Dünya genelinde karbon emisyonlarının 2024 yılında yeni bir zirveye ulaşacağı öngörülürken, bilim insanları, küresel sıcaklık artışının yaklaşık 6 yıl içinde kalıcı olarak 1,5 dereceyi aşma riskinin yüzde 50'ye ulaştığını ifade ediyor.
Exeter Üniversitesi, East Anglia Üniversitesi (UEA), CICERO Uluslararası İklim Araştırmaları Merkezi, Münih Ludwig-Maximilian Üniversitesi ve Alfred-Wegener Enstitüsü'nün de aralarında bulunduğu dünya çapında 80 kuruluştan araştırmacılarla gerçekleştirilen Küresel Karbon Projesi araştırması, fosil yakıtlardan kaynaklanan karbon emisyonlarının bu yıl, 2023'e göre yüzde 0,8 artarak 37,4 milyar tona ulaşacağını öngörüyor.
Bu projeksiyonla birlikte, küresel karbon emisyonları bu yıl yeni bir rekor seviyeye çıkacak.
Araştırmaya göre, kömürden kaynaklı emisyonlarda yüzde 0,2, petrolde yüzde 0,9, doğal gazda ise yüzde 2,4 oranında bir artış yaşanması bekleniyor. Ayrıca, ormansızlaşma gibi arazi kullanımı değişikliklerinden kaynaklanan emisyonlarla birlikte toplam karbon emisyonunun bu yıl 41,6 milyar tona ulaşması öngörülüyor. 2023 yılında toplam karbon emisyonları 40,6 milyar ton olarak kaydedilmişti.
Son on yılda, fosil yakıt kaynaklı karbon emisyonları yükselişe geçerken, arazi kullanımı değişikliklerinden kaynaklanan emisyonların genel olarak azaldığı ve toplam emisyonların bu süreçte sabit kaldığı belirtiliyor. Ancak, bu yıl, ormansızlaşma ve orman yangınları gibi olaylardan kaynaklanan emisyonlar nedeniyle karbon salınımında yeniden bir artış eğilimi görülüyor.
Araştırmada, her yıl 40 milyar tonu aşan karbon salınımının atmosferdeki yoğunluğunu artırdığı ve küresel ısınma riskini daha da tehlikeli hale getirdiği ifade ediliyor.
Çin ve Hindistan'da Emisyon Artışı, ABD ve AB’de Azalma Beklentisi
Çin, küresel karbon emisyonlarının yüzde 32'sini oluştururken, bu yıl ülkedeki emisyonların yüzde 0,2 oranında artması bekleniyor. Hindistan’da ise yüzde 8’lik bir artış tahmin ediliyor. Küresel toplamın yüzde 13'üne sahip ABD’de emisyonların yüzde 0,6, Avrupa Birliği'nde ise yüzde 3,8 oranında azalacağı öngörülüyor. Dünyanın geri kalanındaki karbon emisyonlarının ise yüzde 1,1 oranında artış göstermesi bekleniyor.
"COP29'da Acil Emisyon Azaltımı İlan Edilmeli"
Küresel Karbon Projesi ekibi, mevcut emisyon oranlarının devam etmesi halinde, küresel sıcaklık artışının yaklaşık 6 yıl içerisinde kalıcı olarak 1,5 dereceyi aşma riskinin yüzde 50 olduğunu vurguluyor.
Araştırma lideri ve Exeter Üniversitesi Küresel Sistemler Enstitüsü Araştırmacısı Pierre Friedlingstein, iklim değişikliğinin etkilerinin her geçen gün daha da zorlaştığını ifade ederken, “Ancak fosil yakıt kullanımında düşüşe dair bir sinyal göremiyoruz. Paris Anlaşması’nın hedeflerine ulaşabilmek için zaman hızla daralıyor ve dünya liderlerinin COP29’da fosil yakıt emisyonlarında acil ve derin kesintilere gitmesi gerekiyor. Küresel olarak net sıfır karbon hedefine ulaşılmadıkça, dünya sıcaklıkları yükselmeye devam edecek ve daha ciddi sonuçlar doğuracaktır” dedi.
CICERO Uluslararası İklim Araştırmaları Merkezi Araştırmacısı Glen Peters ise ülkeler bazında ilerleme işaretlerinin olduğunu belirterek, “Fosil yakıt kaynaklı karbon emisyonlarının zirveye yaklaştığına dair bir eğilim söz konusu, ancak tüm sera gazları için bunu söylemek güç. İklim mücadelesi kolektif bir sorun ve bazı ülkeler emisyon azaltımı yolunda adımlar atarken, bazılarında artışlar devam ediyor” açıklamasında bulundu.
