Pygmalion Etkisi, bir nesneye, insana veya duruma yönelik beklentilerin zamanla algıya dönüşerek kendini gerçekleştirmesi olarak tanımlanır. Bu etki, olumlu beklentilerin olumlu sonuçlara, olumsuz beklentilerin ise olumsuz sonuçlara yol açtığını ifade eder. Bu sebeple, Pygmalion Etkisi "kendi kendini gerçekleştiren kehanet" olarak da bilinir.
İyi Düşün İyi Olsun: Pygmalion Etkisi
Pygmalion Etkisi'nin doğruluğunu kanıtlamak için Sosyal Psikolog Robert Rosenthal tarafından California İlkokulu'nda yapılan ünlü bir deney, bu etkinin gücünü ortaya koyar. Deneyde, 600 öğrenci ve 18 öğretmen yer alır. Deneyin başlangıcında, öğrencilere IQ testi uygulanır ve tüm öğrencilerin normal zeka düzeyinde olduğu belirlenir. Ancak, bu sonuçlar öğretmenlere gösterilmez ve sadece iki gruba ayrıldıkları bilgisi verilir. İlk grubun öğretmenlerine, bu gruptaki öğrencilerin üstün zekalı olduğu söylenirken, diğer grubun öğretmenlerine herhangi bir bilgi verilmez.
Bir yıl sonra IQ testi tekrarlandığında, üstün zekalı olarak belirtilen grubun IQ sonuçlarında ve akademik başarılarında ciddi bir artış gözlemlenir. Diğer grupta ise herhangi bir değişiklik görülmez. Bu sonuçlar, öğretmenlerin beklentilerinin öğrencilere nasıl yansıdığını ve performanslarını nasıl etkilediğini gösterir.
Rosenthal’in Deneyinin Sonuçları
Rosenthal, bu durumu şu şekilde açıklamaktadır:
Öğrenme kapasitesinin yüksek olduğu düşünülen öğrencilere, öğretmenler tarafından daha fazla materyal sunulması,
Öğretmenler tarafından başarı beklentisinde bulunulan öğrencilerin yanlışlarının üzerinde daha fazla durulması,
Öğretmenlerin başarılı olacaklarına inandıkları öğrencilere yapıcı ve motive edici yaklaşması.
Bu faktörler, üstün zekalı olarak nitelendirilen grubun öğretmenlerinin, derslerine girdikleri öğrenciler için olumlu beklentiler geliştirmelerine ve bu beklentilerin davranışlarına yansımasına neden olmuştur.
İş Hayatında Pygmalion Etkisi
Pygmalion Etkisi sadece eğitim ortamlarında değil, iş hayatında da gözlemlenir. Bir işveren, çalışanını motive eder ve beklentilerini yüksek tutarsa, çalışanının performansında artış görür. Bu, beklentilerimizin davranışlarımızı, davranışlarımızın ise performansımızı etkilediğinin bir göstergesidir.
