Türkiye’de trafik güvenliğini sağlamak amacıyla belirli kuralların ihlali, sürücüler için ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu kurallara uymayan ya da trafik güvenliğini tehdit eden sürücülerin ehliyetlerine, trafik polisleri tarafından el konulabilir. Bu, sürücüler için geçici bir ceza olup, belirli süre sonunda ehliyetlerini geri almaları mümkündür.
Ehliyet Hangi Durumlarda El Konulur?
Ehliyete el konulmasının birden fazla sebebi vardır. Bu sebepler genellikle trafik güvenliği açısından büyük risk taşıyan durumlar üzerinedir. Trafikteki güvenliği riske atan her türlü eylem, ehliyete el koyma gerekliliğini doğurabilir. En yaygın sebepler şunlardır:
Stajyer Ehliyetle Kural İhlali Yapmak: Türkiye'de yeni ehliyet almış sürücüler, ilk iki yıl boyunca stajyer olarak kabul edilir. Bu dönemde, sürücünün yeterli deneyimi olmadığı düşünülerek trafik kurallarına uyması konusunda daha sıkı denetimler uygulanır. Stajyer sürücüler, kuralları ihlal ettiklerinde ehliyetlerine el konulabilir.
Ceza Puanını Doldurmak: Trafik cezaları, sürücülerin ihlallerine göre ceza puanı ile takip edilir. Bir sürücünün, bir yıl içerisinde 100 ceza puanını doldurması durumunda, sürücünün ehliyetine geçici olarak el konulacaktır. 100 ceza puanına ilk kez ulaşan sürücünün ehliyeti 2 ay, ikinci kez ulaşanların ehliyeti ise 4 aylığına alınır. Üçüncü kez bu durumu yaşayan sürücünün ehliyeti iptal edilir ve geri alınamaz.
Alkollü Araç Kullanmak: Trafik güvenliğini ciddi şekilde tehdit eden bir diğer durum ise alkollü araç kullanmaktır. Sürücüler, alkolün etkisiyle araç kullanırken tespit edildiklerinde, ilk yakalamada 6 aylık bir süreyle ehliyetten mahrum kalırlar. Eğer sürücü alkollü araç kullanmaya devam ederse, ikinci yakalanmada 2 yıl, üçüncü yakalanmada ise 5 yıl boyunca ehliyeti alınır.
Uyuşturucu Etkisinde Araç Kullanmak: Uyuşturucu etkisinde araç kullanmak, trafikteki en tehlikeli davranışlardan biridir. Uyuşturucu madde kullanarak trafiğe çıkan sürücülere yönelik cezalar oldukça serttir. Bu duruma düşen sürücüler, 5 yıl süreyle ehliyetten mahrum kalırlar.
Ölüme Sebebiyet Vermek: Trafik kazalarına karışan ve ölüme yol açan sürücüler, trafik güvenliğini ihlal etmiş olurlar. Böyle bir durumda, kusurlu sürücünün ehliyetine 1 yıl süreyle el konulur. Bu tür durumlar, hem toplumsal güvenlik hem de can kaybı açısından büyük bir tehdit oluşturur.
Hız Sınırını 5 Kez Aşmak: Trafikte hız sınırını ihlal etmek, genellikle para cezası ile cezalandırılır. Ancak, bir yıl içinde hız sınırını 5 kez aşan sürücülere ehliyet cezası uygulanır ve ehliyeti 1 yıl süreyle geri alınır. Bu durum, sürücünün trafikteki güvenliği tehdit ettiğini gösterir.
Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokmak: Trafik polisinin bir sürücüyü, psikolojik ya da sağlık durumuna bağlı olarak trafikte güvenliği tehdit ettiği düşünmesi de ehliyete el konulmasına neden olabilir. Sürücünün davranışları, sağlık durumu veya psikolojik hali bu konuda belirleyici faktörlerdir.
El Konulan Ehliyeti Geri Almak için Gerekli İşlemler Nelerdir?
Ehliyete el konulmasının ardından, sürücüler için belirli bir süre boyunca bu durum geçerli olur. Bu süre dolmadan, sürücülerin ehliyetlerini geri almaları mümkün değildir. Ancak, sürenin dolması ve cezanın ödenmesi gibi bazı temel işlemlerden sonra, ehliyet tekrar alınabilir. İşte bu sürecin adım adım nasıl işlediği:
Sürecin Tamamlanmasını Beklemek: El konulma süresi dolmadan, sürücülerin ehliyetlerini geri almaları mümkün değildir. Örneğin, 1 yıl süreyle ehliyeti alınan bir sürücü, bu sürenin tamamlanmasını beklemek zorundadır. Bu süreç boyunca, cezanın ödenmesi gerekse bile ehliyet geri verilmez.
İtiraz Hakkı: Eğer sürücü, ehliyetine haksız yere el konulduğunu düşünüyorsa, ceza mahkemesine başvurup itiraz dilekçesi verebilir. Mahkeme itirazı kabul ederse, ehliyetin el konulma süresi dolmadan sürücünün ehliyeti iade edilebilir.
Sağlık Raporu ve Psikoteknik Değerlendirmeler: Alkol ya da uyuşturucu etkisinde araç kullanma gibi durumlarda, sürücülerin tekrar araç kullanabilmesi için psikoteknik testlerden veya psikiyatrik değerlendirmelerden geçmesi gerekebilir. Bu tür sağlık raporları, sürücünün trafikte güvenli bir şekilde araç kullanıp kullanamayacağına dair önemli bir gösterge olur.
El Konulma Süresi Sonunda Geri Alma: El koyma süresi dolduğunda, sürücü, olayla ilgili kesilen cezanın ödenmiş olması ve engel teşkil etmeyen bir sağlık durumu olmadığını belirten belgelerle birlikte en yakın trafik şube müdürlüğüne başvurabilir. Gerekli prosedürlerin tamamlanmasının ardından ehliyet geri verilir.
El Konulan Ehliyeti Nereden Geri Alabilirsiniz?
El konulan ehliyetler, sürücünün ikamet ettiği ildeki trafik şube müdürlüklerinden alınabilir. Başvuru yaparak, süresi dolan ve gerekli şartları yerine getiren sürücüler, ehliyetlerini teslim alabilirler. Şube yetkilileri, olağan dışı bir durum tespit etmeleri halinde sürücüyü ilgili birimlere yönlendirebilir.
Ehliyet Geri Alma Ücreti Ne Kadardır?
Ehliyetin geri alınması için herhangi bir ücret talep edilmez. Sürücünün, cezanın ödenmesi dışında ekstra bir ücret ödemesi gerekmez. Cezalar, tebliğ tarihinden itibaren 1 ay içinde ödenirse, yüzde 25 indirim uygulanır. Ehliyet geri alındığında, sürücünün trafik cezası borcu bulunmamalıdır. Eğer ceza borcu yoksa sürücü, ücret ödemeden ehliyetini geri alabilir.
