İnsanoğlunun tarih sahnesine çıkışından beri, çeşitli medeniyetlerin izlerini taşıyan birçok eser ve yapı bulunmaktadır. Ancak bazıları var ki, insanlığın kültürel ve mimari evrimindeki başlangıç noktalarını temsil ederler. İşte, dünyanın en eski 10 yapısı.
1. Göbeklitepe - MÖ 11.000
Türkiye’nin güneydoğusundaki Şanlıurfa ilinde bulunan Göbeklitepe, insanlık tarihindeki en eski tapınak kompleksi olarak kabul edilir. Dairesel yapılar içindeki dikilitaşlar, ritüel ve ibadet amaçlı kullanıldığı düşünülmektedir.
2. Tell Qaramel - MÖ 11.000
Suriye'nin kuzeyinde yer alan Tell Qaramel, Neolitik döneme ait bir yerleşimdir. Burada bulunan kalıntılar, tarımın ve yerleşik yaşamın erken dönemlerine ışık tutar.
3. Eriha Kulesi - MÖ 8000
Batı Şeria’daki Ürdün Nehri yakınlarındaki Filistin topraklarında bulunan Eriha Kulesi, dünyanın en eski tahkim edilmiş yerleşimlerinden biridir. Savunma amaçlı inşa edilmiş olup, dönemin yerleşim mimarisine dair önemli bilgiler sağlar.
4. Çatalhöyük - MÖ 7400
Türkiye’nin güneyindeki, Konya ilinin yakınlarında bulunan Çatalhöyük, insanlık tarihindeki en eski yerleşimlerden biridir. Burada bulunan yapılar ve duvar resimleri, Neolitik dönemin yaşam tarzını aydınlatır.
5. Khirokitia - MÖ 5800
Kıbrıs'ın güneyinde yer alan Khirokitia, Neolitik döneme ait bir köydür. Taş ve çamur karışımı yapılarıyla, o dönemin mimari ve yaşam tarzını yansıtır.
6. Durankulak - MÖ 5500
Bulgaristan'ın kuzeydoğusunda yer alan Durankulak, Neolitik döneme ait bir yerleşimdir. Burada yapılan kazılarda, tarımın ve avcılığın o dönemdeki önemi hakkında bilgiler elde edilmiştir.
7. Perperikon - MÖ 5000
Bulgaristan'ın güneydoğusunda bulunan Perperikon, tarih öncesi döneme ait bir kenttir. Burada bulunan kalıntılar, dini ve kültürel pratikler hakkında önemli ipuçları sunar.
8. Bougon Tümülüsü - MÖ 4700
Fransa'nın batısında, Bougon'da bulunan bu tümülüsler, Neolitik döneme ait olan Avrupa'nın en eski mezar yapılarıdır. Gömü gelenekleri ve toplumsal yapı hakkında bilgi verirler.
9. Barnenez - MÖ 4500
Fransa'nın kuzeybatısında, Finistere ilinde yer alan Barnenez, Neolitik döneme ait bir megalitik yapı kompleksidir. İnsanların bu dönemdeki inşaat yeteneklerini ve toplumsal organizasyonlarını gösterir.
10. Saint-Michel Tümülüsü - MÖ 4500
Fransa'nın kuzeybatısındaki Brittany bölgesinde yer alan bu tümülüsler, Avrupa'nın en büyük megalitik yapılarından biridir. Mezar odaları ve yapısal detaylar, o dönemin toplumsal ve dini yapısını yansıtır.
Bu yapılar, insanlığın geçmişine ve evrimine ışık tutarak, kültürel mirasımızın önemli bir parçasını oluştururlar. Arkeolojik çalışmalar ve koruma çabalarıyla, bu önemli mirasın gelecek nesillere aktarılması ve korunması sağlanmaktadır.
