İş Yatırım Uluslararası Piyasalar Uzmanı Şant Manukyan, Çin hükümetinin açıklamış olduğu mali teşvik paketinin yeterli olmadığını belirtti.
Manukyan, "Bu paket çok yerini bulan bir paket değil. Bu nedenle kısa vadede piyasaları kötü etkileyebilir" şeklinde değerlendirmelerde bulundu.
Manukyan, paketin iki ana bölümde incelenmesi gerektiğini ifade ederek, basında dolaşan 2 trilyon yuan rakamlarının gerçekte karşılanmadığına dikkat çekti. Bu durumun finansal piyasalarda tatminsizlik yarattığını vurgulayan Manukyan, şöyle devam etti:
"Bu paket finans piyasalarını tatmin etmiyor. Kısa vadede bir günlük satış dalgası görebiliriz. Ancak kamu sektörü oldukça aktif, bu nedenle mevcut durumda bir düşüş trendi oluşturacak bir etki beklemiyoruz."
Maliye Bakanlığı’nın bütçe hedeflerinin "gerçekçi ve geçerli" olduğu ve yılsonuna kadar "2 trilyon yuanın üzerinde özel tahvil ihracı yapılacağı" açıklamalarına da atıfta bulunan Manukyan, merkezi hükümetin borcunun düşük görünmesine rağmen yerel hükümetlerin ve bazı bankacılık ürünlerinin borçlanmalarında merkezi hükümet garantisi olduğunu belirtti.
Manukyan, "Bu yüzden kamu, 'Ben rahatım, daha fazla borçlanabilirim' dediğinde gerçek durumun öyle olmadığını biliyoruz" ifadelerini kullandı.
Paketin bazı önemli noktalarına da değinen Manukyan, yerel hükümetlerin gri alanda borçlanmalarının büyümeyi engellemeye başladığını vurgulayarak, "Şimdi bu borçlarla bir swap işlemi yapılacak. Sorunlu borçlar, yerel hükümetlerin bilançosundan kamu bilançosuna aktarılacak. Bu, yerel hükümetlerin bütçelerini rahatlatacak ve harcama olanaklarını artıracak, böylece ekonomiyi canlandırabilir" dedi.
Ancak, 2015 yılında benzer bir adımın atıldığını hatırlatan Manukyan, "Bu, 'borçla büyümeye devam edin' mesajını taşıyor. Orta ve uzun vadede sorunun çözümüne yönelik değil" diye ekledi.
İkinci önemli noktanın bankacılık sektörüne sermaye enjekte edilmesi olduğunu belirten Manukyan, Çin finans piyasasının toplamda 450 trilyon yuan büyüklüğünde olduğunu vurguladı.
Bankacılık sektörünün 175 trilyon yuan büyüklüğünde olduğunu hatırlatan Manukyan, "Bu sektöre nasıl bir para aktarılacak? İlk pakette 1 trilyon yuan, yani 140 milyar dolarlık bir kaynak söz konusuydu. Ancak bu, büyük bankalara sunulacak ve küçük bankaların bu yardımdan faydalanıp faydalanamayacağı belirsiz" ifadelerini kullandı.
Özel tahvil ihraçlarıyla boş konutların satın alınarak sosyal konut haline getirileceğine de dikkat çeken Manukyan, "Boş konut stoku oldukça büyük. Eğer konut fiyatları düşerse, yerel hükümetlerin üzerine ek yük binebilir. 100 yuandan alınan bir ev, 90 yuana düştüğünde ne olacağı önemli bir soru işareti" dedi.
Bu paket, Çin’deki asıl sorun olan düşük tüketimi canlandırma amacı taşımadığını ifade eden Manukyan, emlak sektöründe bankacılık bilançolarının güçlendirilmesi gerektiğine dikkat çekerek, "Yerel hükümetlerin bütçeleri oldukça zayıf. Bunun için bazı adımlar atılmış olsa da nihayetinde canlandırılması gereken tüketici tarafında bir ilerleme göremiyoruz" şeklinde konuştu.
Sonuç olarak, Manukyan, bu paketinin yüzde 5'lik büyüme hedefinin yakalanmasına katkıda bulunabileceğini ancak ekonomik sorunlara yol açan politikaların geride bırakılarak yeni yaklaşımlara geçilmediğini belirtti.
