Tiroid, tıpta prominentia laryngea olarak tanımlanan, halk arasında adem elması olarak isimlendirilen bölgede bulunan, boynun ön tarafında ve cildin altında yer alan bir organdır.
Tiroid, U ya da H harfine benzetilen ve kelebeği andıran bir şekle sahip olup, vücutta pek çok işlevinin düzenlenmesini sağlayan hormonların üretiminden sorumludur. Tiroid bezi, endokrin sisteminin bir parçasıdır ve metabolik hız, büyüme ve gelişimi düzene sokan hormonları üreterek vücudun birçok önemli işlevini ve hareketini yapmakla görevlidir. Salgıladığı hormonların eksikliği veya fazlalığında ciddi rahatsızlıklara yol açan tiroid bezi hastalıkları, sıklıkla kadınlarda olmak üzere her iki cinste de görülür. Halsizlik, kilo verememe veya kilo kaybetme gibi şikayetlerle kendini gösteren tiroid hormon düzensizlikleri, kişinin hayat kalitesini düşürür.
Tiroid Nedir?
Tiroid bezinin yan taraflarında şah damarı olarak tanımlanan atardamarlar yer alır. Hipofiz bezi, TSH adlı hormonu salgılayarak tiroid bezinin harekete geçmesine neden olur. Tiroid uyarıcı hormon olarak da bilinen TSH, dolaşım sistemi aracılığıyla tiroid bezine ulaşır ve tiroid bezinin hormon üretimini sebep olur. Tiroid bezinin az miktarda hormon salgılaması durumunda hipofiz bezi, TSH hormon salınımını artırır. Hipotiroidi olarak tanımlanan tiroid yetmezliği hastalığında bu yüzden TSH hormon düzeyi yüksek fakat tiroid bezi tarafından salgılanan T3 ve T4 hormon düzeyi düşük olur.
TSH düzeyinin referans aralığının altına düşmesi tiroid hastalığı olarak adlandırılır. Tiroid bezinin fazla çalışmasına bağlı olarak oluşan bu durumda ortaya çıkan rahatsızlık ise hipertiroidi olarak tanımlanır. Beyindeki hipotalamus bölgesinin uygun miktarda TRH hormonu salgılamasıyla tetiklenen hipofiz bezi, TSH hormonu salınımı yaparak tiroid bezinin T3 ve T4 hormonlarının salınımını kontrol eder. Metabolik düzenin sağlanması ve ilgili organların uyarılabilmesi için bu üç endokrin bezinin de uyum içinde çalışması gerekir.
Belirtileri Nelerdir?
İç salgı bezlerinden biri olan tiroid, metabolizma ile ilgili tüm süreçlerin yürütülmesini sağlar. Tiroid bezinin fonksiyonlarını gerçekleştirememesi durumunda birçok farklı sağlık sorunu ve buna bağlı belirtiler meydana gelir.
Tiroid bezinin az veya çok çalışmasına bağlı olarak karşılaşılan belirtiler:
"Halsizlik ve yorgunluk, kilo almak veya kilo vermek, sürekli uyuma isteği, uykuya dalamamak gibi uyku sorunları, konsantrasyon eksikliği, depresif ruh hali, kol ve bacaklarda ani uyuşma veya karıncalanma hissi, kas ve eklem ağrıları, regl döneminde oluşan ağrıların şiddetinin artması, adet kanamasının normalden daha uzun veya daha kısa sürmesi gibi menstrüasyon problemleri, cinsel isteksizlik ve kısırlık gibi sorunlar, kabızlık ve ishal gibi bağırsak problemleri, kolesterol seviyesinin düşük veya yüksek seyretmesi, hipertansiyon gibi kan basıncı değişimleri, nabız sorunları, saç dökülmesi, saçların kuru ve cansız gözükmesi, el ve ayakların soğuk veya sıcak hissedilmesi, aşırı terleme gibi vücut sıcaklığı sorunları" görülmektedir.
Yukarıdaki belirtileri kendinizde gördüğünüzde, en yakın zamanda doktorunuzla irtibata geçmeyi unutmayın.
