2024 yılının ilk yarısında, Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı tarafından sunulan çevrim içi belge tarama sistemi, araştırmacılar tarafından yoğun bir ilgiyle karşılandı. Türkiye’nin dört bir yanından yüz binlerce insan, bu sistem üzerinden tarihi belgeleri inceleyerek geçmişe dair bilgi arayışlarını sürdürdü. Özellikle köklerini araştırmak isteyen bireyler, belgeler aracılığıyla aile geçmişlerini öğrenmeye çalıştı. Dijital arşivlerin sunduğu kolay erişim, hem araştırmacılar hem de tarih meraklıları için büyük bir bilgi kaynağı haline geldi.
Dijitalleşme Çalışmaları Hızla Sürüyor
Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı, 2005 yılından bu yana Ankara ve İstanbul’da yoğun bir dijitalleşme çalışması yürütüyor. Bu kapsamda bugüne kadar tam 75 milyon 875 bin 671 belge dijital ortama aktarıldı. Dijitalleşme süreci, belgelerin fiziksel zarar görmesini önlemenin yanı sıra, araştırmacıların belgeye ulaşımını da kolaylaştırıyor. Dijital ortamda arşivlenen bu belgeler, Türkiye’nin tarihi mirasını koruyarak gelecek nesillere aktarma amacını taşıyor.
Öğrenciler En Aktif Kullanıcılar Arasında
2024 yılının ilk yarısında sisteme giriş yapan 386 bin 34 araştırmacının büyük bir kısmını öğrenciler oluşturdu. Yüzde 39,8’lik oranla sistemi en çok kullanan grup olan öğrenciler, özellikle tarih araştırmaları ve akademik çalışmalar için bu dijital arşivlerden faydalandı. Kamu görevlileri, öğretim üyeleri ve serbest meslek mensupları da sistemin aktif kullanıcıları arasında yer aldı.
Göçmen Belgelerine Yoğun İlgi
Araştırmacılar, özellikle Romanya ve Bulgaristan’dan Türkiye’ye göç eden Türklerin yerleştirilme süreçlerine ilişkin belgelere büyük ilgi gösterdi. 1935-1937 yılları arasında Bulgaristan’dan Çorlu, Muğla, Aksaray ve Lüleburgaz’a yerleştirilen muhacirlerin isimlerini içeren belgeler, araştırmacıların en çok talep ettiği dokümanlar arasında yer aldı. Ayrıca, göçmen sevk kağıtları ve verilen arazi miktarını gösteren cetveller de sıkça incelenen belgeler oldu.
Restore Edilen Belgeler Geleceğe Taşınıyor
Devlet Arşivleri, tarihi belgeleri dijital ortama aktarmanın yanı sıra, bu belgelerin restorasyonunu da titizlikle yürütüyor. 2024 yılının ilk yarısında 805 bin 821 belge restore edilerek, aslına en yakın hale getirildi. Restorasyon işlemleri, ulusal ve uluslararası standartlar çerçevesinde, uzman ekipler tarafından özenle gerçekleştiriliyor. Restore edilen belgeler, dijital ortama aktarılmasının ardından, asitsiz gömlekler ve karton kutularla koruma altına alınıyor. Bu sayede, Türkiye’nin zengin arşiv mirası, bozulmadan gelecek nesillere aktarılıyor.
Arşivlere Erişim Kolaylığı ve Bilginin Gücü
Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı’nın sunduğu çevrim içi belge tarama sistemi, bugüne kadar toplam 3 milyon 720 bin 63 araştırmacıya hizmet verdi. Sistem üzerinden gerçekleştirilen 18 milyon 467 bin 430 arama sonucunda, 41 milyon 225 bin 164 belge görüntülendi ve 3 milyon 380 bin 317 belge satın alındı. Dijital arşivler, hem akademik çalışmalar için büyük bir kaynak sağlıyor hem de tarih meraklılarının geçmişle bağ kurmalarına olanak tanıyor.
Bu çalışmalar, Türkiye’nin tarihi mirasının korunması ve bu mirasın daha geniş kitlelere ulaşması açısından büyük önem taşıyor. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı, bu zengin arşiv mirasını dijital ortama taşıyarak, hem bilginin gücünü geniş kitlelere sunuyor hem de Türkiye’nin tarihi zenginliklerini gelecek nesillere aktarma görevini yerine getiriyor.
