Kızıldeniz'de artan güvenlik endişeleri, denizyolu taşımacılığında rotaların değişmesine neden oluyor. Son dönemde meydana gelen 4,3 büyüklüğündeki depremin ardından, Yemen'deki Husi militanların 19 Kasım'dan bu yana ticari gemilere yönelik saldırıları, dünyanın önde gelen konteyner hat operatörlerini Kızıldeniz'deki seferlerini durdurmaya sevk etti. Mediterranean Shipping Company (MSC), Maersk, CMA CGM ve Hapag-Lloyd gibi devler, Kızıldeniz geçişini güvenli hale gelene kadar gemilerini Süveyş Kanalı'ndan doğu ve batı yönünde geçirmeme kararı aldı. Bu dört büyük şirket, küresel konteyner taşımacılığı pazarının yüzde 55'ini oluşturuyor.
Önde gelen petrol şirketlerinden BP, Kızıldeniz üzerinden petrol sevkiyatlarını durdurdu. Tayvanlı Evergreen ise Akdeniz limanlarına hizmet veren gemileri için Kızıldeniz yerine Ümit Burnu güzergahını kullanma kararı aldı.
Deniz Taşımacılığında Enflasyonist Baskı
Alternatif güzergahlar incelendiğinde,Babu'l Mendeb Boğazı'nı kullanarak Afrika'nın güneyindeki Ümit Burnu'na yönelen gemilerin sefer sürelerini çıkış ve varış limanlarına göre 9 ile 14 gün arasında kısalttığı belirtiliyor. Ancak, uzayan sefer süreleri ve artan maliyetlerin, deniz taşımacılığında önemli bir enflasyonist baskı yaratacağı endişesi taşınıyor. Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) Başkan Yardımcısı Fatih Şener, Süveyş Kanalı yerine Ümit Burnu rotasının sefer sürelerini 20 ile 30 gün arasında uzatacağını ve taşıma maliyetlerini artıracağını ifade ediyor. Şener, özellikle Çin'den Türkiye'ye bir konteynerin gelmesi maliyetinin, saldırılar öncesinde 2 bin ile 2 bin 500 dolar arasında olduğunu, ancak saldırılar sonrasında bu rakamın 5 bin 500 dolara çıktığını belirtiyor.
Ümit Burnu Güzergah Mesafesini Uzatacak
İstanbul ve Marmara, Ege, Akdeniz, Karadeniz Bölgeleri Deniz Ticaret Odası Meclis Başkanı Başaran Bayrak ise Ümit Burnu güzergahının mesafeyi en az 5-6 bin mil kadar artıracağını ve 40-45 gün süren seferlerin en az 20-25 gün arası uzayacağını ifade ediyor. Bu uzayan mesafenin ve artan gemi sayısının, navlunlara olumsuz yansıyacağını söylüyor.
Kızıldeniz krizinin Türkiye'ye etkilerini değerlendiren Bayrak, gelen gemilerin sefer sürelerinin en az iki kat uzayacağını ve bu durumun ihracat navlunlarını iki katına kadar artırabileceğini öngörüyor.
Harp Sigortaları Primleri Yükseldi
Mevcut durumda Kızıldeniz üzerinde artan güvenlik tehditleri nedeniyle bölgede harp sigortalarının talep edilen primlerinin yükseldiği gözlemleniyor. Türk P&I Sigorta Şirketi Teknik Müdürü Umut Can, Kızıldeniz'in deniz sigortacılığı açısından her zaman sıkıntılı bir bölge olduğunu ifade ediyor. Gemilerin kaçırılma veya fidye sigortası, gemideki güvenlik tedbirleri ve bölgedeki risk profilinin değişimi, harp sigorta primlerini etkileyen faktörler arasında yer alıyor.
Emtia Piyasaları Uzmanı Zafer Ergezen, Kızıldeniz ve çevresindeki saldırıların başlıca etkisinin petrol fiyatlarına olacağını belirtiyor. Petrol taşımacılığının bu bölgeden geçiş yapması nedeniyle saldırıların petrol fiyatlarını yukarı çektiğini ifade ediyor. Kızıldeniz rotasının kullanılmamasının, tarım emtialarında fiyatları yukarı çekebileceğine dikkat çekiyor. Ancak, bu sürecin devam etmesi durumunda ticaretin maliyetinin artacağını ve bu durumun genel ticaret sürdürülebilirliği üzerinde olumsuz etki yaratacağını öngörüyor.
HABER MERKEZİ
