Florür, flor elementinin bileşikler halinde bulunduğu bir iyon (F⁻) ya da bileşik grubudur. Genellikle diş macunlarında, ağız gargaralarında ve içme suyunda kullanılan florür, diş çürüklerini önlemek amacıyla kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra florür bazı endüstriyel işlemlerde ve ilaçlarda da bulunmaktadır.
Özellikle diş minesini güçlendirerek asitlere karşı daha dirençli hale getiren florürün aşırı miktarda alınması dişlerde beyaz leke oluşumu veya mine hasarı gibi sorunlara yol açabilmektedir. Bu yüzden florür içerek ürünler kullanırken dozuna dikkat edilmesi gerekir.
Florür, belirli dozlarda faydalıdır fakat aşırı miktarda alındığında sağlık sorunları doğurabilmektedir. Bundan dolayı içme suyu, diş macunu ve diğer florür kaynaklarının kontrollü ve dengeli kullanımı oldukça önemlidir.
Florürün Zararları Nelerdir?
Düşük dozlarda faydalı olsa da aşırı kullanımının birtakım sağlık sorunlarına yol açabildiği florürün zararları şunlardır:
1. Fazla florür tüketimi özellikle çocuklarda, diş minesinde beyaz veya kahverengi lekeler oluşmasına sebep olmaktadır.
2. Uzun süre aşırı şekilde florür tüketimi, kemiklerde sertleşmeye ve kırılganlığa yol açabilmektedir.
3. Yanlışlıkla yüksek florür içeren herhangi bir ürünü yutmak mide bulantısı, kusma, ishal ve hatta ciddi zehirlenmelere neden olabilmektedir.
4. Aşırı florür kullanımı, iyot emilimini engellediği için tiroid fonksiyonlarını bozabilmekte ve hipotiroidizme yol açabilmektedir.
5. Bazı çalışmalar ve araştırmalar yüksek florüre maruz kalan çocukların bilişsel gelişiminin olumsuz etkilenerek IQ seviyelerinin düşebileceğini ileri sürmektedir.
6. Fazla florür tüketimi, böbrekler ve karaciğer üzerinde ekstra yük oluşturarak bu organlara zarar verebilir.
Florürün Yaygın Olarak Kullanıldığı Yerler
Doğal olarak bazı su kaynaklarında, gıdalarda ve endüstriyel ürünlerde kullanılan florürün en yaygın kullanıldığı yerlerden biri sular ve içeceklerdir. Bazı bölgelerde içme suyuna florür eklenirken bunun yanında şişelenmiş içeceklerden olan çay, meyve suyu ve gazlı içeceklerde de florür bulunabilmektedir.
Çoğu diş macunu yoğun miktarda florür içermektedir. Ağız gargaralarının bazılarında da diş çürüklerini önlemek için florür kullanılmaktadır.
Siyah ve yeşil çayın yaprakları florürü emdiği için yüksek florür içerebilmektedir. Ayrıca sardalya gibi kemikleriyle yenilen balıklarda da florür bulunmaktadır. Buna ek olarak ıspanak ve lahana gibi sebzeler de düşük miktarda florür içerebilmektedir.
Antidepresanlar ve bazı antibiyotik ilaçlarda da florür bulunabilmektedir.
Teflon kaplama ürünlerde de florür bazlı bileşikler kullanılabilmektedir.
Bazı böcek ilaçları ve temizlik ürünlerinin yanında endüstriyel kullanımda florür bileşikleri yaygın olarak bulunabilmektedir.
