13. yüzyıl klinik deneylerinde "plasebo" terimi, bugünkü anlamından çok farklı bir kullanıma sahipti. Şeker hapları veya uzaktan tıbbi uygulamalara işaret etmiyordu. Ancak, Roma Katolik Kilisesi üyeleri için, bu kelime genellikle Tanrı'yı ve ölümü düşündürdü.
Plasebo etkisi, bir kişinin bir tedavi aldığını düşündüğü durumda, gerçek bir tıbbi müdahalenin olmamasına rağmen, semptomlarda bir iyileşme veya rahatlama hissetmesidir. Bu etki, kişinin sadece inanç veya beklentileri nedeniyle ortaya çıkar ve tedavi edici bir özelliği olmayan, inert bir madde ya da prosedür kullanıldığında gerçekleşir. Plasebo etkisi, zihinsel ve duygusal faktörlerin fiziksel sağlık üzerindeki etkilerini vurgular.
Plasebo etkisi genellikle klinik deneylerde kontrol gruplarıyla karşılaştırmak için kullanılır. Bir grup gerçek tedavi alırken, diğer grup plasebo tedavisi alır. Bu şekilde, gerçek tedavinin etkinliği plasebo etkisi ile karşılaştırılabilir. Plasebo etkisi, hastanın beklentilerinin, umutlarının ve psikolojik durumunun tedavi sonuçları üzerinde önemli bir rol oynayabileceğini gösterir.
Plasebo'nun Latin Kökenleri
Latince'de "memnun edeceğim" anlamına gelen "plasebo", Oxford İngilizce Sözlüğü'ne göre "Ölüler Ofisi'ndeki akşam duasının ilk antifonunun ilk kelimesi" olarak karşımıza çıkıyor. Bu dua, Katoliklerin ölen insanlar için okuduğu ilahilerden biriydi. Zamanla, bu dua ifadesini tamamlamak için "plasebo" terimi kullanılmaya başlandı.
Plasebo kelimesi ayrıca, kişinin kendisine yönelik hakaret içeren bir tabir halini alarak, "parazit" anlamına gelir hale geldi. Chaucer'ın "The Merchant's Tale" eserinde, bu kullanımın eski bir örneği bulunmaktadır.
Plasebonun Tıpta Kullanımı
Plasebo kelimesi, tıp alanına, doğrudan tıbbi bir gücü olmamakla birlikte kişinin kendini iyi hissetmesini amaçlayan dalkavukluk anlamında girmiştir. Ancak, 18. yüzyılın ortalarına kadar bu terim, tıpta herhangi bir tedaviyi ifade eden bir terim olmaktan uzaktı.
Doktor Andrew Duncan'ın 1770 tarihli "Elements of Therapeutic" adlı kitabında plasebo, ilaç adını hak etmeyen araçlarla sadece istenildiği durumlarda yanıt verilebilecek bir kavram olarak geçmektedir.
Plasebo etkisi, tam anlamıyla 20. yüzyılın başlarına kadar yaygınlaşmamıştır. Aynı dönem, plasebonun zıttı olan "nocebo" kavramının ortaya çıkışına da tanıklık etmiştir. Nocebo, tıbbi açıdan değersiz veya boş bir tedaviyi tanımlayarak hastanın kötü hissetmesine neden olur, ancak plasebo kadar popüler değildir.
