ABD’de 2026 mali yılı için Dışişleri Bakanlığı ve bağlı kuruluşu ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı'nın (USAID) bütçesinin yarı yarıya azaltılmasının gündemde olduğu ileri sürüldü. İddialara göre, Donald Trump yönetimi, dış yardımlar ve diplomatik faaliyetlerde büyük bir daralma öngören bütçe tasarısı hazırlıyor.
Washington Post’un ele geçirdiği ve Beyaz Saray Yönetim ve Bütçe Ofisi tarafından hazırlandığı belirtilen iç yazışmada, Dışişleri Bakanlığı’nın 2026 yılı bütçesi için yapılan erken teklif detaylandırıldı. Buna göre, Bakanlık ile USAID’in toplam bütçesinin 2025’teki yaklaşık 55 milyar dolardan, 2026 için 28 milyar dolara düşürülmesi planlanıyor.
Yeni bütçe planı kapsamında, özellikle USAID aracılığıyla yürütülen insani yardım ve sağlık projelerinde yüzde 55’e varan bir kesinti öngörülüyor. Bu durumun, başta Birleşmiş Milletler olmak üzere ABD’nin katkı sağladığı birçok uluslararası kurumun çalışmalarını olumsuz yönde etkileyeceği belirtiliyor.
Sızdırılan belgelerde ayrıca, Dışişleri Bakanlığı’nın 80 bin kişilik personelinin önemli bir kısmının işten çıkarılmasının gündeme geldiği, bazı birimlerin tamamen kapatılmasının değerlendirildiği ve yurt dışındaki birçok Amerikan diplomatik misyonunun faaliyetlerinin sonlandırılabileceği ifade ediliyor.
Söz konusu yazışmanın 10 Nisan tarihli olduğu ve Bakanlık bünyesinde dolaşıma sokulduğu öğrenilirken, yetkililer arasında görüşmelerin sürdüğü aktarıldı. Tasarının netleşmesinin ardından bu ayın sonunda Kongre’ye sunulacağı ve oylamaya açılacağı kaydedildi.
USAID Üzerindeki Tartışmalar Derinleşiyor
Donald Trump, 20 Ocak’ta göreve başlamasının hemen ardından dış yardımları yeniden değerlendirme süreci başlatmıştı. İlk adım olarak yayımlanan kararnameyle, tüm kalkınma yardımı programlarının geçici olarak durdurulacağı ve bu yardımların ABD dış politikasıyla ne ölçüde örtüştüğünün 90 gün boyunca inceleneceği açıklanmıştı.
27 Ocak’ta Dışişleri Bakanlığı ve USAID’in dış yardımlarına dair tüm ödemelerin askıya alındığı bildirildi. Bu kararın ardından USAID’in sosyal medya hesaplarının kapatıldığı ve ajans çalışanlarının “idari izin” adı altında görevlerinden uzaklaştırıldığı ifade edilmişti. Bu gelişmeler, Trump’ın danışmanı Elon Musk ile USAID yönetimi arasında yaşanan anlaşmazlıkla ilişkilendirildi.
28 Mart’ta ise Dışişleri Bakanı Marco Rubio, USAID’in bazı işlevlerinin doğrudan Dışişleri Bakanlığı bünyesine alınacağını belirtti. Rubio, “USAID’in üstlendiği görevlerin gerekli görülen bölümleri artık Bakanlık içinde sürdürülecek” açıklamasında bulundu.
ABD’de dış yardımlar konusundaki bu sert dönüşüm, küresel diplomasi ve insani yardım politikalarında önemli değişimlerin habercisi olarak değerlendiriliyor.
