Dünya genelinde finansal piyasalar, ABD Başkanı Donald Trump’ın açıklaması beklenen yeni gümrük tarifeleri nedeniyle dalgalı bir seyir izliyor. Yatırımcılar, belirsizlik ortamında yön arayışına girerken, piyasalardaki oynaklık dikkat çekiyor.
Trump’ın "Önce Amerika" politikasının bir parçası olan bu yeni tarifelerin küresel ticarete etkileri konusunda endişeler sürüyor. Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, yaptığı basın açıklamasında, tarifelerin duyurulduktan hemen sonra yürürlüğe gireceğini belirterek, “2 Nisan 2025, modern Amerikan tarihinin en kritik günlerinden biri olacak” ifadelerini kullandı.
Ekonomik Beklentiler ve Fed’in Rolü
Ekonomi uzmanları, belirsizliğin piyasalardaki fiyatlamaları zorlaştırdığına işaret ederek, yatırımcıların Trump yönetiminin politikalarına odaklandığını belirtiyor. ABD Merkez Bankası (Fed) yetkililerinin açıklamaları da yakından takip ediliyor.
Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, Trump’ın planladığı tarifelerin enflasyon üzerinde baskı oluşturabileceği ya da ekonomik büyümede yavaşlamaya yol açabileceği konusunda uyardı. Goolsbee, ithalatın ABD ekonomisinin yalnızca yüzde 11’ini oluşturduğunu ifade ederek, tarifelerin genel fiyat düzeyine etkisinin sınırlı olabileceğini ancak tüketicilerin harcamalarını kısmaları veya şirketlerin yatırım kararlarını ertelemeleri halinde ciddi bir ekonomik risk doğabileceğini dile getirdi.
Para piyasalarında, Fed’in haziran ayında faiz indirimi yapma ihtimali yüzde 83 olarak fiyatlanıyor. Öte yandan, tarife endişeleri nedeniyle yatırımcılar Fed’in yıl sonuna kadar toplam üç kez faiz indirimi yapacağına dair beklentilerini güçlendirdi.
Trump’tan Yatırım Hamlesi
Trump yönetimi, ABD’ye doğrudan yatırımları teşvik etmek amacıyla yeni bir kararnameye imza attı. 1 milyar dolar ve üzeri yatırım yapacak şirketlerin süreçlerini kolaylaştırmayı hedefleyen bu adımla, hem yerli hem de yabancı yatırımcılara destek sağlanması amaçlanıyor.
Makroekonomik veriler de piyasalar üzerinde etkili oluyor. ABD’de Tedarik Yönetim Enstitüsü’nün (ISM) imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), mart ayında 49’a gerileyerek sektörde daralma yaşandığını gösterdi. JOLTS açık iş sayısı ise şubat ayında 7 milyon 568 bine düşerek beklentilerin altında kaldı.
ABD’nin 10 yıllık tahvil faizleri son üç işlem gününde gerileyerek yüzde 4,16 seviyesine inmişti, ancak dünkü yükselişle birlikte yüzde 4,20 seviyesine çıktı. Küresel piyasalarda güvenli liman olarak görülen altının ons fiyatı dün 3.149 doları test ederken, şu an yüzde 0,4 değer kazanarak 3.126 dolar seviyesinde işlem görüyor.
Dolar endeksi 104,2 seviyesinde yatay hareket ederken, Brent petrolün varil fiyatı 74,3 dolardan işlem görüyor.
Borsalarda Farklı Seyirler Hakim
New York Borsası dün pozitif bir görünüm sergiledi. S&P 500 endeksi yüzde 0,38, Nasdaq yüzde 0,87 yükselirken, Dow Jones endeksi yatay kapandı. Ancak ABD endeks vadeli kontratları güne negatif bir başlangıç yaptı.
Avrupa borsalarında ise gözler Trump’ın açıklayacağı tarifeler ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde’ın konuşmasına çevrildi. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, ABD’nin tarifelerine karşı sert bir misilleme yapmaya hazır olduklarını belirtti.
Von der Leyen, ABD’nin şu ana kadar çelik, alüminyum, otomobil ve otomobil parçalarına yönelik yüzde 25 gümrük vergisi uyguladığını hatırlatarak, sıradaki hedeflerin yarı iletkenler, ilaçlar ve kereste olabileceğini söyleyerek, "Bu tür tarifeler yalnızca maliyetleri artırır ve enflasyonu körükler" ifadelerini kullandı.
Avro Bölgesi’nde yıllık enflasyon mart ayında yüzde 2,2’ye gerilerken, işsizlik oranı şubat ayında yüzde 6,1 seviyesinde kaldı. Avrupa’da dün borsalar pozitif bir seyir izledi. Almanya’da DAX 40 yüzde 1,7, Fransa’da CAC 40 yüzde 1,1, İngiltere’de FTSE 100 yüzde 0,61 ve İtalya’da FTSE MIB 30 yüzde 1,33 yükseldi. Ancak Avrupa endeks vadeli işlemlerinde bugün karışık bir seyir hakim.
Asya Piyasaları ve Küresel Ticaret Endişeleri
Asya borsaları, Trump’ın tarife planlarının bölge ekonomileri üzerindeki etkisi nedeniyle dalgalı bir görünüm sergiliyor. Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Kazuo Ueda, ABD’nin uygulayacağı tarifelerin küresel ticaret üzerinde ciddi sonuçlar doğurabileceğini vurguladı.
Ueda, önümüzdeki günlerde Washington'da düzenlenecek G20 maliye bakanları toplantısında tarifelerin küresel ekonomi üzerindeki etkilerinin değerlendirileceğini belirterek, "Bu tarifelerin kapsamına ve ölçeğine bağlı olarak her ülkenin ticari faaliyetleri üzerinde büyük etkiler oluşturabileceğini düşünüyoruz" dedi.
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ise, ABD ile yeni görüşmelerin tarifelerin kaldırılması şartına bağlı olduğunu ifade etti.
Bu gelişmelerin etkisiyle Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,4, Çin’de Şanghay Bileşik Endeksi yüzde 0,1 yükselirken, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,7, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,1 düştü.
Borsa İstanbul ve Dolar/TL
Yurt içinde, Ramazan Bayramı öncesindeki son işlem gününde Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi alıcılı bir seyir izleyerek günü yüzde 0,49 artışla 9.659,48 puandan tamamladı.
Dolar/TL ise dünkü yatay seyrini sürdürerek 37,9420’den kapanırken, bugün bankalararası piyasada 37,9560 seviyesinden işlem görüyor.
Analistler, gün içinde yurt içinde imalat sanayi PMI verisinin takip edileceğini, yurt dışında ise ABD özel sektör istihdam verileri ve ECB Başkanı Lagarde’ın açıklamalarının gündemde olacağını belirtiyor.
Teknik analizlere göre BIST 100 endeksinde 9.600 ve 9.500 seviyeleri destek, 9.750 ve 9.850 seviyeleri ise direnç noktaları olarak öne çıkıyor.
