TÜBİTAK'ın "KUTUP-1001" isimli çağrısı kapsamında desteklediği 13 proje arasında "Gemi Balast Suyu ve Sediman (Tortu) Yolu ile Kutup Bölgelerinde Micro ve Macro Plastik Yayılımının Tespiti ve Analizi" de bulunuyor.
Projeyi İstanbul Teknik Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tanzer Satır yürütüyor. Okyanuslarda da mikro plastiklerin olduğunu belirten Doç. Dr. Tanzer Satır, bununla ilgili çalışmalar yapıldığını ifade etti.
Satır, deniz ticaretinin çok hızlı geliştiğine dikkati çekerek, dünyadaki uzak yol yük taşımacılığının yüzde 90'ının gemilerle gerçekleştirildiğine dikkat çekti.
Satır, TÜBİTAK'ın desteklediği projelerinde, okyanus suyundaki plastik oranına ilişkin çalışmalar yapılacağının bilgisini vererek; "Mikro plastik taşınmasında gemilerin rolünü ne? Bütün okyanuslarda değil de dünyanın hassas olan kutup bölgelerinde bir ölçüm yapıp oralardaki plastik oranı ve gemilerin bundaki rolü nedir, araştırmamızın temel amacı bunu belirlemek. Bu bağlamda, Kuzey Kutbu bölgesini seçtik. Güney Kutbu bölgesine göre burada ticaret gemi trafiği daha yoğun. Oradan gidip örnek alacağız ya da aldıracağız, onları analiz edeceğiz. Projemiz yeni başlayacak. Projemizle hassas kutup bölgeleri dahil, okyanuslarımızdaki makro ve mikro plastik kirlenmesinde ticari gemilerin rolü nedir ve bu kapsamda alınabilecek önleyici yöntemleri nelerdir, bunlar araştırılacak" dedi.
Plastikler tür ve boyut bakımından incelenecek
Satır, son 50 yılda yaygınlaşmaya başlayan plastik kullanımının sonucunda makro ve mikro plastiklerin deniz habitatını istila ettiğini söyledi.
Satır, okyanus ve denizlerde gıdalar, gıda atıkları, balıkçılık faaliyetleri, hava emisyonları, denize karışan plastik atıklar, atık su arıtma tesisleri, nehir ve dere akıntıları, deniz canlıları, kuşlar, mikroorganizmalar tarafından bozulmalar olarak sıralanan faktörlerin mikro ve makro plastik kirliliğinde önemli olduğuna işaret ederek; "Proje önerimiz kapsamında yürütülecek çalışmada, Kuzey Kutbu bölgesinde gemi balast suyu ve sediman (tortu) kaynaklı mikro ve makro plastiklerin varlığı araştırılacak. Bölgede seyir yapan gemilerin balast suyu tanklarından ve bölge liman alanlarından alacağımız deniz suyu örnekleri, su ve sediment kaynaklarının miktarsal hesaplamaları, genel olarak parçacık, fiber, film gibi mikro ve makro plastik türleri belirlenecek. Gemi kaynaklı plastiklerin renk tespiti yapılacak, plastiklerin türleri incelenecek. Plastiklerin sahip olduğu ortalama boy ve dağılımı (nano-mikro-makro) da hesaplanacak" cümlelerini kaydetti.
