Parasetamol (acetaminophen), ağrı kesici (analjezik) ve ateş düşürücü (antipiretik) özelliklere sahip olan ve kullanımı yaygın bir ilaçtır. Hafif ve orta şiddetli ağrıları gidermek ve ateşi düşürmek için kullanılan parasetamol, aspirin gibi nonsteroid antiinflamatuar ilaçlardan (NSAID) farklı olarak mideye daha az zarar verdiği için tercih edilmektedir.
Parasetamol, güvenli ve yaygın kullanılan bir ağrı kesici ve ateş düşürücüdür. Ancak kullanılırken doz aşımına dikkat edilmelidir ve özellikle karaciğer hastaları ve alkol kullanan kişiler daha dikkatli olmalıdır. Parasetamol, beyindeki prostaglandin üretimini azaltarak ağrı hissini ve ateşi kontrol etmeye yardımcı olur.
Parasetamol Ne İçin Kullanılır?
· Baş ağrısı
· Kas ve eklem ağrıları
· Diş ağrısı
· Adet sancıları
· Soğuk algınlığı ve grip kaynaklı ateşin düşürülmesi
· Ameliyat sonrası ağrılar
· Romatizmal hastalıklarda destekleyici tedavi
Parasetamol Nasıl Kullanılır?
· Yetişkinlerde genellikle 500 mg - 1000 mg dozunda, günde maksimum 4 gram (4000 mg) alınabilir.
· Çocuklarda yaş ve kilo hesaplanarak uygun doz belirlenir.
· Aç veya tok karnına alınabilir fakat aç alındığında daha hızlı etki eder.
· Karaciğer hasarı riski artacağından alkolle birlikte alınmamalıdır.
· Kanama riskini artırabileceğinden kan sulandırıcılarla birlikte kullanılmamalıdır.
· İbuprofen ve aspirinle kullanıldığında mideye zarar verme riski artabilmektedir.
· Bazı epilepsi ve tüberküloz ilaçları ile kullanımı parasetamolün etkisini azaltabilmektedir.
Parasetamolün Yan Etkileri Nelerdir?
Genellikle güvenli bir ilaç olarak kabul edilse de parasetamolün aşırı kullanımı veya yanlış dozajı şu gibi yan etkilere neden olabilimektedir:
Hafif Yan Etkiler: Mide bulantısı, hafif döküntüler
Ciddi Yan Etkiler: Karaciğer hasarı, alerjik reaksiyonlar, nefes darlığı
Zehirlenme Belirtileri: Bulantı, kusma, ciltte sararma (sarılık), karaciğer yetmezliği
Parasetamol Zehirlenmesi: Parasetamol yüksek dozda alındığında karaciğerde toksik etkiye neden olabilir ve günlük 4000 mg üzeri dozlar tehlikelidir. 7500 mg ve üzeri dozlar ciddi karaciğer hasarına yol açabilirken bu durum tedavi edilmezse ölümcül olabilmektedir. Aşırı dozda alındığında, hızlıca bir sağlık kuruluşuna başvurulmalı ve "N-asetilsistein" (antidot) tedavisi uygulanmalıdır.
