Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) yılın 3. Enflasyon Raporunu kamuoyuna açıkladı.
3. Enflasyon Raporu'nun tanıtımı amacıyla bilgilendirme toplantısı düzenleyen TCMB Başkanı Fatih Karahan, enflasyon tahminlerinde değişiklik olmadığını belirterek, "2024, 2025, 2026 yıl sonu enflasyon tahminlerinde değişikliğe gitmedik" dedi.
Merkez Bankası İdare Merkezi'ndeki tanıtım toplantısında konuşan Fatih Karahan, para politikasındaki sıkı duruşun sürdürüleceğini belirterek, "Enflasyonun 2024 yılı sonunda yüzde 38'e gerileyeceğini öngörüyoruz. 2025 ve 2026 tahminlerini sırasıyla yüzde 14 ve yüzde 9 seviyesinde koruduk. Orta vadede ise enflasyonun yüzde 5'te istikrar kazanmasını hedefliyoruz. Yıl sonunun yaklaşması nedeniyle 2024'e denk gelen tahmin aralığının mekanik olarak daralması gerekirdi. Ancak son dönem jeopolitik gelişmeler ve küresel finansal oynaklıklar neticesinde artan belirsizlikler nedeniyle tahmin aralığımızı yüzde 34 ila 42 arasında koruduk" açıklamasını yaptı.
Dezenflasyon Süreci
Karahan, fiyat istikrarının, sürdürülebilir büyüme ve toplumsal refah artışı için ön koşul olduğunu ifade ederek, "Haziranda başlayan dezenflasyon sürecinde, enflasyonu belirlediğimiz ara hedeflerle uyumlu olacak şekilde düşürmek için ne gerekiyorsa yapmaya devam edeceğiz" dedi.
Dezenflasyon sürecinin öngördükleri şekilde başladığına da işaret eden Karahan, kartla yapılan harcamaların seviye olarak yüksek olmakla birlikte son dönemde, görece yatay seyrettiğini, bu normalleşme eğilimine, harcama kalemlerini ihtiyari ve zorunlu harcamalar şeklinde ayırarak daha detaylı baktıklarını bildirdi.
Karahan; gıda, giyim ve yemek gibi zorunlu harcamaların yatay seyrettiğini gördüklerini kaydederek, "Kuyumculuk, elektronik ve araç kiralama gibi ihtiyari harcamaların ise son dönemde azaldığını izliyoruz" değerlendirmesini yaptı.
Parasal sıkılaşmanın, özellikle ihtiyari harcamalarda etkisini gösterdiğini belirten Karahan, beyaz eşya ve otomobil satışlarındaki azalmanın da bu değerlendirmelerini destekler nitelikte olduğunu söyledi.
Yıllık Kira Enflasyonu
Karahan, kira yıllık enflasyonunun tüketici fiyatları ana grupları arasında halen yüksek seyri ile dikkat çektiğini, buna karşın öncü göstergelerin bir süredir yönünü aşağı çevirdiğini de ifade etti.
Gerek internetteki ilan fiyatları gerekse konut kredisi değerleme raporlarına dayanan göstergelerin uzun süredir azalış eğiliminde olduğunu belirten Karahan, "Perakende Ödeme Sistemi verilerinden elde edilen yeni ve yenilenen sözleşmelerdeki kira artış oranları, TÜFE'deki mevcut kira enflasyonunun altında değer almakta. Bu durum, önümüzdeki dönemde yıllık kira enflasyonunun azalacağını ima ediyor" değerlendirmesinde bulundu.
Karahan ayrıca bu dönemde temel mal grubunda, özellikle dayanıklı mallarda, fiyat artışlarının sınırlı gerçekleştiğini vurgulayarak, "Hatta bazı dayanıklı mal kalemlerinde fiyat düşüşleri izlemeye başladık. Grafiklerden görüleceği üzere, temel mallarda son üç aylık dönemde yıllıklandırılmış ana eğilim yüzde 20 seviyesinde, dayanıklı mallarda ise yüzde 10'un altı ile zayıflama daha belirgin" diye konuştu.
Karahan Soruları Yanıtladı
Karahan, bilgilendirme toplantısında, Başkan Yardımcıları Hatice Karahan ve Osman Cevdet Akçay ile soruları da yanıtladı.
Yıl sonu enflasyon hedefine ilişkin soru üzerine Karahan, aylık enflasyonun önce yüzde 2,5, son çeyrekte de yüzde 1,5'in altına inmesini beklediklerini söyledi.
Bu konuda her zaman her şeyi yapmaya hazır olduklarını dile getiren Karahan, "Aksiyonla da gösterdiğimizi düşünüyorum. Son dönemde yabancı para olan kredilere limiti yüzde 2'den yüzde 1,5'e indirdik. Enflasyon hedefi için ne gerekiyorsa yapmaya hazırız" açıklamasını yaptı.
Enflasyonun Düşmesiyle Fiyatlama Düzeliyor
Karahan enflasyon düştükçe beklentilerin de düşeceğini söyleyerek, hane halkı tarafında özellikle akaryakıt ve gıdanın öne çıktığını dile getirdi.
Karahan, "Bunların enflasyonu düşerse hane halkı beklentisine katkı verecek. Enflasyonun düşmesiyle fiyatlama davranışları bir miktar düzelmeye başladı. Bununla birlikte bu beklentilerde de bir toparlanmanın olacağını görüyoruz. Önümüzdeki dönemde enflasyonun da düşmesiyle, güvenin artmasıyla beklentilerin daha olumlu seyredeceğini ve dezenflasyon sürecine daha net bir katkı vermeye başlayacağını değerlendiriyoruz" tahmininde bulundu.
