Bademcikler, vücudumuzda ağız ve boğazın arka kısmında yer alan kütleler olarak bilinir. Bununla birlikte, bademcikler nedir ve bademciklerin iltihaplanması neden olur diye sorular sorulmaktadır. Bizler de bu metnimizde merak edilen soruları yanıtladık ve derledik.
Bademcik Nedir?
Bademcikler, ağız ve boğazın arka kısmında yer alan lenfoid doku kütleleridir. Vücudun bağışıklık sisteminin bir parçası olan bu bezler, bakteri ve virüslerin ilk savunma hattıdır. Bademciklerin temel görevi, solunum yoluyla vücuda giren patojenleri yakalamak ve nötralize etmektir.
Bademcikler, genellikle badem şeklinde ve yumuşak bir yapıya sahip iki bez olarak bulunur ve çoğunlukla bademcikler olarak adlandırılırlar. Bu bezlerin diğer adı tonsillerdir. Bademcikler, ağız ve boğazın girişinde, yutkunma ve solunum işlevlerine yakın bir konumda bulunur.
Bademciklerin başlıca işlevleri şunlardır:
- Enfeksiyon Savunması: Bademcikler, ağızdan giren mikropların (bakteri ve virüsler) ilk engelini oluşturur. Mikropların yakalanması ve nötralizasyonu için antikorlar üretirler.
- Bağışıklık Gelişimi: Bademcikler, bağışıklık sisteminin önemli bir bileşeni olan lenfositlerin (beyaz kan hücreleri) üretildiği bir yerdir. Bu, bağışıklık sisteminin güçlendirilmesine yardımcı olur.
Bademcik iltihaplandığında (tonsillit), bademcikler genellikle şişer ve kızarır. Bademcik iltihabı genellikle enfeksiyonlardan kaynaklanır ve boğaz ağrısı, yutkunma güçlüğü, ateş ve diğer rahatsızlıklara neden olabilir. Aşırı tekrarlayan veya kronik bademcik iltihapları bazen cerrahi olarak bademcik çıkarılması (tonsillektomi) gerektirebilir.
Bademciklerin çıkarılması, bazen tekrarlayan enfeksiyonlar veya nefes almada sorunlara neden olan büyük bademciklerin neden olduğu durumlarda yapılır. Ancak bademcikler, bağışıklık sistemi açısından önemli bir rol oynarlar ve vücuda giren patojenlere karşı koruma sağlarlar.
Bademciklerin İltihaplanması Neden Olur?
Bademciklerin iltihaplanması, bademciklerin mikropların neden olduğu bir enfeksiyon sonucunda meydana gelir. Bu enfeksiyonlar genellikle virüsler veya bakteriler tarafından tetiklenir. İşte bademciklerin iltihaplanmasına neden olan başlıca faktörler:
- Bakteriyel Enfeksiyonlar: Bademciklerin iltihaplanmasına en sık neden olan bakteri Streptococcus pyogenes'tir. Bu bakteri, bademciklerin iltihaplanmasına yol açan boğaz enfeksiyonlarının (Streptokok boğaz enfeksiyonu) başlıca sebebidir. Bu tür enfeksiyonlar "streptokok tonsillit" olarak adlandırılır. Streptokok tonsillit ağır boğaz ağrısı, yutma güçlüğü ve ateşle karakterizedir.
- Viral Enfeksiyonlar: Grip virüsü, soğuk algınlığı virüsleri ve Epstein-Barr virüsü gibi çeşitli virüsler, bademcik iltihaplarına neden olabilir. Viral bademcik iltihapları genellikle bakteriyel iltihaplar kadar şiddetli değildir ve genellikle soğuk algınlığı veya grip gibi üst solunum yolu enfeksiyonlarının bir parçasıdır.
- Enfeksiyonla İlgili Faktörler: Bademciklerin iltihaplanması, enfekte olmuş kişilerle temas sonucu ortaya çıkabilir. Özellikle kapalı alanlarda birçok kişiyle bir arada bulunma, mikropların kolayca yayılmasına neden olabilir. Ayrıca, paylaşılan kişisel eşyalar veya hijyen kurallarına uyulmaması da enfeksiyon riskini artırabilir.
- Bağışıklık Zayıflığı: Bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler, bademcik enfeksiyonlarına daha duyarlı olabilirler. Özellikle çocuklar ve bağışıklık sistemi zayıflamış kişiler risk altındadır.
Bademcik iltihaplarının belirtileri, boğaz ağrısı, yutma güçlüğü, ateş, ağız kokusu, baş ağrısı ve genel halsizlik gibi rahatsızlıkları içerebilir. Enfeksiyon türüne bağlı olarak belirtiler değişebilir.
Bademcik iltihapları genellikle antibiyotiklerle tedavi edilir, özellikle bakteriyel iltihaplar için. Viral bademcik iltihapları, semptomların hafif olduğu ve kendiliğinden iyileşme eğiliminde olduğu için daha hafif tedavilerle yönetilebilir. Çok sayıda tekrarlayan bademcik iltihabı durumunda veya bademciklerin büyüklüğü nedeniyle solunum sorunları yaşanıyorsa, cerrahi olarak bademciklerin çıkarılması (tonsillektomi) gerekebilir.
HABER MERKEZİ
