün vizyonunu ve felsefesini, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş dönemini ve büyük başarıların tesadüfler eseri değil büyük emekler ve çabalarla gerçekleştiğini en iyi şekilde yansıtmaya çalıştık."
Atatürk’ün Karlsbad’da tuttuğu notlar, sadece onun düşüncelerini değil, aynı zamanda Cumhuriyet’in temel taşlarını da yansıtan önemli belgeler olarak tarihe ışık tutmaya devam ediyor.
