Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın uluslararası işbirlikleri sayesinde 1980'lerde Manisa'dan kaçak olarak çıkarılan yaklaşık 2500 yıllık bronz sedir Türkiye'ye iade edildi. Bakan Mehmet Nuri Ersoy, MÖ 530 yılına tarihlenen bu eserin J. Paul Getty Müzesi'nden iade edildiğini ve bunun kültürel mirasın korunmasında önemli bir adım olduğunu belirtti.
Bilimsel İncelemede Gerçek Ortaya Çıktı
Bakanlık tarafından yapılan açıklamaya göre, 1982 yılında J. Paul Getty Müzesi, İsviçreli bir sanat tacirinden bronz sediri satın aldı. Tacir, eserin 1920'lerden itibaren Avrupa’daki koleksiyonlarda bulunduğuna dair sahte belgeler sundu. Ancak, Bakanlık ve J. Paul Getty Müzesi tarafından yürütülen detaylı araştırmalar, bu iddiaların gerçek dışı olduğunu ortaya koydu.
Bilimsel incelemeler, bronz sedirin 1980’lerin başında Manisa yakınlarındaki bir mezardan kaçak olarak çıkarıldığını ve yasa dışı yollarla yurt dışına çıkarıldığını doğruladı.
Eserin Nadir Özellikleri
İade edilen bronz sedir, günümüzde nadir rastlanan bir mobilya türü olarak dikkat çekiyor. Antik dönemde dinlenme ve yemek yeme amacıyla kullanılan bu tür sedirler, dökme bronz ayaklar ve raylara sahip. Demir bir iskelet üzerine inşa edilen sedir, delikli bakır levhalardan oluşuyor. Ayrıca, bronzdan yapılmış bu sedir, ahşap sedirlerin bir örneği olarak tarihe ışık tutuyor.
Kültürel Miras Kaçakçılığına Karşı Zafer
Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Gökhan Yazgı, bu iadenin sadece bir kültürel varlığın geri kazanılması değil, aynı zamanda kültürel miras kaçakçılığına karşı önemli bir zafer olduğunu belirtti. Getty Müzesi Direktörü Timothy Potts ise, Türk arkeologlarının çalışmalarının ve Getty konservatörlerinin malzeme analizlerinin, eserin arkeolojik ve tarihi bağlamını ortaya çıkardığını ifade etti. Potts, Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı ve Türk meslektaşlarıyla işbirliği yapmaya devam edeceklerini kaydetti.
Bu iade ile birlikte, Türkiye'ye getirilen eser sayısı bu yıl 36'ya ulaştı. 2018'den bu yana toplam 7 bin 840 eser, 2002'den itibaren ise toplam 12 bin 155 eser ülkeye geri kazandırıldı.
