Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Donald Trump'ın ABD'nin 47. başkanı olarak göreve başlamasının ardından AB'nin karşılaşabileceği jeopolitik değişikliklere karşı hazırlıklı olması gerektiğini belirtti. Borrell, Brüksel'deki Avrupa Parlamentosu (AP) Genel Kurulu'nda yapılan oturumda, Trump'ın başkanlığının transatlantik ilişkilerde yeni bir dönemi başlatabileceğine dikkat çekti.
"Avrupa Kendi Güvenliğini Güçlendirmeli"
Borrell, Trump’ın başkanlık kampanyası sırasında Avrupa’nın savunma harcamalarına yönelik eleştirilerine atıfta bulunarak, Trump’ın yeniden başkan seçilmesinin Avrupa için önemli bir uyarı işareti olduğunu ifade etti. "Bu gelişme, Avrupa’nın kendi güvenliğini ve savunmasını güçlendirmesi gerektiğini açıkça ortaya koyuyor" diyen Borrell, AB’nin sadece NATO’ya bağımlı bir güvenlik stratejisi ile hareket edemeyeceğini söyledi. Bunun yerine Avrupa’nın kendi stratejik pusulasını oluşturarak bağımsız bir askeri kapasite geliştirmesi gerektiğini vurguladı.
AB'nin Stratejik Özerklik Arayışı
Borrell, AB’nin sadece ekonomik bir birlik olarak kalmaması gerektiğini belirterek, bir siyasi ve savunma birliği olarak da sorumluluklarının altını çizdi. Borrell, "AB olarak gelecekte karşılaşabileceğimiz belirsizlikler karşısında, kendi güvenlik çıkarlarımızı korumak için adımlar atmalıyız. Güvenliğimizi sürekli olarak başka ülkelere emanet edemeyiz" şeklinde konuştu.
"Ukrayna’ya Destek Sürecek"
Oturumda Ukrayna’ya ABD desteğinde olası değişikliklere değinen Borrell, Trump yönetimi sırasında ABD’nin Ukrayna’ya olan desteğinin zayıflayabileceğini ve AB’nin bu durumda daha fazla sorumluluk üstlenmesi gerekebileceğini belirtti. Bu doğrultuda, Ukrayna’ya destek için AB’nin verdiği sözleri yerine getirmeye devam edeceğini ve gerekirse dondurulmuş Rus varlıklarından elde edilen gelirlerin Ukrayna için kullanılabileceğini dile getirdi.
AB-ABD İlişkilerinde Zorlu Dönem
Borrell’in açıklamaları, AP’deki bazı milletvekillerinden destek gördü. Liberal ve merkez sağdan birçok milletvekili, Trump’ın başkanlığı ile birlikte ABD-AB ilişkilerinde ticaret, güvenlik ve iklim değişikliği gibi konularda değişikliklerin yaşanabileceğine dair endişelerini dile getirerek, Avrupa’nın stratejik özerklik hedeflerinin önemini vurguladı.
Öte yandan, aşırı sağcı milletvekilleri Trump’ın zaferinden memnuniyet duyduklarını belirterek, "Trump’ın seçilmesi, ulusal egemenlik konusunda Avrupa için ilham verici bir örnek olabilir" görüşünü savundu.
Borrell'den İsrail ile İlişkilere Dair Öneri
Öte yandan, Euronews’te yer alan bir habere göre, Borrell’in, Gazze Şeridi’ndeki insan hakları ihlalleri nedeniyle İsrail ile siyasi diyalogu askıya alma önerisini gündeme getirdiği iddia edildi. Bu önerinin, AB Dışişleri Bakanları toplantısında tartışılması bekleniyor. İsrail-Filistin politikası nedeniyle AB içindeki bazı ülkelerden tepki alan bu öneri, Birlik içinde ciddi görüş ayrılıklarına yol açabilir.
AB, Yeni Döneme Hazırlıklı Olmalı
AB liderlerinin, Trump yönetiminde ABD ile yaşanabilecek diplomatik değişimlere ve bu değişikliklerin Avrupa üzerindeki etkilerine karşı hazırlıklı olunması gerektiğini belirten Borrell, "Bu durum dünyanın sonu değil fakat farklı bir dünyanın başlangıcı olabilir" diyerek Avrupa’yı yeni jeopolitik gerçeklere uyum sağlamaya davet etti.
