Araç tutması, çoğu insanın zaman zaman karşılaştığı rahatsız edici bir durumdur. Bu durum, vücudumuzun denge sistemindeki bir çelişkiden kaynaklanır. Araç hareket halindeyken, iç kulağımızdaki denge kanallarındaki sıvılar ve otolit taşları, beynimize aracın hareketi hakkında sinyaller gönderir. Bu sinyaller, beynimize aracın hareket ettiğini bildirir ve vücudun dengeyi sağlaması için bir dizi tepki başlatılır.
Ancak, araç içinde sabit bir noktaya bakarken, örneğin kitap okurken, gözlerimiz beynimize hareket etmediğimiz yönünde sinyaller gönderir. Gözlerden gelen bu sabitlik mesajı, iç kulaktan gelen hareket sinyalleriyle çelişir. Beynimiz, iki farklı sinyal arasında sıkışıp kalır ve bu çelişki, vücutta çeşitli tepkilere yol açar. İşte bu karışıklık, genellikle mide bulantısı, baş dönmesi ve tansiyon yükselmesi gibi semptomlarla kendini gösterir.
Sürücüler Neden Daha Az Etkilenir?
Araç tutması, genellikle aracı kullanan kişiyi etkilemez. Bunun nedeni, sürücünün sürekli olarak yola bakıyor olması ve aracın hareketlerini önceden tahmin edebilmesidir. Araç kullanan kişi, nereye nasıl ivmelenebileceğini daha iyi kestirebilir ve bu da beyninin sinyalleri daha uyumlu işlemesine olanak tanır. Aynı şekilde, ön koltukta oturan kişilerin de araba tutması etkisi daha azdır. Çünkü onlar da yola odaklanır ve sürücünün hareketlerini takip edebilirler.
Bir görüş, araç tutması sırasında beynin, iç kulaktan gelen hareket sinyalleri ile gözlerden gelen sabitlik sinyallerini karıştırarak zehirlenme durumlarına benzer tepki verdiğini öne sürer. Bu teoriye göre, beynimiz, bu iki çelişkili sinyali zehirlenme sırasında oluşan tepkilerle karıştırır ve mide bulantısı, tansiyon yükselmesi gibi belirtilere yol açar. Ancak, bu görüş henüz bilimsel olarak kanıtlanmamıştır ve tartışmaya açıktır.
Deniz Tutması ile Araç Tutması Arasındaki Farklar Nelerdir?
Deniz tutması da benzer şekilde iç kulak ve gözler arasındaki sinyal çelişkilerinden kaynaklanır. Ancak denizdeki dalgalar ve suyun hareketleri nedeniyle deniz tutması, araç tutmasına göre daha etkili olabilir. Su üzerindeki değişken hareketler, vücudu daha fazla zorlayarak beyinle olan iletişimi daha da karmaşık hale getirebilir. Bu nedenle, deniz tutması daha yoğun bir rahatsızlık verebilirken, araç tutması daha hafif ve kısa süreli olabilir.
