3 Aralık Dünya Engelliler Günü vesilesiyle Türkiye Sakatlar Konfederasyonu tarafından düzenlenen etkinlikte, engellilerin sorunları ve çözüm önerileri masaya yatırıldı. Anıtkabir ziyaretiyle başlayan programın ardından gerçekleştirilen basın açıklamasında, Konfederasyon Başkanı Yusuf Çelebi, engellilerin sosyal, ekonomik ve fiziki zorluklarla nasıl mücadele ettiğini gözler önüne serdi.
"Engelliler Yasası Devrim Yarattı Ancak Güncellenmeli"
Yusuf Çelebi, 2005 yılında çıkarılan 5378 sayılı Engelliler Yasası’nın, Türkiye’de engellilerin yaşam şartlarını iyileştiren tarihi bir adım olduğunu belirtti. Ancak, aradan geçen 18 yılın ardından bu yasanın güncellenmesi gerektiğine dikkat çekti:
"2005 yılında çıkarılan 5378 sayılı Engelliler Yasası, ülkemizdeki engelli bireylerin hayatını dönüştüren bir milat olmuştur. Ancak dünya değişiyor, ihtiyaçlar farklılaşıyor. Engellilerin eğitim, istihdam, sosyal haklar ve sağlık gibi temel alanlarda daha fazla desteklenmesi gerekiyor. Bu yasa, çağın gereklerine uygun şekilde yeniden ele alınmalı ve geliştirilmelidir."
Yasanın sadece bir başlangıç olduğunu ifade eden Çelebi, devletin ve toplumun birlikte hareket ederek bu kazanımları sürdürülebilir hale getirmesi gerektiğini söyledi.
"Engelli Olmak, Sadece Fiziksel Değil, Toplumsal Bir Mücadele Demek"
Yusuf Çelebi, engelli bireylerin toplumun ön yargıları ve ayrımcı tutumlarıyla her gün mücadele etmek zorunda kaldıklarını belirterek şu açıklamalarda bulundu:
"Engellilik, bireysel bir durum olmanın ötesinde toplumsal bir meseledir. Fiziksel, zihinsel ya da duyusal engeller yalnızca bireyin değil, aynı zamanda toplumu şekillendiren unsurların bir sonucudur. Ancak ne yazık ki engelliler, sıklıkla dışlanma, hor görülme ve ayrımcılık gibi davranışlarla karşı karşıya kalıyorlar. Bu durumun sona ermesi için sadece yasalar değil, toplumun her kesiminde bir farkındalık oluşturulması şart."
Çelebi, engellilerin toplumsal hayata eşit katılımının yalnızca bir insan hakkı olmadığını, aynı zamanda sosyal adaletin bir gerekliliği olduğunu vurguladı.
37 Maddelik Talep Listesi
Konfederasyon tarafından hazırlanan 37 maddelik kapsamlı talepler listesi, engelli bireylerin hayatlarını iyileştirmek için çözüm önerilerini içeriyor. Yusuf Çelebi, bu taleplerin her birinin engellilerin temel hakları olduğunu belirterek şu başlıkları sıraladı:
Engelliler Bakanlığı Kurulsun: Engellilerin ihtiyaçlarına özel bir bakanlık oluşturularak, sorunların doğrudan ele alınması sağlanmalı.
Erişilebilirlik Hızlandırılsın: Kamu binaları, toplu taşıma araçları ve dijital platformlarda erişilebilirlik standartları artırılmalı ve denetimler sıklaştırılmalı.
Engellilere Özel Sosyal Konutlar: Engellilere yönelik sosyal konut projelerinde öncelik sağlanmalı ve uzun vadeli ödeme kolaylıkları sunulmalı.
Eğitimde Eşitlik: Engelli çocukların kaynaştırma eğitimlerine daha fazla destek sağlanmalı, uzaktan eğitim altyapısı güçlendirilerek erişilebilir hale getirilmeli.
Ücretsiz Protez ve Yardımcı Cihaz Temini: Protez, işitme cihazı ve tekerlekli sandalye gibi temel ihtiyaçlar ücretsiz sunulmalı.
Afet Yönetiminde Özel Önlemler: Deprem, sel ve yangın gibi afetlerde engellilerin güvenliği için özel tahliye ekipleri oluşturulmalı.
Engelli Kadın ve Çocuklara Özel Destek: Engelli kadınların ve çocukların sağlık, eğitim ve sosyal haklarına yönelik projeler geliştirilmeli.
İstihdam Olanakları Genişletilsin: Engelliler için kamu ve özel sektörde istihdam kotaları artırılmalı, engelli girişimciler teşvik edilmelidir.
Engelli Bakım Hizmetleri Yaygınlaştırılsın: Engelli bireylerin ailelerine yönelik bakım desteği sağlanmalı ve bu hizmetler ücretsiz hale getirilmelidir.
Fiziksel ve Dijital Ortamlarda Ayrımcılığa Son: Engellilere yönelik ayrımcılıkla mücadele edecek etkili mekanizmalar oluşturulmalı.
Protez ve Yardımcı Cihazlar Ücretsiz Olmalı
Yusuf Çelebi’nin en çok üzerinde durduğu konulardan biri de engelliler için protez, tekerlekli sandalye ve işitme cihazı gibi araçların temin edilmesiydi. Çelebi, bu tür cihazların sosyal devlet anlayışı gereği ücretsiz sağlanması gerektiğini şu sözlerle ifade etti:
"Protez, tekerlekli sandalye, işitme cihazı ve diğer yardımcı cihazlar, engellilerin yaşam kalitesini artırmak için temel ihtiyaçtır. Bu cihazlara erişim, sosyal devletin olmazsa olmazıdır. Bu nedenle, devletimizin engellilere bu tür destekleri hiçbir ayrım gözetmeksizin ücretsiz sağlaması gerekiyor. Bu bir lütuf değil, hak meselesidir."
Afet Planlarında Engelliler Unutulmamalı
Engellilerin afet durumlarında daha fazla mağduriyet yaşadıklarına dikkat çeken Çelebi, bu konuda özel düzenlemeler yapılması gerektiğini vurgulayarak, "Deprem, sel ve yangın gibi afetlerde engellilerin güvenliği sıklıkla göz ardı ediliyor. Bu durum kabul edilemez. Afet yönetim planlarında engelliler için özel ekipler oluşturulmalı ve tahliye süreçleri buna göre şekillendirilmelidir." diye konuştu.
Toplumda Farkındalık Oluşturma Çağrısı
Çelebi, konuşmasının sonunda engelli bireylerin haklarına ilişkin toplumda farkındalık oluşturmanın önemine değindi. Eğitimin bu noktada kritik bir rol oynadığını belirten Çelebi şu ifadeleri kullandı:
"Engellilik konusunda toplumun bilinçlendirilmesi için okullardan başlayarak her yaş grubuna yönelik eğitim programları hazırlanmalıdır. Medya, bu süreçte en önemli araçlardan biridir. Engellilik bilinci, yalnızca engelli bireylerin değil, tüm toplumun sorumluluğudur."
