Klasik müzik hakkında pek çok olumlu yorum duyduğunuz çok muhtemel. Klasik müziğin odaklanmayı artırdığı, mutlu ettiği ve sakinlik verdiği gibi faydaları yıllardır anlatılıyor. Peki, gerçekte meselenin özü ne? Bilimsel araştırmalar bu konuda ne diyor?
Klasik Müzik Nedir?
Klasik müzik, kökeni Antik Yunan müzik kültürüne dayanan ve Rönesans ile birlikte çalgı müziğinin yükselmesiyle gelişimini sürdüren, uluslararası birçok sesli ya da çok ezgili müzik türüdür. Klasik müziğin beynimize, dolayısıyla vücudumuza, çalışmamıza ve odaklanmamıza etkileri dünya genelinde bazı araştırmalarla belirlenmeye çalışılmıştır. Şimdi birlikte bazı araştırmaları ve belirlenen sonuçlarını inceleyelim.
Kan Basıncı Üzerindeki Etkisi
İngiltere’de Oxford Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmada, katılımcılara pop, tekno, rap gibi farklı türlerde müzikler dinletildi ve diğer müzik türlerinin genellikle kan basıncını artırırken, klasik müziğin kan basıncını etkili bir şekilde azalttığı gözlemlendi. Kan basıncının yüksek olmasının ana nedenlerinden biri de strestir. Bu sonuca bakarak kalp sağlığımız için klasik müzik dinlemenin faydalı olacağını söyleyebiliriz.
Dopamin Üretimi ve Haz Duygusu
Finlandiya’da Helsinki Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmada, katılımcılara klasik müzik dinletildi ve klasik müzik dinlemenin insanlarda haz duygusu oluşumundan sorumlu dopaminin üretilmesini sağlayan genlerin etkinliğini artırdığı gözlemlendi. Yalnızca bu da değil, klasik müzik dinleyen katılımcılarda dopaminin taşınması ve salınımı kolaylaştırılıyor.
Gen Ekspresyon Profilleri
Yine Finlandiya’da Helsinki Üniversitesi’nden araştırmacı Chakravarthi Kanduri ve Doçent Irma Järvelä tarafından yapılan bir araştırmada, klasik müzik dinlemenin hem müzikal açıdan deneyimli hem de deneyimsiz katılımcıların gen ekspresyon profillerini nasıl etkilediği incelendi. Araştırmada tüm katılımcılar Mozart’ın eserlerinden 20 dakika süren "Violin Concerto No.3 in G major, K.216" konserini dinlediler.
Klasik müzik dinlemek, dopamin salgılanması ve taşınması, sinaptik işlev, öğrenme ve hafıza ile ilgili genlerin aktivitesini artırdı. En fazla regüle edilen genlerden biri olan sinüklein-alfa (SNCA), müzikal yeteneğin en güçlü bağlantı bölgesinde yer alan Parkinson hastalığı için bilinen bir risk genidir.
Nörodejenerasyon ve Terapi Potansiyeli
Araştırmanın lideri Dr. Irma Järvelä, "Ötücü kuşlarda, ötücü kuşların şarkı öğrenmesinden ve şarkı söylemesinden sorumlu olduğu bilinen birkaç genin yukarı regülasyonu, ses çıkaran kuşlar ve insanlar arasında ses algısının ortak bir evrimsel arka planına işaret ediyor" diyor. Klasik müziğin nörodejenerasyonla ilişkili bazı genleri susturucu etkisi ise müziğin nöronlar üzerinde koruyucu etkisi olabileceğini gösteriyor. Araştırmacılar bu duruma bakarak müziğin hem otizm gibi çeşitli rahatsızlıklarda terapi olarak kullanılabileceğini hem de sağlıklı insanların bilişsel işlevlerini geliştirmelerinde potansiyel bir araç olarak görülebileceğini belirtiyor.
Spor ve Yüksek Tempo
Müzik dinlerken spor yapmak daha kolay veya keyifli geliyor olabilir. Bunun da bir nedeni var. Araştırmacılar, yüksek tempolu müzik dinlenmesi durumunda insanların daha fazla çalışmaya teşvik olduklarını ve işlerini daha hızlı yaptıklarını keşfettiler. Bu etkinin araştırılması için tasarlanan bir çalışma, 12 sağlıklı erkek katılımcı üzerinde uygulandı. Çalışmada katılımcılar, altı şarkıdan oluşan bir çalma listesi eşliğinde 25 dakika boyunca bisiklet çalışması yaptılar. Çalan müziklerdeki tempoya göre görüldü ki, yüksek tempo, çalışma hızını yüzde 10 oranında artırdı. Araştırmadaki katılımcılar, müziğin temposunun yükselmesiyle birlikte hem kendi vücut tempolarını da yükseltiyor hem de müzikten daha fazla keyif alıyorlardı.
