Türkiye'de merkezi yönetim bütçesinden araştırma ve geliştirme (AR-GE) faaliyetleri için geçen yıl 98 milyar 737 milyon lira harcama yapıldı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), "Merkezi Yönetim Bütçesinden Araştırma Geliştirme Faaliyetleri İçin Ayrılan Ödenek ve Harcamalar-2024" bültenini yayımladı.
Buna göre, merkezi yönetim bütçesinden AR-GE için 2023 yılında 98 milyar 737 milyon lira harcama gerçekleştirildi.
Geçen yıl, söz konusu bütçeden yapılan AR-GE harcamalarının merkezi yönetim bütçesi içindeki oranı yüzde 1,38 olarak gerçekleşti. AR-GE harcamalarının 26 trilyon 276 milyar 307 milyon liralık Gayri Safi Yurt İçi Hasıla içindeki oranı ise yüzde 0,38 olarak belirlendi.
Bütçe başlangıç ödeneklerine dayanan tahmini verilere göre, bu yıl merkezi yönetim bütçesinden AR-GE için 174 milyar 627 milyon lira ayrıldı.
En Fazla Harcama Üniversitelere Yapıldı
AR-GE için merkezi yönetim bütçesinden yapılan harcamalar sosyoekonomik hedeflere göre sınıflandırıldığında, 2023 yılı için en fazla harcama yüzde 70,8 ile genel bilgi gelişimi için üniversitelere yapıldı. Bunu yüzde 5,8 ile endüstriyel üretim ve teknoloji, yüzde 5,5 ile genel bilgi gelişimi (diğer kaynaklardan finanse edilen), yüzde 4,5 ile savunma ve yüzde 3,9 ile tarım takip etti.
Bütçe başlangıç ödenekleri temel alınarak yapılan tahminlere göre, bu yıl merkezi yönetim bütçesinden en büyük payın yüzde 73,2 ile genel bilgi gelişimi için üniversitelere ayrılması bekleniyor. Genel bilgi gelişimi (diğer kaynaklardan finanse edilen) yüzde 5,1 ile sosyoekonomik hedefler arasında ikinci sırada yer alırken, bu hedefleri yüzde 4,9 ile savunma, endüstriyel üretim ve teknoloji takip ediyor.
Merkezi yönetim bütçesinden 2023 yılında uluslararası AR-GE programlarına 2,2 milyar lira ayrıldı. Uluslararası AR-GE programlarının alt kategorileri arasında, Avrupa çapında yürütülen AR-GE programları için ayrılan kamu fonu 1,3 milyar lira ile ilk sırada yer aldı. Bunu, 592 milyon lira ile uluslararası AR-GE faaliyeti yürüten kuruluşlara sağlanan fonlar ve 303 milyon lira ile ikili veya çok taraflı uluslararası AR-GE programları izledi.
Bütçe başlangıç ödeneğine göre uluslararası AR-GE programlarına 2024'te 2,7 milyar lira tahsis edildi. İlk sırayı 1,6 milyar lira ile Avrupa çapında yürütülen AR-GE programları alırken, bunun ardından 722 milyon lira ile uluslararası AR-GE faaliyeti yürüten kuruluşlara ait fonlar ve 357 milyon lira ile ikili veya çok taraflı uluslararası AR-GE programları geldi.
