TÜİK, 2024 yılı için yayımladığı ‘İstatistiklerle Yaşlılar’ bülteniyle Türkiye’deki yaşlı nüfusun artışını gözler önüne serdi. Son 5 yıl içerisinde 65 yaş ve üzeri yaşlı nüfus yüzde 20,7 oranında artarak 9 milyon 112 bine çıkarken, yaşlı nüfus oranı ise Türkiye nüfusunun yüzde 10,6’sına ulaşarak önemli bir dönüm noktasına geldi.
2024 Yılı Yaşlı Nüfus Verileri
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ‘Yaşlılara Saygı Haftası’ çerçevesinde, daha önce yapılmış çalışmalardan derleyerek hazırladığı 2024 yılına ait ‘İstatistiklerle Yaşlılar’ bültenini yayımladı.
Bu bültene göre, Türkiye’deki yaşlı nüfus önemli bir artış gösterdi. 65 yaş ve üzerindeki yaşlı nüfus, son 5 yılda 20,7 oranında artarak 9 milyon 112 bin 298 kişiye ulaştı.
Yaşlı nüfusun yüzde 0,1'ini oluşturan 100 yaş ve üzerindeki yaşlı kişi sayısı ise 2024 yılında 7 bin 632 olarak açıklandı.
Yaşlı Nüfus Artış Hızı
TÜİK verilerine göre, 65 yaş ve üzeri yaşlı nüfus 2019 yılında 7 milyon 550 bin 727 kişi olarak belirlenirken, 2024 yılında bu sayı yüzde 20,7 artarak 9 milyon 112 bin 298 olarak tespit edildi.
Yaşlı nüfusun cinsiyet dağılımında ise erkekler yüzde 44,6 ve kadınlar ise yüzde 55,4 olarak belirtildi.
Gelecekteki Yaşlı Nüfus Oranı
Demografik göstergelerin mevcut yapısının devam edeceği varsayımıyla yapılan projeksiyonlara göre, Türkiye’de yaşlı nüfus oranının 2030 yılında yüzde 13,5 ve 2040 yılında yüzde 17,9 olacağı öngörülüyor. Bununla beraber 2080 yılında yüzde 33,4 ve 2100 yılında da yüzde 33,6 olması bekleniyor.
Doğurganlık oranlarındaki hızlı düşüşün devam etmesi durumunda, yaşlı nüfus oranının 2100 yılında yüzde 42,8’e kadar yükselebileceği düşünülüyor.
Doğurganlık oranlarının artması durumunda ise 2100 yılında yaşlı nüfus oranının yüzde 28,2’ye düşeceği öngörülüyor.
Yaşlı Nüfusun Yaş Gruplarına Göre Dağılımı
2019 yılında yaşlı nüfusun yüzde 62,8’i 65-74 yaş grubunda yer alırken, 2024 yılında bu oran 63,4’e çıkmış durumda.
75-84 yaş grubunun oranı ise 2019 yılında yüzde 28,2’den 28,8’e yükseldi.
85 yaş ve üzeri grubun oranı ise 2019 yılında yüzde 9,1 olarak belirlenirken, 2024 yılında 7,8’e gerilemiştir.
2024 yılında, yaşlı nüfusun yüzde 0,1'ini oluşturan 100 yaş ve üzerindeki yaşlı sayısı, 7 bin 632 kişiye ulaşmıştır.
Türkiye Nüfusunun Yaş Yapısı
Yaşlı nüfus oranının yüzde 10'u geçmesi, nüfusun yaşlandığının önemli bir göstergesidir. Türkiye'de, yaşlı nüfus hızla artarken, çocuk ve genç nüfus oranı azalmakta.
Yaşanan bu demografik dönüşüm, doğurganlık ve ölüm oranlarındaki azalma ile sağlık alanındaki ilerlemelerle daha belirgin hale gelmiştir.
Ortanca yaş, nüfusun yaşlanma derecesini gösteren önemli bir göstergedir. 2019 yılında 32,4 olan ortanca yaş oranları, 2024’te 34,4’e yükselmiştir.
Gerçekleşen artış, yaşlı nüfus oranının arttığını ve nüfusun yaşlandığını gösteriyor. Gelecekte, ortanca yaşın 2030'da 37,1, 2040'ta 41,4, 2080'de 51,5 ve 2100'de 52,2 olması bekleniyor.
Yaşlı Nüfusun Sosyal ve Ekonomik Zorlukları
Yaşlı Bağımlılık Oranı ve Yoksulluk Riski: Yaşlı bağımlılık oranı 2024'te %15,5'e yükselirken, 2060'ta %45,5'e çıkması bekleniyor. Ayrıca, yaşlı nüfus arasında yoksulluk riski %23,3, özellikle kadınlar arasında daha yüksek.
Günlük Yaşam ve İş Gücü Katılımı
Yaşlı nüfusun günlük yaşam aktivitelerinde erkekler daha fazla bağımsızken, kadınlar daha fazla zorluk yaşamaktadır. Yaşlı nüfusun iş gücüne katılım oranı %12,2, erkeklerde bu oran %20, kadınlarda ise %6,1'dir.
Yaşlıların Sağlık Durumu ve Ölüm Nedenleri
Yaşlıların ölüm nedenlerinin başında dolaşım hastalıkları (%40) yer almakta, Alzheimer hastalığı nedeniyle ölüm oranı ise erkeklerden daha yüksek kadınlarda görülüyor.
Ölüm nedenlerinde ikinci sırada yüzde 16,4 oranı ile solunum sistemi hastalıkları, üçüncü sırada ise yüzde 13,9 ile iyi huylu ve kötü huylu tümörler takip etti.
Eğitim Durumu ve Okuryazarlık
Yaşlı nüfus arasında okuryazarlık oranı arttı; 2019'da yüzde 16,9 olan okuma yazma bilmeyen oranı 2023'te yüzde 12,5'e düştü. Ancak, yaşlı kadınların okuryazarlık oranı hala erkeklerden çok daha düşük.
Yaşlı Nüfusun Yaşam Süresi ve Sosyal Durumu
Türkiye’de 65 yaşına ulaşan bir kişinin ortalama yaşam süresi 17,4 yıl olarak hesaplanırken, kadınlarda bu süre 19 yıl, erkeklerde ise 15,7 yıldır.
Ayrıca, yaşlı kadınların yüzde 45,7'sinin eşi ölmüşken, bu oran erkeklerde %10,8’dir.
Türkiye’de her dört haneden birinde en az bir yaşlı birey bulunuyor ve bu hanelerin %74’ü kadınlardan oluşuyor. Ayrıca, yaşlıların en fazla çalıştığı sektörler tarım, ticaret ve hizmet sektörü. Bu durum ekonomik katkılarının önemli olduğunu gösteriyor, ancak aynı zamanda yaşlıların çalışma koşullarına yönelik iyileştirmelere de ihtiyaç duyulduğunu ortaya koyuyor.
TÜİK'in yayımladığı veriler, Türkiye'deki yaşlı nüfusun artışının hızla devam ettiğini ve toplumun yaşlanmakta olduğunu gözler önüne seriyor. Yaşlı nüfusun artışı, sağlık hizmetleri, bakım, sosyal güvenlik sistemleri gibi birçok alanda düzenlemeler yapılmasını gerektiriyor.
Bu demografik değişim, gelecekte daha fazla sosyal ve ekonomik sorumluluk getirecek. Yaşlıların yaşam kalitesinin artırılması ve yaşlılara yönelik sosyal desteklerin güçlendirilmesi için toplumsal ve devlet düzeyinde önemli adımlar atılması gerektiği görülmektedir.
