Damak zevkimize yer etmiş birçok ünlü lezzetin kökeni, düşündüğümüzden çok daha uzak coğrafyalara dayanıyor. Makarnadan kruvasana kadar sevilen yiyeceklerin aslında nerede doğduğunu keşfetmek, onları yerken bize yeni bir perspektif kazandırabilir.
İşte günlük yaşantımızda sıkça karşılaştığımız popüler yiyeceklerin kökenine dair ilginç bilgiler...
Donut: Bir Yunan Mirası mı?
Çoğu insan donutun Amerika’dan çıktığını düşünür, çünkü ünlü markalar genellikle bu tatlıyı Amerikan kültürüyle özdeşleştirir. Ancak donut, köklerini Amerika’dan çok daha önceye, Yunanistan’a dayandırır. Antik Yunan’da Loukoumades adıyla bilinen küçük, bal şuruplu çörek topları, MÖ 776’da düzenlenen ilk Olimpiyat Oyunları’nda ikram edilmiştir. Dolayısıyla donutun tarihi, Amerikan sokaklarından çok uzak bir geçmişe uzanır.
Dondurmanın Şaşırtıcı Vatanı: Moğolistan
Dondurma denince ilk akla gelen ülkelerden biri İtalya olsa da bu soğuk lezzetin kökleri çok daha eskiye, Moğol bozkırlarına kadar dayanır. Gobi Çölü’nde seyahat eden Moğol askerleri, manda sütünü taşıdıkları sırada sütün çalkalanarak buz tuttuğunu fark etti. Bu keşif, buzlu bir süt lezzeti olarak Moğol İmparatorluğu sınırları içinde yayıldı. İtalyan gezgin Marco Polo’nun bu tarifi İtalya’ya taşıyarak gelato kültürünün temelini attığına inanılıyor.
Kruvasan: Avusturya’nın Kalbinden Bir Tat
Fransa'nın simgelerinden biri olan kruvasan, aslen Avusturya’nın başkenti Viyana’da ortaya çıkmıştır. Avusturyalılar, tıpkı kruvasan gibi ay şeklinde olan Kipferl adlı çörekleri uzun yıllar boyunca yapmışlardır. 12. yüzyılda Viyana'da yaygınlaşan bu hamur işleri, o dönemin manastırlarında Paskalya’yı kutlamak amacıyla ikram edilirdi. Fransız mutfağına ise yıllar sonra girmiştir.
Churro: Çin’den İspanya’ya Uzanan Bir Yolculuk
Churro, günümüzde İspanya sokaklarının ünlü tatlılarından biri olarak bilinse de ilk olarak Çin’de, youtiao adı verilen tuzlu hamur şeritleri şeklinde yapılmıştır. Çin’den Portekiz’e oradan da İspanya’ya taşınan bu lezzet, İspanyolların yıldız şekilli ağızlıklar kullanarak tatlı bir versiyona dönüştürmesiyle bugünkü churro halini almıştır.
Makarna: İtalyan Lezzetinin Asya’daki İzleri
Makarna, dünyanın en bilinen İtalyan yiyeceklerinden biri olsa da kökeni Asya’ya, Çin’e kadar uzanır. MÖ 1. yüzyılda Çin'de yumurtalı erişte tüketimi oldukça yaygındı. 13. yüzyılda Çin’e seyahat eden İtalyan gezginler bu tarifi İtalya’ya taşıdılar. İtalyanlar ise, makarnayı buğday kullanarak hazırlayarak daha uzun ömürlü bir yiyecek haline getirdi.
Tavuk Tikka Masala: Glasgow’dan Gelen Hindistan Esintisi
Tavuk tikka, Babür İmparatorluğu döneminde Hindistan’ın güneyinde ortaya çıkmış ve bölge halkı tarafından sevilmiştir. Ancak daha sulu bir versiyon olan tavuk tikka masala, İngiltere'nin Glasgow kentinde yaratılmıştır. Hintli bir şef, kuru tikka yemeğini İngiliz damak tadına daha uygun hale getirmek için kremalı bir sosla servis etmiş ve bu lezzet günümüzde dünya çapında ün kazanmıştır.
İsveç Köftesi: Osmanlı İzleri Taşıyan Bir Lezzet
İsveç köftesi, İsveç mutfağının sembollerinden biri olsa da Osmanlı İmparatorluğu’na dayanan bir geçmişe sahiptir. İsveç Kralı XII. Charles, 18. yüzyılda Osmanlı topraklarında geçirdiği dönemde bu tarifle tanışmış ve İskandinavya’ya taşımıştır. İsveç’teki modern köftelerde ise domuz eti kullanılmaktadır.
