Türkiye’nin önde gelen illerinin esnaf ve sanatkâr odaları başkanları, ekonomik kriz karşısında esnafın kalkınmanın itici motoru olarak önemini vurgulayarak, hükümetten acil önlemler alınmasını talep etti. Dünya Esnaf ve Sanatkârlar Derneği’nin “Toplumsal Kalkınmanın Desteklenmesinde Esnaf ve Sanatkârın Rolü” başlıklı çevrimiçi toplantısına katılan Ankara Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği Başkanı Hüseyin Ar, Erzurum Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği Başkanı Rasim Fırat, Tokat Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği Başkanı Fehmi Çankaya ve Ordu Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği Başkanı Erdoğan Akyürek; sektörün sorunlarına dikkat çekerek çözüm önerilerini sundular.
Toplantı, Dünya Esnaf ve Sanatkârlar Derneği/Ahi Enstitüsü Başkanı Gazeteci-Yazar Fehmi Çalmuk moderatörlüğünde gerçekleşti. Çalmuk, toplantının başında esnaf ve sanatkârın toplumsal kalkınma için oynadığı hayati rolü vurgularken, bu katkının sürdürülebilir kılınabilmesi için devlet desteğinin önemine değindi.
Toplumsal Kalkınmada Esnafın Rolü
Toplantıda, esnafın toplumsal kalkınmadaki önemli rolüne dikkat çekildi. Esnaf başkanları, fiyat artışları ve yoğun rekabet nedeniyle zor durumda olan esnafın, yasaların yetersizliği ve devletin desteğinden yoksun olması sebebiyle ayakta kalmakta zorlandığını ifade etti. Ahilik kültürünün yaşatılması ve esnafın toplum içindeki yerinin korunması adına devletin daha fazla destek sunması gerektiği belirtildi.
İstihdam ve Üretim Gücü
Her esnafın bir kişiyi istihdam etmesi durumunda, yaklaşık 4 milyon kişiye iş imkanı sağlanacağı vurgulandı. Esnafın Bağkur ve sigorta ödemeleriyle ülke ekonomisine katkı sunduğunu belirten başkanlar, küçük işletmelerin sürdürülebilirliği adına teşviklerin artırılması gerektiğine dikkat çekti.
Mesleki Yeterlilik ve Eğitim Süreçleri
Başkanlar, esnaf ve sanatkarın kalifiye eleman yetiştirmekte yaşadığı zorluklara değinerek, ustalık belgesi alma sürecinin yetersiz olduğunu belirttiler. Bir ustanın yetişmesi için en az 9 yıl gerektiğini vurgulayan başkanlar, mevcut sistemde 27 haftada ustalık belgesi alınabildiğini ve bunun üretim kalitesini düşürdüğünü savundular. Meslek liselerine daha fazla destek sağlanması ve esnaf eğitim merkezlerinin teşvik edilmesi gerektiği de toplantıda dile getirildi.
Ortak Kullanım Tesisleri ve AB Destekli Projeler
Tokat’ta kurulan Avrupa Birliği destekli ortak kullanım tesislerinin diğer illere de yayılması gerektiğini ifade eden esnaf liderleri, bu tesislerin küçük esnafın büyümesine katkı sağlayacağını belirttiler. Yerel esnafın ihtiyaçlarına uygun olarak kurulacak tesislerin, üretim ve hizmet kalitesini artıracağına olan inanç vurgulandı.
Devletin Ticari Faaliyetlerden Çekilmesi
Toplantıda, devlet kurumlarının ticari faaliyetlerde bulunarak esnafla rekabet etmesinin piyasa dengesini bozduğuna dikkat çekildi. Kamu kurumlarının çay ocakları, yemekhaneler, oteller gibi işletmeler açmasının esnafın kazancını azalttığını belirten başkanlar, devletin bu alanlardan çekilerek esnafın istihdam yaratma gücünü desteklemesi gerektiğini savundular.
Esnafın Yaşadığı Sorunlar ve Çözüm Önerileri
Toplantının sonuç raporunda esnafın karşılaştığı zorluklara ve çözüm önerilerine şu şekilde yer verildi:
- Ekonomik Zorluklar: Artan maliyetler ve yeni vergiler, küçük esnafın geçim sıkıntısını derinleştiriyor.
- Devletle İlişkiler: Esnafın sorunlarına kulak verilmesi gerektiği vurgulandı.
- Korsan Faaliyetler: Korsan ticaretin, özellikle ulaşım sektöründe, haksız rekabete yol açtığı belirtildi.
- Patpat Araçları: Tarımda kullanılan patpat araçlarının denetimsizliğinin tehlike yarattığı ifade edildi.
- Kontrol Mekanizmaları: Kayıt dışı ticaretle mücadelede etkin kontrol mekanizmalarının önemi vurgulandı.
- Mesleki Yeterlilik Belgeleri: Eğitim eksiklikleri nedeniyle hizmet kalitesinin düştüğü ifade edildi.
- Dijital Eğitim İhtiyacı: Esnaf ve çıraklara yönelik dijital eğitim programlarının başlatılmasının gerekliliği dile getirildi.
- Perakende Yasası: Küçük esnafın korunması amacıyla yasanın güncellenmesi gerektiği belirtildi.
- Bürokratik Yavaşlık: Bakanlıklar arası yazışma süreçlerinin hızlandırılması gerektiği vurgulandı.
- Fiyat Kontrolü: Ekmek ve simit gibi temel gıda fiyatlarının düzenlenmesinin önemine değinildi.
- Yöresel Ürünlerin Desteklenmesi: Yerel ekonomiyi canlandırmak için yöresel ürünlerin pazarlanmasının desteklenmesi gerektiği ifade edildi.
Ahilik Kültürünün Korunması için Denetim ve Yaptırım
Toplantıda, esnaf odalarının üyelerini denetleyebilme ve gerektiğinde cezai yaptırım uygulama yetkilerinin artırılmasının önemine de dikkat çekildi. Başkanlar, haksız rekabetin önlenmesi ve mesleki etik değerlerin korunması adına esnaf odalarının güçlü denetim yetkisine sahip olması gerektiğini savundu.
