Kulak kristalleri, iç kulakta bulunan ve tıp dilinde otolit olarak tanımlanan kalsiyum karbonat içerikli sıvı yapılara verilen isimdir. İç kulak salyangoz, yarım daire kanalları ve denge organlarının bulunduğu üç ana bölümden oluşmaktadır. Kulak kristalleri, iç kulaktaki denge organlarının konumlandığı bölüm içerisinde hareketsiz olarak bulunur ve insanların denge kurmasında etkileri oldukça büyüktür.
İç kulaktaki vestibüler sistem içinde bulunan kulak kristalleri, özellikle baş hareketlerine bağlı olarak konum değiştirerek beyne denge ile ilgili sinyaller gönderir. Otolit kristaller, iç kulaktaki utrikul ve sakkul adlı keseciklerin içinde sabit durur fakat bazı durumlarda bu kristaller yerlerinden oynayarak yarım daire kanallarına girer ve yanlış denge sinyalleri oluşturur. Bu durum, Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo (BPPV) adı verilen rahatsızlığa neden olmaktadır.
Kulak Kristalleri Neden Oynar?
Baş ve Vücut Hareketleri: Ani baş hareketleri ve başın uzun süre aynı pozisyonda kalması, kristallerin yerinden oynamasına neden olabilmektedir.
Travmalar ve Darbeler: Kafa travmaları ve beyin sarsıntıları, kulak kristallerinin koparak kanallara girmesine yol açabilmektedir.
Yaş Faktörü: 50 yaşın üzerindeki kişilerde otolit kristallerinin kopması daha sık görülmektedir.
İç Kulak Hastalıkları ve Enfeksiyonlar: Meniere hastalığı, viral labirentit, vestibüler nörit gibi durumlar denge sistemini bozabilmektedir.
Vitamin Eksikliği: Özellikle D vitamini eksikliği, kulak kristallerinin yapısını zayıflamasına yol açabilir.
Stres ve Anksiyete: Uzun süreli stres ve anksiyete, vücuttaki kimyasal dengenin değişmesine neden olabilir ve dolaylı olarak vertigoyu tetikleyebilmektedir.
Kulak Kristali Oynadığında Belirtiler Nelerdir?
· Baş hareketleriyle ortaya çıkan ani baş dönmesi (vertigo)
· Denge kaybı ve sersemlik hissi
· Mide bulantısı ve kusma
· Gözlerde istemsiz hareketler (nistagmus)
· Özellikle yataktan kalkarken veya başı eğip kaldırırken baş dönmesi yaşama
Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Epley Manevrası: Kulak kristallerini yerine oturtmak için yapılan özel bir baş hareketidir. Doktor veya fizyoterapist tarafından uygulanmaktadır.
Brandt-Daroff Egzersizleri: Evde yapılabilen denge egzersizleridir.
Vestibüler Rehabilitasyon: Denge sistemini güçlendirmek için özel terapiler uygulanabilmektedir.
D Vitamini Takviyesi: Eksiklik varsa doktor kontrolünde alınabilir.
İlaç Tedavisi: Belirtileri hafifletmek için bazen baş dönmesini azaltıcı ilaçlar reçete edilebilmektedir.
