Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Aralık ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu'na göre, yıllık enflasyon gıdada belirgin olmak üzere, tüm ana gruplarda geriledi.
Son aylarda taze meyve ve sebzedeki kuvvetli fiyat yükselişleri aralık ayında yerini sınırlı bir düşüşe bıraktı. Söz konusu gelişmenin de etkisiyle gıda grubu aylık enflasyonu büyük ölçüde yavaşlamış oldu.
Enerji grubunda fiyat artışı aralık ayında ılımlı seyrini muhafaza ederken, hizmet grubunda aylık enflasyondaki yavaşlama netleşti ve fiyatları düşen ulaştırma hizmetleri grup içinde dikkat çekti.
Kiralarda aylık artış zayıflarken, bu gelişmede sözleşme yenileme oranındaki mevsimsel azalışın yanı sıra sözleşmelerdeki artış oranının yavaşlaması da belirleyici oldu.
Hazırlanan rapora göre, aralık ayında temel mal enflasyonu düşük seyretmeyi sürdürdü.
Beyaz Eşyada Dikkat Çeken Artış
Dayanıklı mal fiyat artışının bir miktar güçlenmesi, temel mal grubu aylık enflasyonunda daha olumlu bir görünüme sahip olmasına mani oldu.
Buna göre, dayanıklı mal alt grubunda, otomobil fiyatları yatay seyrederken, beyaz eşya kalemi aralık ayında da belirgin fiyat artışıyla dikkat çekti.
Üretici fiyatlarındaki ılımlı seyir bu dönemde devam etti. Bu görünüm altında, B ve C göstergelerinde mevsim etkilerinden arındırılmış aylık artışlar zayıflarken, tüketici enflasyonu ana eğilimindeki yavaşlama devam etti.
Aralık ayında tüketici fiyatları yüzde 1,03 artarken, yıllık enflasyon 2,71 puan azalarak yüzde 44,38 düzeyine geriledi.
Mevsimsellikten arındırılmış verilerle analiz edildiğinde, tüketici fiyatlarında aylık artışın önceki aya kıyasla yavaşladığı görüldü.
B endeksinin yıllık değişim oranı 1,74 puan gerileyerek yüzde 43,94 olurken, C endeksinin senelik değişim oranı 1,79 puan düşüşle yüzde 45,34 olarak gerçekleşti. Yıllık tüketici enflasyonuna katkılar incelendiğinde, gıda, hizmet, temel mal, enerji ve alkol-tütün-altın gruplarının katkıları bir önceki aya kıyasla sırasıyla 1,10, 0,77, 0,44, 0,34 ve 0,06 puan düştü.
Mevsimsellikten arındırılmış verilerle, aylık artışlar bir önceki aya kıyasla B ve C göstergelerinde azalış kaydetti.
Çalışmaya göre, fiyat artışları, B endeksini meydana getiren gruplardan temel mal ve hizmetlerde gerilerken, işlenmiş gıdada ise bir miktar yükseldi. TCMB bünyesinde takip edilen göstergeler, aralık ayında enflasyonun ana eğiliminde düşüşe işaret etti.
Kirada Belirgin Bir Düşüş Gözlemlendi
Hizmet grubu yıllık enflasyonu aralık ayında 2,16 puan geriledi ve yılı yüzde 65,73 seviyesinde noktaladı. Yıllık enflasyon kirada daha belirgin olmak üzere tüm alt gruplarda düştü.
Hizmet grubu aylık fiyat artışında önceki 2 ayda gerçekleşen yavaşlama bu dönemde yüzde 1,05 ile belirginleşerek sürdü.
Aylık bazda kira grubu enflasyonu sözleşme yenileme oranındaki mevsimsel düşüşün yanı sıra sözleşmelerdeki artış oranının yavaşlamasıyla yüzde 2,89'a indi ve böylece Şubat 2023'ten bu zamana en düşük aylık artış oranını kaydetti.
Rapora göre, kira dışındaki hizmetlerde de aylık enflasyon yüzde 0,52 ile düşük seyretti.
Lokanta-otel alt grubunda yemek hizmetleri enflasyonu bir önceki aya göre, bir miktar artarken, konaklama fiyatlarında düşüş kaydedildi, böylece grup aylık enflasyonu yüzde 1,35 ile düşük bir seyir izledi.
Aralık ayında ulaştırma hizmetleri fiyatlarında (yüzde -3,02) düşüş söz konusuyken, haberleşme alt grubu aylık fiyat artışında (yüzde 1,44) sabit telefonla yapılan görüşme ile internet ücretlerindeki yükselişler dikkat çekti.
Söz konusu dönemde diğer hizmetler grubunda fiyat artışı yüzde 0,71 ile ılımlı seyretti. Aralık ayında, temel mal grubu yıllık enflasyonu 1,47 puanlık düşüşle yüzde 27,43 seviyesine geriledi.
Aylık Görünümde Otomobil Fiyatları Yatay Seyretti
Aylık olarak temel mal enflasyonu düşük seyretmeye devam etti. Bu dönemde, dayanıklı mal fiyatları yüzde 1,62 yükselirken, grup yıllık enflasyonu 1,38 puan gerileyerek yüzde 22,46 oldu.
Alt kalemler bazında, beyaz eşya öncülüğünde elektrikli ve elektriksiz aletler fiyatları belirgin oranda artarken, mobilya fiyatlarında görece daha sınırlı bir artış oldu. Otomobil fiyatları ise bu dönemde yatay seyretti.
Giyim ve ayakkabı grubu fiyatları aralık ayında da mevsimsel etkiler ile gerilerken, bu grupta yıllık enflasyon 0,95 puanlık artışla yüzde 31,67 oldu.
Diğer temel mallarda fiyat artışı yüzde 1,56 ile önceki aya kıyasla yavaşladı. Enerji fiyatları aralık ayında yüzde 0,65 artarken, grup yıllık enflasyonu 2,97 puan düşerek yüzde 43,11 oldu.
Uluslararası petrol fiyatlarındaki gelişmelerin etkisiyle akaryakıt fiyatları ılımlı bir şekilde yükseldi. Katı yakıt ve tüp gaz fiyatları ise aylık bazda sırasıyla yüzde 3,04 ve yüzde 0,27 artış kaydetti.
Gıda Enflasyonunun Görünümü
Gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları aralık ayında yüzde 1,29 artarken, yıllık enflasyon 4,99 puan düşerek yüzde 43,5'e indi.
Bu dönemde ana sanayi grupları itibarıyla dayanıklı ve dayanıksız tüketim malı gruplarındaki fiyat artışı sırasıyla yüzde 1,41 ve yüzde 1,48 olurken, enerji fiyatları (yüzde -3,37) düşüş gösterdi.
Yıllık enflasyon işlenmemiş gıda grubunda 9,50 puan azalarak yüzde 50,29 seviyesinde gerçekleşirken, işlenmiş gıda grubunda 1,43 puan gerileyerek yüzde 37,67 oldu.
Aralık ayında işlenmemiş gıda grubu fiyatlarındaki ılımlı artışta (yüzde 0,86), taze meyve ve sebzede geçen 2 ayda kaydedilen güçlü fiyat artışlarının yerini düşüşe bırakması ana belirleyici olurken, yumurta fiyatları ise arttı.
İşlenmiş gıda fiyatlarının artışı yüzde 1,71 ile bir önceki aya göre artarken, bu gelişmede bazı tahıl ürünleri ile uluslararası emtia fiyat artışlarından da etkilenen katı-sıvı yağ, şekerleme-çikolata, kakao ve kahve gibi kalemlerin etkisi belirleyici oldu.
