SALİH DEMİRELLİ
2019 senesinde yaşanan Covid-19 adlı virüs, dünya genelinde pandemiye neden olmuş ve hızla yayılmıştı. Bununla birlikte geçmiş senelerden bugüne Covid-19’un farklı varyantları gündeme gelip duruyor. Covid-19 varyantı JN.1 nedir sorusu da bu sebeple ortaya çıkan sorulardan biri olarak karşımızda. Dünyada yayılıyor mu sorusu ise bir diğer soru. Gelin hep beraber cevapları okuyalım.
Covid-19 Varyantı JN.1 Nedir?
JN1 varyantı, omicron’un BA.2.86 varyantının spike proteininde türeyen, covid-19’un mutasyona uğramış ve bulaşıcılığı daha fazla olduğuna inanılan yeni bir varyanttır. Bu virüs ilk olarak ABD'de ortaya çıktı, ancak belirtileri açısından omicron ve eris varyantlarıyla benzerlik göstermektedir. JN1 varyantı, ABD'nin yanı sıra İzlanda, Portekiz, İspanya ve Hollanda gibi birçok ülkede tespit edilmiştir.
Ateş, öksürük, titreme, nefes darlığı ve kas ağrıları gibi belirtilerle karakterize edilen JN1 varyantı, genel olarak diğer covid varyantlarıyla benzer bulgular gösterir. Bu virüs, genellikle yaşlı bireyleri ve kronik hastalığı olanları etkiler, covid-19 virüsüyle benzer bir etki yaratır.Güncellenen aşıların JN1 varyantına karşı koruma sağlayıp sağlamadığına dair henüz yapılan bir çalışma olmasa da omicron, eris ve pirola varyantları gibi aşıların varyantlara göre güncellenmesinin, koruyuculuk ve antikor sağlamada etkili olabileceği değerlendirilmektedir.
JN.1 varyantı, diğer COVID-19 varyantlarına karşı üstünlük sağlamış durumda. Özellikle ABD'de, Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi verilerine göre, bu varyantın enfeksiyonları en hızlı yayılanlar arasında olduğu belirlenmiştir. Ancak, uzmanlar şu an için JN.1'in diğer varyantlardan daha fazla hasta edeceğine dair herhangi bir bulgu olmadığını belirtmektedirler. Dünya Sağlık Örgütü, JN.1 varyantından korunmak isteyenler için şu önlemleri önermektedir:
- Kalabalık ve kapalı alanlarda maske takmak
- Öksürdüğünüzde ve hapşırdığınızda ağzınızı kapatmak
- Ellerinizi düzenli olarak yıkamak
- Belirti göstermeniz durumunda test yaptırmak
- Riskli kategorilere giren bireyler için güncel COVID ve grip aşılarını yaptırmak
Bu önlemler, JN.1 varyantından korunma konusunda etkili olabilir.
Dünyada Yayılıyor mu?
Dünya Sağlık Örgütü, yeni COVID-19 varyantı JN.1 için uyarıda bulundu. DSÖ'nün yaptığı açıklamaya göre, bu yeni varyant dünya genelinde yayılmaya başladı ve önümüzdeki kış aylarını zorlu geçirebilir. Kış mevsiminin etkisini artırdığı günlerde, yetkililer COVID-19'un bu kışın zorlayıcı olabileceğini ve yüksek vaka sayılarına neden olabileceğini belirtiyorlar. JN.1, bilinen COVID türü "Omicron"un bir alt varyantı olarak tanımlanıyor ve özellikle ABD, Çin ve Hindistan gibi nüfus yoğunluğunun yüksek olduğu ülkelerde görüldü. Şu an için geniş bir yayılma göstermeyen JN.1'in ilerleyen dönemlerde durumu değiştirebileceği vurgulanıyor.
