Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Kütüphane ve Arşiv Hizmetleri Başkanlığı, parlamento tarihine ait geniş bir arşiv koleksiyonunu dijitalleştirerek, 30 milyona yakın belgeyi katalogladı. Bu belgelerden 12 milyonu dijital ortama aktarılmış durumda.
Son dönemde, Kağıtsız Parlamento Projesi ile önemli bir dijital dönüşüm süreci başlatan TBMM, Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş'un liderliğinde Dijital Parlamento Projesi'ni devreye alarak hızla ilerlemeye devam ediyor. Bu projeyle birlikte, parlamento belgeleri dijital ortamda daha erişilebilir hale geliyor.
Tüm arşiv belgelerine kolay erişim sağlayan ve TBMM'nin imkanlarıyla geliştirilen "Arşiv Yönetim Sistemi" yazılımı, kurumun tek bir portal üzerinden arşivlere ulaşılmasına olanak tanıyor. Sistemde, kullanıcılar belge aramalarını kişi adı, tarih, konu başlığı gibi filtrelerle hızla yapabiliyor.
"Arşiv Yönetim Sistemi" yazılımının fizibilite çalışmaları 2022'de başlatıldı, geçtiğimiz yıl ise sistem devreye alındı. Bu yıl itibarıyla veri aktarımına başlanırken, dijitalleştirilen belge sayısı 12 milyona ulaştı. Yıl sonuna kadar 1 milyon yeni görüntünün daha sisteme eklenmesi planlanıyor. Sistemde, kullanıcılar dijitalleştirilmiş belgeler üzerinde tam metin araması yapabiliyor.
Dijitalleştirilen arşiv koleksiyonları arasında, İstiklal Mahkemeleri, Yassıada, Yüce Divan (Divan-ı Ali) dosyaları ve Meclis-i Mebusan gibi önemli belgeler yer alıyor. Ayrıca, TBMM'nin 1920’den günümüze kadar olan belgeleri, kanunlar, kararlar, genel kurul tutanakları, komisyon raporları ve daha pek çok arşiv belgesi dijital ortamda erişime açıldı.
Bunun yanı sıra, 2007 yılından bu yana, TBMM Kütüphanesi, ulusal basılı medya arşivini dijitalleştirerek, 1831 yılından itibaren yayımlanan 2.459 dergi ve 782 gazeteyi dijital ortama aktarmaya başladı. Proje kapsamında, Akşam, Yeni Şafak, Cumhuriyet ve Milliyet gibi 116 farklı gazetenin yaklaşık 5 milyon görüntüsü arşiv sistemine yüklenmiş durumda.
Ayrıca, TBMM’ye günlük gelen tüm ulusal gazeteler, 1 Ekim 2024 itibarıyla dijitalleştirilerek Arşiv Yönetim Sistemi’ne entegre edilecek. Açık erişim projesi çerçevesinde ise, haritalar, siyasi parti yayınları, telif sorunu olmayan gazete ve dergiler dijitalleştirildi.
Bugün itibarıyla açık erişimde bulunan dergi sayısı 294'e yükselirken, bu dijital içerikleri kullanan sistem kullanıcı sayısı da 2 milyon 730 bine ulaştı. Arşiv taleplerine, geliştirilmiş yazılım sayesinde hızla yanıt verilebiliyor. Ayrıca, tüm bu dijitalleştirme çalışmalarının bir arada bulunduğu entegre arşiv yönetimiyle TBMM, bilgi ve belgeye çevrim içi erişimi kolaylaştırmayı amaçlıyor.
