Küresel piyasalarda yaşanan olumsuz gelişmeler, Hollanda merkezli çip üretim firması ASML'nin 2025 net satış tahminini aşağı revize etmesinin ardından yarı iletken sektöründe başlayan satış dalgasının yayılmasıyla daha da belirgin hale geldi.
ABD'de açıklanan ekonomik veriler ve küresel çapta şirketlerin bilançoları, piyasalardaki yönü etkileyen önemli unsurlar arasında yer alıyor.
ASML'nin açıkladığı hayal kırıklığı yaratan satış beklentisi, dünya genelinde yarı iletken hisselerinde ciddi bir satış baskısı oluştururken, şirketin hisseleri yüzde 16'dan fazla değer kaybetti. Bununla birlikte, ABD'nin bazı Orta Doğu ülkelerine yapay zeka çip satışlarını sınırlama olasılığına dair çıkan haberler de piyasaların hareketliliğini artırdı; Nvidia'nın hisseleri yüzde 4,5, Advanced Micro Devices'ın hisseleri ise yüzde 5,2 geriledi.
Dün açıklanan makroekonomik verilere göre, ABD Merkez Bankası (Fed) New York Şubesi tarafından açıklanan imalat endeksi, Ekim ayında eksi 11,9 seviyesine düşerek sektörde daralma olduğunu gösterdi. Ayrıca, ABD'deki tüketicilerin kısa vadeli enflasyon beklentisi Eylül’de değişmeden yüzde 3 seviyesinde kalırken, 3 yıllık medyan enflasyon beklentisi 0,2 puan artışla yüzde 2,7’ye, 5 yıllık medyan enflasyon beklentisi ise 0,1 puan artarak yüzde 2,9’a yükseldi.
Analistler, bu verilerin enflasyon endişelerini artırdığına ve Fed'in enflasyonla mücadele sürecinin daha uzun bir zaman alabileceğine dair risk iştahını azalttığına dikkat çekiyor.
Ayrıca, ABD Merkez Bankası (Fed) yetkililerinin açıklamaları da dikkatle izlenirken, San Francisco Fed Başkanı Mary Daly, Bankanın dikkatli ve bilinçli bir yaklaşım sergilemesi gerektiğini, ekonomiyi sürekli değerlendirmesi ve enflasyon ile iş gücü hedeflerini dengelemesi gerektiğini vurguladı. Daly, tahminler gerçekleşirse, bu yıl bir veya iki faiz indirimi olabileceğini belirtti.
Bu gelişmelerle birlikte, para piyasalarında Fed'in gelecek ay politika faizini 25 baz puan indirmesi beklenirken, yıl sonuna kadar yapılacak iki toplantıda toplamda 50 baz puanlık indirim olabileceği öngörülüyor.
Kurumsal tarafta, dün ABD'nin büyük bankaları finansal sonuçlarını açıklamaya devam etti. Goldman Sachs'ın net karı, üçüncü çeyrekte yüzde 45 artış gösterirken, Bank of America'nın net karı yüzde 12 ve Citigroup'un net karı ise yüzde 9 geriledi. Üç bankanın da bildirdiği kar ve gelir beklentileri aşılırken, Bank of America'nın hisseleri yüzde 0,5 oranında yükseldi. Güne pozitif bir başlangıç yapan Goldman Sachs'ın hisseleri gün sonunda hafif düşüş yaşarken, Citigroup'un hisseleri yüzde 5’in üzerinde bir gerileme kaydetti.
Bu gelişmelerle, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi şu an yüzde 4,04 seviyesinde bulunurken, dolar endeksi 103,2’den işlem görüyor. Altın ons fiyatı ise, dünü yüzde 0,5 değer kazanarak kapatmasının ardından, şu sıralarda önceki kapanışın yüzde 0,2 üzerinde 2,667 dolardan işlem görmekte.
