Okula dönüş dönemi ebeveynler için rahatlama hissi getirebilir. Uzun bir yaz tatilinin ardından çocuk bakımı nihayet düzenli hale gelebilir. Ancak çocuklar bu duyguyu her zaman paylaşmayabilirler. Arkadaşlarını görmek, öğretmenleriyle tanışmak ve bir sınıf ileriye geçmek heyecan verici olabilir; ancak bu değişiklikler kaygı da getirebilir.
Çocuğunuzun okula dönüşle ilgili kaygı yaşayıp yaşamadığını anlamak için şu işaretlere dikkat edebilirsiniz:
Fiziksel Belirtiler
Çocuğunuz fiziksel ağrı veya diğer rahatsız edici belirtiler yaşıyorsa, öncelikle bir pediatrist ile görüşmelisiniz. Çocuklarda kaygı genellikle fiziksel belirtiler şeklinde kendini gösterebilir. Yaygın fiziksel belirtiler şunları içerebilir:
Baş ağrısı
Karın ağrısı
Uyku sorunları (uykuya dalmada güçlük, gece uyanma, kabuslar veya gece terörü)
İştah değişiklikleri
Sindirim sorunları
Davranışsal Belirtiler
Çocuğun ruh hali veya davranışlarındaki değişiklikler de kaygıyı gösterebilir. Bu belirtiler şunları içerebilir:
Sinirlilik veya huzursuzluk
Öfke patlamaları
Unutkanlık
Erteleme
Konsantrasyon güçlüğü
İsyan
Dalgınlık veya dikkatsizlik
Küçük veya önemsiz görünen şeyler üzerinde takıntı
Yapışkanlık
Davranışlarda gerileme (örneğin, yatak ıslatma veya parmak emme)
Çocuğunuz hissettikleri hakkında bilgi sahibi olabilir ancak nedenini anlamıyor olabilir. Bir ebeveynin, çocuğunun okul yılı ile ilgili konuşmaları kapattığını ve alışveriş sırasında yavaş hareket ettiğini gözlemlemesi bu belirtilere örnek olabilir. Çocuğun "üzgün olduğunu ama nedenini bilmediğini" ifade etmesi bu durumu gösterebilir.
Kaygı yaşayan çocuklar ağlayabilir, duygusal patlamalar yaşayabilir veya "aşırı endişe ve korkular" ifade edebilirler.
Ebeveynlerin Yardımcı Olabileceği Yollar
Çocuğunuzun kaygısına kapılmaktan kaçınmalısınız. Kaygı, ilişkisel olarak bulaşıcı olabilir ve çocuğunuzun kaygısı hakkında endişelenmek kolaydır. Çocuğun duygularını şefkatle kabul etmek, kendi duygusal durumunuzda ise dengeli kalmak önemlidir.
Çocuğunuzun duygularını tanımak yararlı olabilir. Bu, kaygılarını doğrulamak anlamına gelmez. "Arkadaş edinme konusunda endişelisin gibi görünüyor" şeklindeki bir yanıt, "Yalnız kalabilirsin" demekten çok farklı bir mesaj verir.
Kaygıyı artıracak şekilde "her şeyin kötü gidebileceğini" belirtmektense, rahatlatıcı ifadeler kullanmalısınız. Örneğin, "Basketbol seçmelerinde endişelisin, ama yaz boyunca yaptığın pratiklere güveniyorum. En kötü ihtimalle takımda yer almazsan, ben burada olacağım ve birlikte bunu aşacağız" şeklinde bir yanıt verebilirsiniz.
Çocuğunuzun endişelerini açığa çıkarmasına yardımcı olmak için açık uçlu sorular sorabilirsiniz. Örneğin, "Ne olacağını düşünüyorsun?" veya "O zaman ne yapabilirsin?" şeklindeki sorular destekleyici olabilir. Okula dönüş kaygılarının yaygın olduğunu ve birçok çocuğun benzer endişeleri olduğunu belirtmek de faydalı olabilir.
Kaygılı anlarda çocuklara nefes egzersizleri yapmak da yardımcı olabilir. Hızlı ve yüzeysel nefes almak stres ve kaygının yaygın bir fiziksel belirtisidir. Çocuğunuzun nefesini yavaşlatmasına yardımcı olmak için, nefes alırken dört saymak ve nefes verirken altı saymak gibi egzersizler önerilebilir.
Bazı çocuklar, okula dönüş için bir "yapılacaklar" listesi oluşturmayı faydalı bulabilir. Küçük yaş grubundaki çocuklar için günlük rutin kontrol listesi, yaşça büyük çocuklar için ise ödev listesi veya program düzenlemek yararlı olabilir. Ayrıca, çocukların kendi hazırlıklarını yapması (kıyafetlerini hazırlamak veya öğle yemeğini paketlemek gibi) proaktif hissetmelerine yardımcı olabilir.
Son olarak, çocuğunuza geri dönmenin zaman alabileceğini ve hem kendisinin hem de ailenin uyum sağlaması gerektiğini hatırlatın ve kendilerine karşı sabırlı olmalarını teşvik edin.
Çocuğunuzun kaygıları devam ediyor veya günlük yaşamını etkiliyorsa ve duygularını konuştuktan sonra durum düzelmiyorsa, bir ruh sağlığı uzmanıyla görüşmek faydalı olabilir. Çocuğunuzun okul danışmanıyla bir sağlayıcı bulmak için görüşmek iyi bir seçenek olabilir.
Destekleyici olmanız önemlidir, ancak "büyüme fırsatlarından onları kurtarmaktan" da kaçının. Çocukların kendilerini aşmaları ve yeterliliklerini görmeleri için zorluklarla yüzleşmeleri gerekmektedir.
