Deepseek, Çin’in 2030 yılında yapay zeka liderliği hedefinin bir parçası olarak geliştirilen yenilikçi bir teknoloji ekosistemidir. Modelin açık kaynak kodlu yapısıyla sunulması, yapay zeka araştırmalarına bilimsel erişimi artırırken, küresel ölçekte rekabetçi bir inovasyon ortamı yaratıyor.
Enerji tasarruflu algoritmalar ve düşük işlem maliyetleri ile Deepseek, yüksek bütçeli projelere kıyasla daha sürdürülebilir bir yaklaşım benimsemektedir. Özellikle internet ve enerji altyapısının sınırlı olduğu bölgelerde bu sistemin kullanılabilir olması, teknolojinin kapsayıcılığını artırmaktadır.
Stargate Projesi ile Bilimsel Karşılaştırma
ABD merkezli Stargate Projesi, yapay genel zeka (AGI) geliştirme hedefiyle dünyanın en büyük teknolojik girişimlerinden biri olarak dikkat çekmektedir. 100 milyar doları aşan yatırım bütçesi ve enerji tüketimi ile bu proje, yüksek karbon ayak izi ve ekonomik maliyetler açısından eleştirilmektedir.
Deepseek'in, bu tür pahalı sistemlere kıyasla daha düşük enerji tüketimine sahip olması, bilimsel verimlilik ve sürdürülebilirlik açısından önemli avantajlar sunmaktadır. Ayrıca, açık kaynak stratejisi, bilim dünyasında daha geniş katılımla inovasyonu desteklemektedir.
Çin’in Bilimsel ve Teknolojik Stratejisi
Çin, yapay zeka alanındaki liderlik iddiasını patent başvurularında da göstermektedir. Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) verilerine göre, Çin’in yapay zeka patent başvuruları dünya genelinin yüzde 60’ını oluşturmaktadır. Bu başvurular; makine öğrenimi, doğal dil işleme ve otonom sistemler gibi kritik bilimsel alanlara yoğunlaşmaktadır.
Türkiye için Bilimsel Fırsatlar
Türkiye'nin bu küresel rekabetten yararlanması ve yerel yapay zeka projelerine yatırım yapması, bilimsel gelişimi destekleyecek stratejik bir adım olabilir. Pardus gibi açık kaynak projelerinin yeniden ele alınarak yapay zeka odaklı girişimlere dönüştürülmesi, Türkiye’yi bu alanda özgün bir konuma taşıyabilir.
Yerel veri kaynaklarına dayalı Türkçe modellerin geliştirilmesi, hem bilimsel üretkenliği artıracak hem de bölgesel ihtiyaçlara yönelik çözümler sunacaktır. Böylelikle Türkiye, Afrika, Orta Doğu ve Türk Cumhuriyetleri gibi bölgelerde stratejik bir teknoloji partneri haline gelebilir.