Döviz kuru hareketlerinin kısa vadeli oynaklığı, iktisat teorilerinde önemli bir yer tutar. Bu hareketliliği açıklayan teorilerden biri de ‘overshooting etkisi’ olarak bilinir. İlk kez Ekonomist Rudi Dornbusch tarafından geliştirilen bu teori, para arzındaki artışın döviz kuru üzerinde yarattığı ani ve büyük değişimleri açıklar.
Dornbusch'un modeline göre, para arzının artması, kısa vadede yerli paranın değer kaybetmesine yol açar. Ancak bu süreç, fiyatlar genel seviyesinin hızla uyum sağlayamaması sebebiyle fazla ve ani bir hareketlilik gösterir. Söz konusu durum, döviz kurunun kısa vadede hedeflenen seviyenin çok ötesine geçmesine neden olur.
Para arzının artışı, başlangıçta sadece döviz kuru üzerinde etki yapar, çünkü döviz piyasasında anlık fiyatlar hemen tepki gösterirken, içerideki fiyatlar zaman alarak bu değişime ayak uydurur. Bu da döviz kurunun normalden daha yüksek veya daha düşük seviyelere kaymasına sebep olur. Fakat zamanla, yerel ekonomide fiyatlar genel seviyesi, para arzındaki artışa paralel olarak yükselir. Bu uyum yakalandığında, döviz kuru da tekrar dengeye gelir.
Overshooting etkisi, döviz kurundaki kısa vadeli sapmaların, uzun vadede yerli fiyatların uyum sağlamasıyla düzeleceğini öngörür. Yani bu teoriye göre, döviz kuru uzun vadede ekonomik dengeye doğru hareket eder. Ancak kısa vadede piyasa beklentileri, yatırımcıların kararları ve fiyatların ayarlanma süreci gibi faktörler döviz kurunda büyük dalgalanmalara yol açabilir.
