Coriolis Etkisi, Dünya üzerinde hareket eden havadaki nesnelerin düz çizgiler yerine kavisli yollar boyunca ilerlemesine neden olur. Çoğunlukla hava akımları ve uçaklar gibi uzun mesafeleri çok hızlı kat eden nesneleri etkiler. Bu nesnelerin havadaki yolları, Dünya'nın dönmesi nedeniyle bükülür.
Dünya döndükçe, gezegenin ekvatoruna yakın olan yer, kutuplara yakın olan yerden daha hızlı hareket eder. Dünyadaki her yer, her gün gezegenin etrafında bir tam daireyi tamamlamak zorundadır.
Dünyanın Hareketindeki Gizem
Kuzey veya Güney Kutuplarından 1 metre (3,3 fit) uzaklıktaki zeminin her 24 saatte bir yalnızca 6,3 metre (20,6 fit) bir daire tamamlaması gerekir. Bu arada, Dünya'nın ekvatoruna yakın olan zeminin her gün gezegenin tüm çevresi boyunca dönmesi gerekmektedir. Bu, 24 saatte tamamlanması gereken yaklaşık 40.000 kilometrelik (25.000 mil) bir mesafedir.
Yani, Dünya'nın ekvatoruna yakın yer, kutuplara yakın yerden çok çok daha hızlı hareket eder. Bir uçak ekvatordan havalanıp Kuzey Kutbu'na doğru yola çıkarsa, uçak ekvatordaki yerle aynı hıza (veya tek yönde hıza) sahiptir. Uçak kuzeye doğru uçarken, Dünya'nın dönüş yönünde aynı hıza sahip olmaya devam ediyor. Bu, uçak düz uçsa bile uçağın gökyüzündeki yolunun eğrilmesine neden olur.
Coriolis Etkisiyle Fırtınaların Gücü: Doğanın Spiral Dansı
Bu tür eğrilik Coriolis Etkisidir. Adını Gaspard Gustave de Coriolis'ten almıştır. Etkiyi ilk kez 1835'te tanımlayan Fransız matematikçidir.
Coriolis Etkisi yalnızca uçakların uçma şeklini etkilemez. Aynı zamanda hava durumunu da etkiler. Coriolis Etkisinin harika bir sonucu, kasırgalar gibi tropik fırtınaların dönmesidir. Bu fırtınalar havayı kendilerine doğru çeker. Ancak Coriolis Etkisi nedeniyle bu hava doğrudan fırtınanın merkezine doğru hareket etmez. Fırtınanın etrafında kıvrılarak tropik kasırgalara kendine özgü spiraller oluşturur.
