Avrupa’da sıcaklık rekorları kırıldı, doğu ve batı iklim koşullarında ciddi zıtlıklar yaşandı. Sel, kuraklık ve orman yangınları milyonlarca insanı etkiledi.
Avrupa Birliği'nin uydu izleme programı Copernicus tarafından hazırlanan 2024 Avrupa İklim Durumu Raporu’na göre, 2024 yılı kıta genelinde kayıtlara geçen en sıcak yıl olarak açıklandı. Copernicus İklim Değişikliği Servisi ile Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) tarafından yayımlanan rapor, Avrupa’nın küresel ısınmaya karşı en hızlı tepki veren kıta olmaya devam ettiğini ortaya koydu.
Akdeniz’deki Sıcaklık Rekoru Dikkat Çekti
Raporda, kıtanın özellikle merkez, doğu ve güneydoğu bölgelerinde tarihsel sıcaklık rekorlarının kırıldığı belirtildi. Avrupa genelinde deniz yüzeyi sıcaklıkları mevsim normallerinin 0,7 derece üzerine çıkarken, Akdeniz’de bu artış 1,2 dereceye ulaştı. Bu değer, kayıt altına alınan en yüksek sıcaklık olarak kayda geçti.
İklimsel Zıtlıklar ve Felaketler Bir Arada Yaşandı
2024 yılı boyunca Avrupa’nın doğu ve batı bölgelerinde iklimsel uçurumlar gözlendi. Doğu Avrupa’da aşırı sıcaklıklar ve kuraklık yaygın şekilde etkili olurken, Batı Avrupa’da sıcaklık artışına rağmen yağış miktarlarında ciddi bir yükseliş yaşandı. Batı bölgesi, 1950’den bu yana gözlemlenen en yağışlı on yıldan birini geçirdi.
İklim değişkenleri açısından bu zıtlık; sıcaklık, yağış, toprak nemi, bulutluluk, güneşlenme süresi, güneş radyasyonu ve güneş enerjisi üretimi gibi alanlarda da kendisini gösterdi.
Fırtına, Sel ve Yangınlar Kıtayı Sarstı
Aşırı hava olaylarının etkisiyle Avrupa genelinde fırtınalar, şiddetli yağışlar ve sel felaketleri tahmini olarak 413 bin kişiyi etkiledi. Bu afetlerde en az 335 kişinin hayatını kaybettiği bildirildi. Eylül ayında Portekiz’de meydana gelen orman yangınları bir haftada yaklaşık 1100 kilometrekarelik alanı kül etti. Bu rakam, Avrupa’nın yıllık yanmış orman alanının dörtte birine denk geliyor.
Rapora göre, 2024 yılında Avrupa’daki orman yangınlarından yaklaşık 42 bin kişi doğrudan etkilendi.
“İklim Verileri Karar Süreçlerinde Kullanılmalı”
Copernicus İklim Değişikliği Servisi Direktörü Carlo Buontempo, yayımlanan raporun değerlendirme kısmında şu ifadeleri kullandı:
“2024, Avrupa için kayıtlara geçen en sıcak yıldı. Güneydoğu Avrupa'da en uzun sıcak hava dalgasını, İskandinavya ve Svalbard'da rekor buzul kütlesi kaybını gözlemledik. Ancak 2024 aynı zamanda doğu ve batı Avrupa arasında belirgin iklim zıtlıklarının yaşandığı bir yıldı. İklim verilerini ve bilgilerini kararlarımızı bilinçlendirmek için nasıl kullanacağımızı öğrenmek hepimiz için bir öncelik haline gelmelidir.”
Bilim insanları, artan sıcaklıklar ve uç hava olaylarının önümüzdeki yıllarda daha sık ve daha yıkıcı şekilde görülebileceği konusunda uyarılarda bulunurken, sürdürülebilir iklim politikalarının acil şekilde uygulanması gerektiğine dikkat çekiyor.
