Birçok insan çevresinde, yeteneklerini ve zekâlarını abartarak kendini üstün gösteren kişilere rastlamıştır. Bu durumun ardındaki sebep nedir hiç merak ettiniz mi? Aşırı özgüven mi yoksa yanlış bir öz değerlendirme mi? Bu davranış, kişinin kendi performansını objektif olarak değerlendirememesi ve yeteneklerini abartması sonucunda ortaya çıkan psikolojik bir rahatsızlık olan Dunning Kruger Etkisi ile açıklanabilir. 

Dunning Kruger Etkisi, kişinin düşük bilgi ve beceri seviyesinin farkında olmaması ya da yeteneklerini aşırı derecede abartması sonucu ortaya çıkar. 1999 yılında Justin Kruger ve David Dunning tarafından yapılan çeşitli sosyal deneylerle tanımlanan bu kavram, Türkçe'de "cahil cesareti" olarak adlandırılmaktadır. Bu etki, uzman olmayan kişilerin kendilerini daha bilgili bireylerden daha güvenli hissetmelerine neden olur. 

Masa Lambası Seçerken Nelere Dikkat Edilmeli? Masa Lambası Seçerken Nelere Dikkat Edilmeli?

Dunning Kruger Etkisi'ne sahip kişiler genellikle kendilerini diğerlerinden üstün ve daha zeki olarak görürler. Bu kişiler, kendi yeteneklerini abartarak, ilgilendikleri herhangi bir konuda kendilerini uzman olarak nitelendirirler. Örneğin, sanatla ilgilenen biri, kendi yapıtını en ustaca ve anlamlı eser olarak kabul eder ve eleştirilere karşı duyarsızdır. Bu bireyler, kendi becerilerini abartarak diğer insanların performansını değerlendirme yeteneğinden yoksundur. 

Bu etki, kişinin kendini geliştirmesine engel oluşturur. Çünkü bu kişiler, kendi hatalarını ve eksikliklerini fark edemezler. Düşük özgüvenlerini hem çevrelerinden hem de kendilerinden gizleyerek, başarısızlıkları kabul etmezler. Hataları ortaya çıktığında, genellikle kendilerini savunarak yanlış anlaşıldıklarını iddia ederler. Bu davranışlar, düşük öz farkındalık ve bilişsel yetersizliklerden kaynaklanır ve çoğu zaman etki altında olan birey bu durumun farkında değildir.

Muhabir: Betül Demir