Gösteriş tüketimi, tüketicilerin kendilerini başkalarına zengin ve varlıklı olarak göstermek maksadıyla yaptıkları tüketim için kullanılan bir terimdir. Kavramı literatürde ilk kez kullanan ise sosyal bilimci Thorstein Veblen olmuştur. Veblen, bu tür tüketim alışkanlığı zengin sınıflarda daha çok görülmektedir. Veblen'e göre, üst sınıflar çoğunlukla pahalı zevkler üzerinden sosyal ve ekonomik statülerini pekiştirmeye çalışırlar. Bu doğrultuda yapılan etkinlikler vasıtasıyla zenginlik ve statü başkalarına sergilenmiş olur.  

Fakat gösteriş tüketiminin sadece yüksek gelir düzeyindeki kesimlere özgü bir tüketim tercihi olduğunu söylemek hata olur. Düşük gelir grubundaki bireyler de sosyal çevrelerinde prestij elde etmek için benzer tüketim davranışları sergileyebilirler. Söz konusu tüketiciler, maddi durumları, gelir ve giderleri ne olursa olsun çevrelerinde olduğundan daha varlıklı görünmek için pahalı ürün ve hizmetleri satın alma eğiliminde olurlar.

Trendyol, Küresel Perakendenin Zirvesine Adını Yazdırdı Trendyol, Küresel Perakendenin Zirvesine Adını Yazdırdı

Bu tüketim türünün yaygınlığı kültürel ve iktisadi koşullara bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Gelişmekte olan ülkelerde, belirli bir sosyal statünün üstene çıkma arzusu kendisini daha belirgin bir şekilde gösterebilir. Diğer taraftan, gelişmiş ülkelerde de gösteriş tüketiminin olmadığını söylemek pek mümkün değildir.

Günümüzde, geçimini güçlükle sağlayan kişilerin dahi zaman zaman rasyonel gözükmeyen bazı alışverişlerinin olduğu aşikardır. Bu durum, içinde bulunduğu iktisadi koşullara rağmen sosyal statü göstergesi olarak kabul edilen ürün ve hizmetlere yönelmekten kendisini alıkoyamayan kişinin sosyal kabul ve prestij arayışıyla doğrudan ilgilidir.

Tüm bunlardan da anlaşıldığı üzere gösteriş tüketimi, yalnızca ekonomik durumla değil, aynı zamanda sosyal statü arayışıyla da ilişkilidir ve bu açıdan da incelenmesi gereken ekonomik bir olgudur.

Muhabir: Utku Kabakcı