Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, Eskişehir'de iş dünyası ve sivil toplum kuruluşlarının önde gelenlerine ‘Para Politikası ve Makroekonomik Görünüm’ başlıklı bir sunum yaptı.
Söz konusu sunumunda, para politikasındaki kararlı duruşun ülke içi talepte dengelenme, Türk lirasında reel değerlenme ve enflasyon öngörülerinde düzelme vasıtasıyla aylık enflasyonun ana eğilimini düşürdüğünü ve dezenflasyon sürecini kuvvetlendirdiğini anlatan Başkan Karahan, maliye politikasının artan eş güdümünün de bu sürece önemli katkı sunacağını kaydetti.
"İlk aşamada alınan tedbirlerle enflasyonun daha yüksek seviyelere çıkmasını engelledik. Haziran 2024'ten itibaren dezenflasyonu tesis ettik. Sene sonunda enflasyonun yüzde 21'e gerilemesini hedefliyoruz. Risk primindeki gerilemeyle yurt dışı faiz yükü yıllık 7 milyar dolar azaldı" ifadelerini kullanan Karahan, aylık enflasyonun ana eğiliminde belirgin ve kalıcı bir düşüş sağlanana kadar sıkı para politikası duruşunun devam edeceğinin altını çizidi.
Fatih Karahan, bu çerçevede, politika faizinin seviyesinin enflasyon gerçekleşmeleri ve beklentileri göz önünde bulundurularak öngörülen dezenflasyon sürecinin gerektirdiği sıkılığı sağlayacak şekilde tespit edileceğini belirterek, şunları aktardı:
"Kurul, kararlarını enflasyon görünümü odaklı, ihtiyatlı ve toplantı bazlı bir yaklaşımla alacaktır. Enflasyonda belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda para politikası araçları etkili şekilde kullanılacaktır."
TCMB olarak reel sektörle güçlü bir iletişimlerinin olduğunu, 2013’ten bu zamana yurt genelinde düzenli aralıklarla farklı sektör ve ölçeklerden şirketlerle yüz yüze görüşmeler yapıldığını ifade eden Karahan, Eskişehir ve bölge illerde 2024 yılı içinde 500, son 5 yıl içinde toplamda 2 bin 321 firma görüşmesi gerçekleştirildiğini söyledi.
"Fiyat İstikrarı, Yatırım ve Üretim Ortamını İyileştirir"
TCMB Başkanı Karahan, şirketlerle kurulan temaslardan elde edilen nitelikli ve zamanlı bilgilerin karar alma süreçlerinde kullanıldığını belirterek, "Konjonktürel gelişmelerin yanı sıra yapısal sorunlar hakkında bilgi edinilmekte, iletilen beklenti ve öneriler ilgili kamu kurumlarıyla paylaşılmaktadır" dedi.
Fiyat istikrarının sürdürülebilir büyüme, alım gücü ve verimlilik için son derece önemli olduğuna işaret eden Karahan, toplumsal refaha en büyük katkıyı, fiyat istikrarını sağlayarak sunacaklarını söyledi. Karahan, "Fiyat istikrarı, yatırım ve üretim ortamını iyileştirir" ifadesini kullandı.
Karahan, enflasyonun, talepte dengelenme, fiyatlama davranışlarında normalleşme ve beklentilerde iyileşmeyle düşeceğini dile getirdi.
"Talepteki Dengelenme, Enflasyondaki Düşüşe Katkı Veriyor"
Fatih Karahan, talepteki dengelenmenin enflasyondaki düşüşe katkısı olduğunu ifade etti.
Sanayi tarafında firmaların fiyatlama davranışlarının iyileştiğini dile getiren Karahan, tüketici ve firmaların enflasyon beklentilerinin de gerileme eğilimine girdiğini aktardı.
Karahan, Mayıs 2023-Ocak 2025 döneminden bu yana rezervlerin 115 milyar dolar arttığını, rezervlerdeki iyileşmenin yurt içi kaynaklı olduğunu savundu.
"Döviz Arzı Artıyor, Döviz Talebi Azalıyor."
Cari açıktaki düşüşün dış finansman gereksinimini Mayıs 2023 ile Kasım 2024 dönemleri arasında 48 milyar dolar azalttığını, 2023 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 5 olan cari açığın GSYH'ye oranının 2024'ün üçüncü çeyreğinde yüzde 0,7'ye gerilediğini belirten Karahan, sermaye girişlerinin tekrar başladığını dile getirdi.
Başkan Karahan, döviz kurunun seviyesine ilişkin herhangi bir hedef koymadıklarının altını çizerek, "Döviz arzı artıyor, döviz talebi azalıyor" dedi.
“KKM’de Azalış Devam Ediyor”
Kur korumalı mevduatta (KKM) azalış devam ederken, TL talebinin güçlü seyrettiğini ifade eden Karahan, "Ağustos 2023 ile Ocak 2025 dönemleri arasında KKM bakiyesinde 111 milyar dolarlık azalış olurken, TL mevduatının payı yüzde 31,6'dan yüzde 59,3'e çıktı" dedi.
"Kaynak girişi artarken, faiz maliyeti azalmaktadır. Mayıs 2023 sonrası 53,5 milyar dolarlık kaynak girişi gerçekleşti" diyen Karahan, Türkiye'nin ihracatı artarken ithalatının azaldığını belirtti. Karahan, Mayıs 2023 ile Aralık 2024 dönemleri arasında ihracatın 7,7 milyar dolar arttığını, ithalatın 32 milyar dolar gerilediğini bildirdi.
Küresel ticaretin kademeli olarak toparlansa da zayıf seyrettiğini söyleyen Karahan, "Avrupa'nın mal ithalatı zayıf seyretmektedir. Avrupa'nın mal ithalatı yavaşlarken, Avrupa'daki pazar payımız artmaktadır" şeklinde konuştu.
