Tabloyu yaparken, Floransalı ipek tüccarı Francesco del Giocondo'nun eşi Lisa Gherardini'nin model olduğu kabul edilmektedir. Lisa, 15 yaşındayken tüccar Francesco del Giocondo ile evlenmiş ve Floransa Cumhuriyeti'nde soylu bir aileye mensup olmuştur. Francesco del Giocondo, zamanla büyük bir servet edinerek siyasi anlamda güç kazanmış ve karısının portresinin yapılması için Leonardo da Vinci'ye başvurmuştur.
Tablonun Yapım Süreci
Mona Lisa tablosunun yapımına 1503 yılında başlandı. Bu dönemde Lisa Gherardini 24 yaşında olup, ressam da Vinci kadını dönemin modasına uygun, ağırbaşlı bir eş ve anne olarak resmetmeyi hedeflemiştir. Ancak da Vinci’nin mükemmeliyetçilik anlayışı, diğer projeleri ve sağlık sorunları nedeniyle tablo birkaç yıl boyunca tamamlanamamıştır. Leonardo da Vinci, bu eseri Fransa'ya götürmüş, burada 1519'da vefat etmiştir. Bu sebeple, Lisa Gherardini tablonun tamamlanmış halini hiç görmemiştir.
Mona Lisa'ya Dair Teoriler ve Tartışmalar
Zamanla Mona Lisa tablosu ile ilgili pek çok teori ortaya atılmıştır. Bunlardan biri, tablodaki kadının gerçekten Lisa Gherardini olduğu ve onun, resmedildiğinden habersiz olduğu görüşüdür. Bir diğer teori ise, tablonun modelinin farklı bir kadın, örneğin bir fahişe olduğu iddiasını savunur. Mona Lisa, Leonardo da Vinci'nin ölümünden sonra hiçbir zaman Giocondo ailesine ait olmamıştır. Tablonun sonrasında Fransa Kralı I. François tarafından alınmış ve saray koleksiyonuna dahil edilmiştir. 1797 yılında ise Paris’teki Louvre Müzesi'nde sergilenmeye başlanmıştır.
Lisa Gherardini’nin Hayatı
Lisa Gherardini, kocası Francesco del Giocondo ile birlikte yüksek sosyetenin davetlerine katılan ve bu dönemde çeşitli söylentilere konu olan bir figürdü. Lisa'nın "flörtöz" davranışları ve birkaç olayda adı geçmesi, zamanla sağlığının bozulmasına yol açmıştır. Francesco del Giocondo, yaşadığı sağlık sorunlarını bu olaylara bağlamış ve 73 yaşında vefat etmiştir. Kocasının ölümünün ardından, Lisa Gherardini huzur bulamayarak Sant'Orsola Manastırı'na yerleşmiş ve yaşamının geri kalanını burada geçirmiştir. 1542'de yaşamını yitiren Lisa, Floransa’da büyük bir törenle defnedilmiştir.
Mona Lisa'nın Gerçek Kimliği Üzerine Araştırmalar
2010'larda, bazı araştırmacılar Lisa Gherardini'nin kalıntılarını mezarından çıkararak, onun gerçek Mona Lisa olup olmadığını belirlemek amacıyla 3D modelleme çalışmaları yapmayı denemiştir. Ancak, bu çabalar sonuçsuz kalmıştır. Ayrıca, Mona Lisa tablosunun tuval yerine kavak ağacına yapılmış olduğu, bunun da zaman içinde çeşitli fiziksel sorunlara yol açtığı bilinmektedir. Kaşlarının zamanla silikleşmesi, panelin genişleyip daralması ve çatlaması gibi teknik detaylar, tabloyun tarihsel ve sanatsal değerini etkileyen faktörler arasında yer almaktadır.
