SİBEL BAY
Kalecik’in Tarihçesi
Oldukça eski bir yerleşim yeri olan Kalecik, M.Ö. 4000’li yıllarda Hititlerin hakimiyet gösterdiği bir bölge olmuştur. Daha sonra ise Büyük İskender’in ve Doğu Roma İmparatorluğu’nun hakimiyetine girmiştir. 1071 Malazgirt Zaferi ile Türklerin Anadolu' ya yerleşmeye başlamalarından sonra 1075 yılında Kalecik Kalesi Selçuklu Türkleri tarafından fethedilmiş ve Selçukluların hâkimiyetine geçmiştir.
Selçuklu Devleti’nin yıkılmasından sonra yörede İsfendiyar Oğulları hüküm sürmüş; Yıldırım Beyazıt zamanında Ankara ile birlikte Kalecik Kalesi de Osmanlılar tarafından fethedilmiştir. Timur'un çekilmesinden sonra tekrar İsfendiyar Oğulları yörede yeniden kısa bir hâkimiyet kurmuşlar, sonra tekrar Osmanlıların hâkimiyetine geçmiştir.
Kalecik, Osmanlı döneminde uzun yıllar süresince Çankırı sancağına bağlı olan bir kaza olmuş, Anadolu Tarihi Coğrafyası üzerine çalışmalar yürüten W.Ramsay tarafından ise Kalecik’in etrafında Acıtorızıacum isimli bir kentin bulunduğu ortaya çıkarılmıştır. Bununla birlikte W. Ramsay, ilçeyi Eçelriga şeklinde tanımlamıştır. Bununla beraber yakın tarihimizde Kuruluş Savaşı’na lojistik anlamında büyük olanaklar sağlayan ilçeyi, 1925 yılında ise Mustafa Kemal Atatürk ziyaret etmiştir.
Kalecik İsminin Öyküsü
Kalecik ilçesinin ismini nereden aldığına dair birçok kaynak vardır. Osmanlı belgelerinde ilçenin adının “Kal’acık” olarak geçtiği ve adını bölgede yer alan kaleden aldığı görülmektedir.
İlçenin daha önceki adının “Maşrak” olduğu söylenilse de Şemsettin Sami Kâmûsü'l A‘lâm da Kalecik Kalesi’nin Romalılar tarafından yapıldığını ve kalenin adının da “Maşran” olduğunu belirtmektedir. Ünlü Türk seyyahı Evliya Çelebi Seyahatnamesinde ise bölgenin adı “Meşran” olarak geçer. W. Ramsay, Kalecik'in yakınlarında "Acitoriziacum" adında bir yerleşim merkezinden söz etmiş ve yaptığı araştırmalar neticesinde de Kalecik’i Eccobriga olarak tanımlamıştır. Ayrıca halk arasında yerel bir ağızla Kalecik’e “Galaycık’da denilmekte bir diğer halk arsındaki ismi ise “Küçük Mısır” olan Kalecik tarihsel süreç içerisinde egemen olan toplumların kültürlerine veya coğrafi yapısı dikkate alınarak farklı isimlerle varlığını sürdürmüştür.
Kalecik ile İlgili Genel Bilgiler
Kalecik ilçesinde yapılan 2022 nüfus verilerine göre ilçedeki toplam nüfus sayısı 12794’tür. Bunlardan ilçede yaşayan toplam erkek nüfusu 6764; kadın nüfusu ise 6030’dur.
Yüzölçümü 1318 km2 olan ilçenin rakımı 725 m'dir. Rakım bulunduğu coğrafyaya göre alçak olduğundan tipik bir mikro klima alanı özelliği gösterir. Bununla birlikte yaz ve kış mevsimlerinde yaşanan sıcaklık farkları yüksektir. İlçenin yıllık yağış ortalaması ise 44,2 m2'dir.
Kalecik, orman bakımından oldukça fakirdir. Arazinin yaklaşık yüzde 11'i meşe ve karaçam ağaçlarından oluşan zayıf baltalık ormanla kaplıdır. Çoğunlukla verimsiz arazilerden oluşur.
Toprağın yalnızca yüzde 42'si tarıma elverişli olup, kalan toprakların yüzde 35'i mera, yüzde 8'i çayır ve yüzde 15'i de kayalık ve taşlıktır. Bağ-bahçe alanlarının yüzde 28'i meyvelik, yüzde 48,2'si sebzelik ve yüzde 22,5'i bağdır.
Kalecik’in Ekonomik Faaliyetleri
Bölgede nüfusun başlıca ekonomik faaliyet alanı ve temel geçim kaynağı tarımdır. İlçe merkezinde 17 ve 18 yüzyıllarda oldukça gelişmiş olan kumaş dokumacılığı ve tabakçılık gibi el sanatlarına dayanan sanayi dalları günümüzde geçerliliğini kaybetmiştir. İlçede 39315 hektar arazide tarım yapılmaktadır. Bunun 34930 hektarı tarla ziraatı 4385 hektarı ise bağ ve bahçe tarımıdır.
Meyve ziraatinde ise yıllık ortalama 6875 ton elma, 35000 ton üzüm, 640 ton armut ve 1150 ton ayva üretilmektedir. Son zamanlarda Kalecik Karası üzüm bağlarına ağırlık verilmiş olup ilçemizde 2 adet şarap fabrikası yapılmıştır. 2200 hektar arazide ise bağ dikimleri devam etmektedir.
Kalecik’in Meşhur Lezzetleri
Kalecik ilçesine özgü bir meyve olan “Kalecik Karası” bölge için oldukça ünlü bir üzüm türüdür. Kalecik Karası, Kızılırmak vadisinin Ankara ili Kalecik ilçesi sınırları içinde yetiştirilmektedir. Aynı zamanda kaybolmaya yüz tutan bu üzüm türü, 1950’lerde Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nin gayretleri ile yeniden canlandırılmış ve Türkiye’nin en iyi kırmızı şarap üretilen üzümleri arasında yer almıştır.
Aynı zamanda Kalecik ayvası ile meşhurdur. Ülkemizin birçok yerine Kalecik’ten ayva gönderimi yapılmaktadır.
İlçenin öne çıkan yemekleri arasında ise sarmalık dolma, bamya yemeği, çemen yemeği, güveç, Kalecik ekmeği ve kasnak böreği yer almaktadır.
Kalecik'te Gezilecek Yerler
Kalecik Kalesi
Kızılırmak Köprüsü
Tabakhane Camii
Hasbey Camii
Şehsuvar Camii
Kazancı Baba Türbesi
Hükümet Binası
Askerlik Şubesi
