Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Sosyal Hizmet ve Danışmanlık Bölüm Başkanı Ayşe Mine İşler, çocukların suça yönelmesinde aile faktörünün en etkili unsur olduğunu belirtti. Suç ve çocuk kavramlarının bir araya gelmemesi gerektiğini vurgulayan İşler, ailedeki suç geçmişi, alkol ya da uyuşturucu bağımlılığı gibi durumların çocukları hem işçiliğe hem de suça sürükleyebileceğini ifade etti.
Bireysel ve Çevresel Etkenler
Çocukların suça sürüklenmesinde bireysel ve çevresel etkenlerin rol oynadığını söyleyen İşler, ailelerin yanı sıra devletin de bu konuda önemli görevler üstlenmesi gerektiğini açıkladı. Çocuğun yaşadığı aile yapısının, sosyal çevrenin ve okul ortamının, çocukların suça meyilli hale gelmesinde etkili olduğunu belirten İşler, bireysel faktörlerin, fiziksel ve psikolojik unsurları içermesine rağmen, tek başına suçu tetiklemek için yeterli olmadığını vurguladı.
Ailenin Rolü
Ailenin çocuk üzerindeki etkisi büyük olduğuna değinen İşler, aile içinde ihmal, tutarsız disiplin ya da aşırı hoşgörülü tutumların sergilenmesinin, çocuğun suça yönelme olasılığını artırdığını ifade etti. İşler ayrıca, parçalanmış aileler ve ekonomik zorluklar da çocukları olumsuz yönde etkileyen diğer faktörler arasında yer aldığını belirtti.
Sosyal Medyanın Etkisi
İşler, sosyal medyanın da çocukların suça yönelmesindeki etkisinin göz ardı edilemeyecek kadar büyük olduğunu aktararak, “Çocukların şiddet içerikli içeriklere maruz kalması, kötü rol modellerle karşılaşmalarına neden olabilir. Bu nedenle ebeveynlerin çocuklarının dijital aktivitelerini dikkatle takip etmesi büyük önem taşıyor” dedi.
Eğitim ve Akran Çevresi
Çocukların eğitim sisteminin içinde tutulması gerektiğini belirten İşler, okulu terk eden veya disiplin cezalarıyla uzaklaştırılan çocukların suça yönelme olasılığının arttığını belirtti. İşler, ailelerin çocukların sosyal çevresini takip etmesinin, öğretmenlerinin ise bu durumu gözlemlemesinin önemli olduğunu söyledi. Bu durumlarda rehberlik servislerinin rolünün büyük olduğunu sözlerine ekledi.
Suç Oranlarında Düşüş
İşler, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine dayanarak son on yılda suça sürüklenen çocuk sayısında iki kat artış yaşandığını belirtti. Ancak 2023 ile 2022 yılı kıyaslandığında yüzde 10,7'lik bir düşüş yaşandığını ifade etti. Bu düşüşün, uygulanan sosyal politikaların, çocuk koruma sisteminin ve çocuk adalet sisteminin koruyucu-önleyici hale getirilmesinin etkisi olduğunu vurguladı.
Yine de, 2023 yılında güvenlik birimlerince 178 bin çocuğun suça sürüklendiği iddialarının ortaya çıktığını kaydetti. İşlenen suçlar arasında yaralama, hırsızlık, madde kullanımı, satışı ve tehdit gibi suçların ön planda olduğunu açıkladı.
Çözüm için Çevresel Müdahale İhtiyacı
İşler, sorunun çözümü için çevresel faktörlere odaklanan müdahalelere ihtiyaç olduğunu vurguladı. Sosyal politikaların yalnızca çocuk odaklı olmaması gerektiğini, aynı zamanda çocuğun yaşadığı çevre, aile, okul ve arkadaşlarıyla birlikte ele alınması gerektiğini belirtti. İşler, aile danışmanlık sistemlerinin güçlendirilmesi, sosyal hizmet merkezlerinin daha fazla tanıtılması ve bu merkezlerin sayısının artırılması gerektiğini ifade etti. Ailelerin çocuk yetiştirme konusunda danışmanlık alabilmeleri için bu adımların atılması gerektiğine dikkat çekti.
Okulların da önemli bir rol oynadığını belirten İşler, Milli Eğitim Bakanlığı'nın, suça sürüklenen çocuk sayısının yüksek olduğu risk bölgelerinde koruma faaliyetlerini artırması gerektiğini söyledi. Boş zaman etkinliklerinin değerlendirilmesi için çocukların yönlendirilmesi gerektiğini belirten İşler, Milli Eğitim Bakanlığı ve Gençlik ve Spor Bakanlığı'nın iş birliğiyle sanata, kültüre ve spora yönlendirmelerin yapılmasının önleyici bir faktör olacağını ifade etti.
Çocuk koruma ve adalet sistemlerinin entegre edilmesi gerektiğini de vurgulayan İşler, suça sürüklenen çocukların rehabilitasyon sürecinin doğru şekilde yönlendirilmesi gerektiğini belirtti. Bu süreçte sosyal hizmet uzmanları ve psikologlara önemli görevler düştüğünü aktardı.
