Otofaji, kelime anlamıyla "kendi kendini yemek" demektir. Biyolojik olarak ise hasar görmüş hücrelerin yok edilerek yeni ve sağlıklı hücrelerin oluşmasını sağlayan doğal bir süreçtir. Bu mekanizma; erken yaşlanmanın önlenmesi, bağışıklığın güçlenmesi ve hastalıklara karşı koruma gibi birçok olumlu etkiyle ilişkilendirilir. Otofaji vücutta doğal olarak gerçekleşse de, bazı beslenme yöntemlerinin bu süreci hızlandırabileceği öne sürülmektedir.
Otofaji Diyeti Nasıl Yapılır?
Otofaji diyeti, temel olarak uzun süreli açlığa dayanır. Genellikle 16 saatlik açlık süresi uygulanır. Diyetin amacı, açlık stresine giren hücrelerin kendi içindeki ölü ya da zararlı bileşenleri parçalayıp enerji üretmesini sağlamaktır. Bu durum, otofajik sürecin aktive olmasına katkı sağlar.
Diyetin uygulanışı şu şekildedir:
-
Günde iki öğün olacak şekilde geç kahvaltı ve erken akşam yemeği tercih edilir.
-
Ara öğünlerden tamamen kaçınılır.
-
Açlık süresi boyunca yalnızca su, şekersiz çay ve kahve içilebilir.
-
Protein yönünden zengin; et, tavuk, balık ve yumurta gibi gıdalar tercih edilmelidir.
-
Bol miktarda sebze tüketimi önemlidir.
-
Karbonhidrat alımı sınırlandırılmalı; un, şeker ve nişasta içeren gıdalardan uzak durulmalıdır.
-
Hazır, paketli ve işlenmiş ürünler diyette yer almamalıdır.
Kimler Otofaji Diyeti Yapmamalı?
Her ne kadar bazı bireyler otofaji diyetinden fayda görebilse de, bu diyet herkes için uygun değildir. Diyabet, hipertansiyon gibi kronik hastalıkları olanlar, hamile ve emziren kadınlar, çocuklar, ergenler, yaşlılar ve düzenli ilaç kullanan bireyler kesinlikle bu diyetten kaçınmalıdır.
Sağlıklı bireylerin bile bu diyeti uygulamadan önce mutlaka bir beslenme uzmanı ya da hekimden onay alması gerekir. Otofaji diyeti, katı kuralları nedeniyle kişinin hem fiziksel hem de psikolojik sağlığını etkileyebilecek potansiyele sahiptir.
Otofaji Diyeti Zararlı mı?
Otofaji diyeti bağışıklık sistemini destekleme, yaşlanmayı geciktirme ve kilo kontrolü gibi vaatlerde bulunurken, bilimsel çalışmalar bu konuda henüz net bir görüş birliğine varmamıştır. Uzun süreli açlık kan şekeri düşüklüğü, baş dönmesi, halsizlik, yorgunluk ve kalp ritmi bozukluklarına yol açabilir. Ayrıca diyetin sürdürülebilir olmaması psikolojik baskı yaratabilir.
Otofaji Diyeti ile Ne Kadar Kilo Verilir?
Bu diyet bazı bireyler tarafından kilo verme amacıyla uygulanır. Kalori alımının azalması sayesinde ilk aşamada hızlı bir kilo kaybı yaşanabilir. Ancak bu kaybın uzun vadede sürdürülebilir olup olmadığı kişiye göre değişir. Aynı zamanda düşük karbonhidrat alımı nedeniyle metabolizma yavaşlayabilir ve kas kaybı yaşanabilir. Bu da ilerleyen süreçte kilo alımına zemin hazırlar. Uzmanlar, kalori kontrollü sağlıklı diyetlerle de benzer ve daha kalıcı sonuçlar alınabileceğini vurgulamaktadır.
