Son yıllarda yapılan araştırmalar kapsamında yapılan otopsi incelemelerinde insan vücudundaki mikroplastik miktarında yüksek oranda artış gözlemlendi. Bu araştırma, mikroplastiklerin insan vücuduna girmesinin sağlık üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceğini gösteriyor.
1997-2024 yılları arasında yapılan otopsilerde özellikle, beyin, karaciğer ve böbrek dokularında artan mikroplastik yoğunluğu dikkat çekiyor.
Yapılan çalışmalar, mikroplastiklerin felç ve kalp krizi gibi sağlık sorunlarıyla bağlantılı olabileceğini öne sürerken, demans hastalarının beyinlerinde ise mikroplastik seviyelerinin normalden çok daha yüksek olduğu belirlendi. Demans hastalarının beyinlerindeki mikroplastik oranı, sağlıklı insanlara kıyasla yaklaşık altı kat daha fazla.
Bilim insanları, mikroplastiklerin nörolojik hastalıklara yol açıp açmadığını anlamak için daha fazla araştırma yapılması gerektiğini vurguluyor.
İnsan Beyninde Mikroplastikler Artıyor
Son yapılan araştırmaya göre, 1997-2024 yılları arasında yapılan otopsilerde insan beyninde mikroplastik seviyelerinde büyük oranda artış gözlemlendi.
Beyin, karaciğer ve böbrek dokularında giderek daha fazla mikro ve nanoplastik tespit edildi.
Mikroplastiklerin Sağlık Üzerindeki Etkileri Henüz Bilinmiyor
Mikroplastiklerin insan sağlığı üzerindeki kesin etkileri hala tam olarak bilinmiyor.
Ancak gerçekleştirilen bazı çalışmalar, bu plastik parçacıklarının felç ve kalp krizleriyle ilişkili olabileceğini öne sürüyor.
Demans Hastalarında Mikroplastik Seviyesi Altı Kat Daha Fazla
Araştırmaya göre, demans hastalarının beyinlerinde mikroplastik seviyeleri sağlıklı bireylere kıyasla yaklaşık altı kat daha fazla. Ancak, bilim insanları, demans hastalığının sebep olduğu beyin dokusundaki bozulmaların da mikroplastik birikimini artırmış olabileceğini bildirdi.
Mikroplastiklerin Nörolojik Hastalıklarla İlişkisi Araştırılıyor
Araştırmayı yöneten ABD’deki New Mexico Üniversitesi’nde görevli olan Prof. Matthew Campen, mikroplastiklerin nörolojik hastalıklara neden olup olmadığını anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğunu vurguladı.
Mikroplastikler Erken Doğan Bebeklerde Daha Fazla
Başka bir araştırma, erken doğan bebeklerin plasentalarında mikroplastik oranının çok daha yüksek olduğunu ortaya koydu.
Yapılan başka bir çalışmada ise, fareler üzerinde yapılan deneyde mikroplastiklerin beyin damarlarını tıkayarak nörolojik hasara yol açtığı görüldü. Ancak insan ve fare damarlarının boyutları karşılaştırıldığında bu bulguların insanlar için de geçerli olup olmayacağı bilim insanları tarafından tartışılıyor.
Beyindeki Mikroplastik Seviyesi Diğer Organlardan Daha Yüksek
Yeni araştırma, 2016 ve 2024 yılları arasında hayatını kaybeden 52 kişiden alınan beyin, karaciğer ve böbrek dokularında mikroplastik yoğunluğunun çok daha yüksek olduğunu gösterdi.
2024’te ölen kişilerin beyin ve karaciğer dokularındaki mikroplastik seviyelerinin 2016’dakilere göre belirgin şekilde arttığı tespit edildi.
En Yaygın Mikroplastik Türü: Polietilen
Beyindeki mikroplastiklerin çoğunun nano ölçekli kırıklar ve parçalar olduğu ve en yaygın plastik türünün ‘polietilen’ olduğu belirlendi.
Polietilen, plastik torba ve gıda ambalajlarında sıkça kullanılan bir maddedir.
Coğrafi Farklılıklar Etkili Olabilir
Araştırma ekibi, ABD’nin farklı bölgelerinden alınan örnekler arasında coğrafi farklılıkların etkili olabileceğine dikkat çekti.
İnsanlar arasında büyük farklılıklar olabilir ve bu da sonuçları değiştirebilir.
Üstelik organlardan yalnızca birer örnek alan araştırma ekibi her bireyde sonuçların farklı gözlemlenebileceğini açıkladı.
Mikroplastiklerin Artışı Plastik Üretimiyle Paralel
Exeter Üniversitesi'nden Prof. Tamara Galloway, son 8 yıl içerisinde insan vücudunda rastlanan mikroplastik oranının, üretilen ve kullanılan plastik maddelerin artışı ile doğru orantılı olduğuna dikkat çekti.
Son 8 yılda gözlemlenen verilere göre insan vücudundaki mikroplastik oranı yüzde 50 artış gösterdi.
Galloway, kullanılan plastik materyallerin hayatımızdan çıkması durumunda insan bedeninde de daha az miktarda mikroplastik parçacıklara rastlanacağını söyledi.
Araştırmalara Devam Edilecek
Avustralya’daki RMIT Üniversitesi’nden Prof. Oliver Jones ise, mikroplastiklerin insan vücuduna zararlarının tam olarak bilinmemesi gibi hususların aydınlatılması için daha sık ve daha kapsamlı araştırmalar yapılması gerektiğinin altını çizdi.
