Kımız, kökleri Orta Asya’ya dayanan geleneksel bir içecek olup, özellikle Türkistan ve Moğolistan bölgelerinde eski kavimler tarafından tüketilmiştir. İçeriği, üretim aşamasında kullanılan hammaddeye ve işleme yöntemine bağlı olarak değişiklik gösterir.
Laktik asit ve alkol oranına göre farklı türlerde işlenebilen kımız, hâlâ değer verilen içecekler arasında yer almaktadır. Özellikle Rusya, kımızın önemli bir tüketim alanıdır.
Bu içecek, kısrak sütünün fermantasyonu ile elde edilir ve Orta Asya'nın bozkırlarında yaşayan Kırgız, Başkurt, Kazak, Yakut ve Özbek gibi halklar arasında yaygın bir şekilde içilmektedir.
Kısrak sütü, süt şekeri açısından zengin olup, beyazımsı bir sıvı şeklinde ortaya çıkar. Kımız, belirli mikroorganizmaların etkileşimiyle oluşur; bu mikroorganizmalar, süt asidi bakterileri ve mayaları içerir.
Bu organizmalar, sütün içindeki şekerleri fermente ederek asit, alkol ve karbondioksit üretir. Üretim sırasında çoğu CO2’nin uçması nedeniyle, kımızın alkol oranı kefirden daha yüksektir.
Kımızın besin değerleri de dikkat çekicidir; burada albumin ve kazein parçalanarak pepton miktarı artırılır. Pepton oranı, kefirdeki seviyenin on katı kadar yüksektir. Kazein, sık karıştırma sayesinde küçük parçacıklara dönüşür ve kımızın kokusu, yayık ayranı veya ekşi peynir suyunu andırır.
Ayrıca, çalkalandığında köpürme özelliği ile dikkat çeker. Kımız, içerdiği besin öğeleri sayesinde insanlara enerji verici bir etki sağlamaktadır.