Brent petrolün varil fiyatı ise, dün yüzde 1,4 düşüşle 74,4 dolardan kapanırken, bugün de yüzde 0,2 azalışla 74,2 dolara geriledi. New York Borsası'nda dün Dow Jones endeksi yüzde 0,75, S&P 500 endeksi yüzde 0,76 ve Nasdaq endeksi yüzde 1,01 değer kaybetti. ABD'de endeks vadeli kontratlar, güne karışık bir seyirle başladı.
Avrupa borsalarında ise dün genel olarak satış ağırlıklı bir trend gözlemlenirken, yarın açıklanacak Avrupa Merkez Bankası (ECB) faiz kararları yakından takip ediliyor. ECB'nin para politikası toplantısında faiz indirim sürecine devam etmesi beklenirken, bankanın üç ana politika faizinde 25 baz puanlık bir indirim yapması öngörülüyor. Analistler, politika metninden ve ECB Başkanı Christine Lagarde'ın açıklamalarından alınacak sinyallerin piyasa yönü üzerinde etkili olabileceğini düşünüyor.
Bölgede dün açıklanan verilere göre, Almanya'da yatırımcı güveni, Avrupa Merkez Bankası'ndan daha fazla faiz indirimi beklentisinin artmasıyla Ekim ayında öngörülerin üzerinde bir artış gösterdi. Eylül ayında 3,6 olan endeks, bu ay 13,1 seviyesine yükseldi. Piyasa beklentisi, endeksin Ekim ayında 10’a çıkması yönündeydi. Avro Bölgesi’nde sanayi üretimi, Ağustos ayında bir önceki aya göre yüzde 1,8 artarken, İngiltere'de işsizlik Ağustos'ta öngörülenden fazla düşerek yüzde 4 seviyesine geriledi.
Bu gelişmelerle, Almanya'nın DAX 40 endeksi yüzde 0,11, Fransa'nın CAC 40 endeksi yüzde 1,05, İngiltere'nin FTSE 100 endeksi yüzde 0,52 ve İtalya'nın FTSE MIB endeksi yüzde 0,29 değer kaybetti. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar, yeni güne olumsuz bir seyirle başladı.
Asya borsalarında ise yeni işlem gününde karışık bir görünüm hakimken, teknoloji hisseleri üzerindeki satış baskısı dikkat çekiyor. Çin'de emlak sektörüne yönelik yeni teşviklerin açıklanacağına dair beklentiler, teknoloji şirketlerindeki satış baskısının etkisini azaltıyor. Bugün açıklanan verilere göre, Japonya'da Ağustos ayına ait çekirdek makine siparişleri, aylık bazda yüzde 1,9, yıllık bazda ise yüzde 3,4 düşüşle beklentilerin altında kaldı.
Dolar/yen paritesi, dün günü yüzde 0,4 azalışla tamamlarken, şu an 149,25 seviyesinde yatay bir seyir izliyor. Kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 2 ve Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,8 gerilerken, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,2, Hong Kong'da ise Hang Seng endeksi yüzde 0,5 oranında yükseldi.
Yurt içinde, dün alıcılı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü önceki kapanışa göre yüzde 1,85 değer kazanarak 8.860,30 puandan kapandı. Dolar/TL, dün yüzde 0,2 düşüşle 34,2160’tan kapanırken, bugün bankalararası piyasada önceki kapanışın yüzde 0,1 üzerinde 34,2340’tan işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde konut fiyat endeksi ve özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borçlarının yanı sıra, yurtdışında İngiltere'de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve konut fiyat endeksi ile ABD'de haftalık mortgage başvurularının takip edileceğini belirtiyor. Ayrıca, ECB Başkanı Lagarde'ın açıklamalarının da piyasalar üzerindeki etkisi izlenecek. Teknik açıdan BIST 100 endeksinde 8.900 ve 9.000 seviyelerinin direnç, 8.710 ve 8.475 puanın ise destek konumunda olduğu ifade ediliyor.
