SALİH DEMİRELLİ
Eliminasyon diyeti, insan sağlığına birçok faydası olan ve son dönemlerde adından sıklıkla bahsettiren bir diyet olarak karşımıza çıkmaktadır. Sindirim sistemini düzenlemesiyle bilinen eliminasyon diyeti için, nedir ve ne yenir gibi sorular sıklıkla sorulmakta ve araştırılmaktadır. Bizler de bu metnimizde, merak edilen soruların cevaplarını araştırdık ve derledik.
Eliminasyon Diyeti Nedir?
Eliminasyon diyeti, bireylerin belirli gıdaları geçici olarak diyetlerinden çıkarmayı ve ardından bu gıdaları tekrar ekleyerek vücutlarındaki olası olumsuz reaksiyonları gözlemlemeyi amaçlayan bir beslenme yaklaşımıdır. Temel olarak, bu diyet, belirli gıda alerjilerini, intoleranslarını veya duyarlılıklarını belirlemeye çalışan bir tür deneme-yanılma sürecidir.
Eliminasyon diyeti genellikle şu adımları içerir:
- Belirli Gıdaların Çıkarılması: İlk aşamada, potansiyel olarak tetikleyici gıdaların (sıklıkla süt ürünleri, gluten, soya, kabuklu yemişler, yumurta, deniz ürünleri gibi) diyetten çıkarılması. Bu süre genellikle 2 ila 4 hafta sürebilir.
- Reaksiyonların Gözlenmesi: Gıdalar çıkarıldıktan sonra, vücuttaki semptomlar dikkatlice gözlemlenir. Bu semptomlar, sindirim problemleri, baş ağrıları, deri problemleri, enerji düşüklüğü gibi çeşitli olabilir.
- Gıdaların Tekrar Eklenmesi: Belirli bir süre sonra, çıkarılan gıdaların tekrar yavaşça diyetinize eklenmesi. Her bir gıda, genellikle 2 ila 3 gün boyunca dikkatlice gözlemlenir ve vücudun nasıl tepki verdiği izlenir.
- Reaksiyonların Kaydedilmesi: Eklenen her gıda için vücutta oluşan herhangi bir reaksiyon kaydedilir. Bu, gıda intoleranslarını veya alerjilerini belirlemeye yardımcı olabilir.
Eliminasyon diyeti, bireylerin spesifik gıdalara karşı hassasiyetlerini belirlemelerine ve belirli sağlık sorunlarını hafifletmelerine yardımcı olabilir. Ancak, bu diyetin etkili olabilmesi için dikkatli bir planlama ve takip gerektirir. Ayrıca, bu diyetin uzman bir sağlık profesyoneli tarafından yönlendirilmesi önemlidir, çünkü eksik veya dengesiz beslenme sağlık sorunlarına neden olabilir.
Ne Yenir?
Eliminasyon diyeti uygulayan kişiler, potansiyel tetikleyici gıdaları geçici olarak diyetlerinden çıkardıkları için diyetlerini belirli besin öğelerine odaklayabilirler. Ancak, bu kişilerin hala dengeli bir beslenme alışkanlığına sahip olmaları ve vücutlarının ihtiyaç duyduğu temel besinleri almaları önemlidir. İşte eliminasyon diyetinde tüketilebilecek bazı gıda önerileri:
Protein Kaynakları:
- Tavuk
- Hindi
- Balık (seçilen türler, civa seviyeleri kontrol edilerek)
- Kırmızı et (bazı kişilerde toleranslıysa)
- Baklagiller (mercimek, nohut, fasulye - çölyak hastaları için dikkatli olunmalı)
Sebzeler:
- Taze sebzeler (brokoli, ıspanak, havuç, kabak gibi)
- Yeşillikler (marul, roka, pazı)
- Kabakgiller (patlıcan, biber, domates - çölyak hastaları için dikkatli olunmalı)
Meyveler:
- Elma
- Armut
- Şeftali
- Kavun
- Çilek
- Muz
Tatlandırıcılar:
- Bal (bazı kişilerde toleranslıysa)
- Akçaağaç şurubu
- Hindistancevizi şekeri
Gluten Alternatifleri:
- Glutensiz tahıllar (quinoa, pirinç, karabuğday)
- Glutensiz unlar (badem unu, hindistancevizi unu, pirinç unu)
Süt ve Süt Ürünleri Alternatifleri:
- Badem sütü
- Hindistancevizi sütü
- Laktozsuz süt
- Laktozsuz yoğurt
Yağlar:
- Zeytinyağı
- Hindistancevizi yağı
- Avokado yağı
Unutulmamalıdır ki her bireyin vücut yapısı ve gıdalara karşı toleransı farklıdır. Eliminasyon diyeti uygularken, kişinin özel ihtiyaçları ve sağlık durumu göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca, bu diyeti uygulayan kişilerin bir sağlık profesyoneli veya beslenme uzmanıyla çalışmaları önerilir.
